Cilt 10 Sayı 1 (2022): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Transmedya hikâyecilik bağlamında NFT dünyası

PDF
  • Görkem İldaş
Görkem İldaş
Dr. Öğr. Üyesi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul, Türkiye
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.1994

Yayınlanmış 2022-03-26

Anahtar Kelimeler

  • Transmedya Hikâye Anlatıcılığı, NFT, Kripto Sanat, Pazarlama İletişimi
  • Transmedia Storytelling, NFT, Crypto Art, Marketing Communication

Nasıl Atıf Yapılır

İldaş, G. (2022). Transmedya hikâyecilik bağlamında NFT dünyası. Business & Management Studies: An International Journal, 10(1), 229–244. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.1994

Telif Hakkı (c) 2022 Görkem İldaş

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

Başta sinemacılar, yazarlar, reklamcılar, halkla ilişkiler uzmanları, oyun tasarlayanlar, dijital eser üretenler olmak üzere bütün hikâye anlatıcıları, hedef kitlelerine ulaşmak için transmedya anlatı öğelerini günümüzde artarak daha fazla kullanmaktadırlar. Bu çalışmada sanattan eğitime, yazın dünyasından pazarlamaya pek çok alanda kendine yer bulan transmedya hikâyeciliği anlatı türünün blok zinciri teknolojisine bağlanan sanat eserlerini ifade eden dijital varlıklar olan NFT’lere ne gibi katkılar sağlayacağı irdelenmiştir. Çalışmadaki temel amaç; NFT dünyasını transmedya hikâye anlatıcılığı çerçevesinde tartışmaktır. Literatür taramasına dayalı olarak yapılan bu çalışmada NFT’yi transmedya hikâye anlatıcılığı ile ele alarak, güncel NFT örnekleri üzerinden tartışmak hedeflenmiştir. Son birkaç yılda adından söz ettiren; literatürde hakkında henüz çok az sayıda çalışmanın olduğu NFT (Non-Fungible Token) dünyası yapısal özellikleri gereği transmedya hikâye anlatıcılığına uzak olmayan bir dünyadır. Sanatın üretiminden sanatla buluşan tüketici deneyimine kadar kalıcı değişimlere yol açan dijitalleşme; sonunda NFT ile -dijital para olarak tanımlanabilecek coin ve token’ların bir alt versiyonu olarak- hayatımıza girmiştir. Dijital pasaport olarak tanımlanabilecek olan NFT’ler tıpkı transmedya hikâye anlatıcılığında olduğu gibi farklı platformları harmanlayarak kullanıcıya dijital dünyaya seyahat etme imkânı sunmaktadır. Transmedya hikâyecilik anlatısının NFT dünyasına katkı sağlayabileceği gibi NFT’lerin de bir hikâye anlatım aracı olarak transmedya hikâye anlatımında kullanılan bir araç olabileceği görülmüştür. Her ikisi de çoklu medya kullanımı, hikâyeleştirme, oyunlaştırma stratejileri ve topluluklar tarafından beslenen kavramlardır. Bu noktada ortak paydada buluştuklarında dönüştürecekleri ve katkı sağlayacakları pek çok alan olduğu tespit edilmiştir. Yapılan literatür taramasında NFT ekosisteminin gelişmesi için NFT’lerin hikâye evrenine sahip olmasının öneminin vurgulandığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda tıpkı transmedya hikâyecilikte olduğu gibi dijital oyunlar, uygulamalar, hayran kültürü, web siteleri gibi farklı araçlarla NFT’lerin hikâyelerini yaymak ve satın alan kişiyi de evrenin parçası yapmak önem taşımaktadır. NFT’lerin çoğalması ve üretiminin benimsenmesi ile birlikte alanda önemli bir piyasa oluşacağından gelecek yıllarda bu konuda daha fazla araştırma yapılacağı öngörülmektedir. Transmedya hikâyeciliği kapsamında konunun ele alınmasına literatürde hemen hemen hiç rastlanmadığından çalışmanın bu yönüyle öncü çalışmalardan biri olacağı düşünülmektedir.

Bu çalışmada sanattan eğitime, yazın dünyasından pazarlamaya pek çok alanda kendine yer bulan transmedya hikâyecilik anlatı türünün blok zinciri teknolojisine bağlanan sanat eserlerini ifade eden dijital varlıklar olan NFT’lere ne gibi katkılar sağlayacağı irdelenmiştir. Çalışmadaki temel amaç; NFT’lerin transmedya hikâye anlatıcılığı çerçevesinde ele alınıp alınamayacağını tartışmaktır. Literatür taramasına dayalı olarak yapılan bu çalışmada NFT’yi transmedya hikâye anlatıcılığı ile ele alarak, güncel örnekler üzerinden tartışmak hedeflenmiştir.

Transmedya hikâyecilik anlatısının NFT dünyasına katkı sağlayabileceği gibi NFT’lerin de bir hikâye anlatım aracı olarak transmedya hikâye anlatımında kullanılan bir araç olabileceği görülmüştür. Her ikisi de çoklu medya kullanımı, hikâyeleştirme, oyunlaştırma stratejileri ve topluluklar tarafından beslenen kavramlardır. Bu noktada ortak paydada buluştuklarında dönüştürecekleri ve katkı sağlayacakları pek çok alan olduğu tespit edilmiştir. NFT’lerin çoğalması ve üretiminin benimsenmesi ile birlikte alanda önemli bir piyasa oluşacağından gelecek yıllarda bu konuda daha fazla araştırma yapılacağı öngörülmektedir. Transmedya hikâyecilik kapsamında konunun ele alınmasına literatürde hemen hemen hiç rastlanmadığından çalışmanın bu yönüyle öncü çalışmalardan biri olacağı düşünülmektedir.

PDF

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Anadol, R. (2021). The NFT collection sold for $5.1m !. Twitter. Erişim Adresi: https://twitter.com/refikanadol/status/1445239940837740546, Erişim Tarihi: 15.12.2021
  2. Arapoğlu, F. (2021). Sanatta Aktüel Gündem: Kripto Sanat (NFT). Aurum Journal of Social Sciences. 6(1), 91-93.
  3. Artun, A. (2011). Sanat Manifestoları Avangard Sanat ve Direniş, İstanbul, İletişim Yayınları.
  4. Batmaz, V. (2006). Medya Popüler Kültürü Gizler, İstanbul, Karakutu Yayınları.
  5. Binark, M. (2007). Yeni Medya. Gençlik ve Gündelik Yaşam, Evrensel Kültür. 24-28.
  6. Boag, D., ve Rich, J. (2020). Nike’s Dec 2019 patent reveals revolutionary NFT use. Medium. Erişim Adresi: https://nftnyc.medium.com/nikes-dec-2019-patent-reveals-revolutionary-nft-use-a74c115bd0c
  7. Bourdieu, P. (2006). Sanatın Kuralları. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  8. Bourdieu, P., ve Wacquant, L. (2012). Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar. İletişim Yayınları, İstanbul.
  9. Brieger, C. (2013). Exploring new communication strategies for a global brand: Transmedia storytelling and gamification (Master's thesis).
  10. Brown, A. (2021). Facebook Expects Metaverse Project Will Cost At Least $10Billion in 2021 Alone. Forbes, Erişim Adresi: https://www.forbes.com/sites/abrambrown/2021/10/25/facebook-expects-metaverse-project-will-cost-at-least-10-billion-in-2021-alone/?sh=7f0b32a525b4, Erişim Tarihi: 20 Aralık 2021
  11. Bsteh, S. (2021). From Painting to Pixel: Understanding NFT artworks.
  12. Choi, H. S., & Kim, S. H. (2017). A content service deployment plan for metaverse museum exhibitions—Centering on the combination of beacons and HMDs. International Journal of Information Management, 37(1), 1519-1527.
  13. Çifteci, V. (2018). Geçmişten Geleceğe Kendiliğe Bir Bakış: Özgünlük, Zaman ve Özgürlük. MetaZihin: Yapay Zekâ ve Zihin Felsefesi Dergisi, 1(2), 195-210.
  14. Davis, A., Murphy, J. D., Owens, D., Khazanchi, D., & Zigurs, I. (2009). Avatars, people, and virtual worlds: Foundations for research in metaverses. Journal of the Association for Information Systems, 10(2), 90.
  15. Dobrilova, T. (2021). İstatistiklerle 2021’de oyun sektörü. Campaign Türkiye. Erişim Adresi: https://www.campaigntr.com/istatistiklerle-2021de-oyun-sektoru/, Erişim Tarihi: 17.12.2021.
  16. Dursun, N. (2021). NFT/kripto sanat ve hareketli grafik ilişkisi. Sciences, 7(40), 1037-1055.
  17. Falzon, C., (2012). “Brand Development and Transmedia Production: The Geofreakz Case Study”, Journalism and Mass Communication, 2 (9): 925-938.
  18. Fang, Z., Cai, L., ve Wang, G. (2021, June). MetaHuman Creator The starting point of the metaverse. In 2021 International Symposium on Computer Technology and Information Science (ISCTIS), 154-157.
  19. Franceschet, M., Colavizza, G., Smith, T., Finucane, B., Ostachowski, M. L., Scalet, S., … Hernández Sebástian. (2020). Crypto art: a decentralized view. Leonardo, 1-8.
  20. Guadagno, R. E., Blascovich, J., Bailenson, J. N., & McCall, C. (2007). Virtual humans and persuasion: The effects of agency and behavioral realism. Media Psychology, 10(1), 1-22.
  21. Gururaj, H. L., Manoj Athreya, A., Kumar, A. A., Holla, A. M., Nagarajath, S. M., & Ravi Kumar, V. (2020). Block-chain: A new era of technology. Cryptocurrencies and Blockchain Technology Applications, 1-24.
  22. Howcroft, E. (2021). NFT sales volume surges to $2.5 bln in 2021 first half. Reuters. Erişim Adresi: https://www.reuters.com/technology/nft-sales-volume-surges-25-bln-2021-first-half-2021-07-05/, Erişim Tarihi: 28.12.2021.
  23. İspir, N., ve Bilginer Kucur, A. (2019). Yakınsama Kültürü ve Transmedya Hikâye Anlatıcılığı. Kurgu, 27(2), 161-171.
  24. İspir, N., ve Bilginer Kucur, A. (2021). Yakınsama Kültürü, Transmedya Hikâye Anlatıcılığı: Angry Birds Kurgusal Evreni. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (1), 37-54.
  25. Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. Revista Austral de Ciencias Sociales, 20, 129-133.
  26. Jenkins, H. (2006). Welcome to Convergence Culture. Erişim Adresi: http://henryjenkins.org/blog/2006/06/welcome_to_convergence_culture.html, Erişim Tarihi: 29.12.2021.
  27. Jones, N. (2021). Scientists Embrace Digital Craze For Non-Fungible Tokens. Nature, Sayı: 594, 481-482.
  28. Kinder, M. (1991). Playing with power in movies, television, and video games. University of California Press.
  29. Kuspit, D. (2010). Sanatın Sonu. Metis Yayınları, İstanbul.
  30. Lee, A. (2021). With the Metaverse hype cycle at full blast, experts take the long view, Erişim Adresi: https://digiday.com/marketing/with-the-metaverse-hype-cycle-at-full-blast-experts-take-the-long-view/, Erişim Tarihi: 22.12.2021.
  31. Lewis, A. (2021). Bitcoin ve Blokzincirin Temelleri. Scala Yayıncılık, İstanbul.
  32. Levy, P. (1997). Collective Intelligence: Mankind's Emerging World in Cyberspace. Cambridge: Perseus Books.
  33. Nadini, M., Alessandretti, L., Di Giacinto, F., Martino, M., Aiello, L. M., ve Baronchelli, A. (2021). Mapping the NFT revolution: market trends, trade networks and visual features. arXiv preprint arXiv:2106.00647.
  34. Özrili, Y. (2021). Olmayan Müze: Kripto Sanat. Turizm Çalışmaları Dergisi. 3(1), 1-14.
  35. Sparkes, M. (2021). What is a metaverse. New Scientist, Cilt: 251, Sayı: 3348, 18.
  36. Sotheby’s. (2021). 101 Bored Ape Yacht Club, Erişim Adresi: https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2021/ape-in/101-bored-ape-yacht-club, Erişim Tarihi: 22.12.2021.
  37. Şenkardeş, C., (2021). Block-chain technology and NFT’s: a review in music industry. Journal of Management, Marketing and Logistics (JMML), 8(3), 154-163.
  38. The Bharat Express News. (2021). We havent even started to harness the potential of NFTs. Erişim Adresi: https://www.thebharatexpressnews.com/we-havent-even-started-to-harness-the-potential-of-nfts/, Erişim Tarihi: 9.12.2021.
  39. The Verge. (2021). Beeple sold an NFT for $69 million. Erişim Adresi: https://www.theverge.com/2021/3/11/22325054/beeple-christies-nft-sale-cost-everydays-69-million, Erişim Tarihi: 20.12.2021.
  40. Thompson, D. (2011). Sanat Mezat, İletişim Yayınları, İstanbul
  41. Timisi, N. (2003). Yeni iletişim teknolojileri ve demokrasi. Dost Kitabevi, İstanbul.
  42. Treiblmaier, H. (2021). Beyond block-chain: How tokens trigger the internet of value and what marketing researchers need to know about them. Journal of Marketing Communications, 1-13.
  43. T24. (2021). Refik Anadol'un NFT Koleksiyonu 5,1 milyon dolara satıldı. Erişim Adresi: https://t24.com.tr/haber/refik-anadol-un-nft-koleksiyonu-5-1-milyon-dolara-satildi,983456, Erişim Tarihi: 28.12.2021.
  44. Valeonti, F., Bikakis, A., Terras, M., Speed, C., Hudson-Smith, A., & Chalkias, K. (2021). Crypto Collectibles, Museum Funding and OpenGLAM: Challenges, Opportunities and the Potential of Non-Fungible Tokens (NFTs). Applied Sciences, 11(21), 9931.
  45. Versprille, A. (2022). NFT Market Surpassed $40 Billion in 2021, New Estimate Shows. Erişim Adresi: https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-01-06/nft-market-surpassed-40-billion-in-2021-new-estimate-shows, Erişim Tarihi: 10.01.2022.
  46. Wilson, K. B., Karg, A., & Ghaderi, H. (2021). Prospecting non-fungible tokens in the digital economy: Stakeholders and ecosystem, risk and opportunity. Business Horizons.
  47. Yang, B., & Zisiadis, M. (2014). Transmedia marketing: strengthening multiplatform user participation through storytelling.
  48. Yıldırım, S. (2021). Dijital Dünyada Yeni Sanat İletişimi ve Tüketim Kültürü Bağlamında Piyasa Anlayışları. MAS Journal of Applied Sciences. 6(2), 388–405.
  49. Zeilinger, M. (2018). Digital art as ‘monetised graphics’: Enforcing intellectual property on the block-chain. Philosophy & Technology, 31(1), 15-41.