COVİD-19 döneminde kripto para yatırımına karşı tüketici algısını inceleyen bir netnografi çalışması
Yayınlanmış 25.12.2022
Anahtar Kelimeler
- Blok Zinciri, COVİD-19 Salgını, Kripto Para, Netnografi, Twitter ve YouTube
- Blockchain, COVID-19 Pandemic, Cryptocurrency, Netnography, Twitter and YouTube
Nasıl Atıf Yapılır
Telif Hakkı (c) 2022 Behiç Alp AYTEKİN- Taylan Ata ULUSOY
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
COVİD-19 salgın döneminin dijital platformların kullanımına dair hayatlarımıza getirdiği değişim ile birlikte kripto paralara karşı artan bir ilgi düzeyinin olması dikkat çekicidir. Bu bağlamda, Türkiye’de kripto para dolaşımı üzerine dijital etkileşimin bulunduğu çok sayıda YouTube kanalı ve Twitter hesabının güncel içerik üretimi gerçekleştirdiği ve kullanıcıların bu konu hakkındaki yoğun etkileşim ilgisi görünmektedir. Araştırma dahilinde, Türkiye’de kripto para yatırımına karşı kullanıcıların tutum ve davranışlarının nasıl bir etkileşim yönelimi aldığını ve salgın dönemi öncesine göre nasıl bir değişimin olduğunu incelemek üzere YouTube ve Twitter platformlarını odağına alan üç buçuk yıllık (2019-2022) netnografik bir saha çalışması yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen bulgular, salgın döneminin yarattığı ekonomik resesyon ile birlikte kullanıcıların ve firmaların özellikle ekonomik birikim ve yatırım alanında kripto paralara karşı artan bir ilgisinin olduğunu göstermektedir. Bu ilgi artışının Türkiye’deki kripto para yatırımına yönelik salgın öncesi olumsuz algı koşullarını dönüştürdüğünü; kullanıcıların daha çok etkileşim kurmaya ve yatırım yapmaya yönelik adım attıklarını ortaya koymaktadır.
Referanslar
- Akbulut, U. 2009. “Paranın Hayatımıza Girişi.” Date of Access: 06.08.2021.
- https://www.uralakbulut.com.tr/wp-content/uploads/2009/11/PARANIN-HAYATIMIZA-GİRİŞİ-EKİM-2011.pdf
- Aristoteles. 2000. Politika. Translators Mete Tunçay. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Azizoğlu, A. and Altunışık, R. 2012. “Postmodernizm, Sembolik Tüketim ve Marka.” Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi: 4 (2): 33-50. http://betadergi.com/ttad/yonetim/icerik/makaleler/33-published.pdf
- Baker, S. R., Farrokhnia, R. A., Meyer, S., Pagel, M. and Yannelis, C. 2020. “How Does Household Spending Respond to an Epidemic? Consumption during the 2020 COVID-19 pandemic.” The Review of Asset Pricing Studies: 10 (4): 834 862. https://doi.org/10.1093/rapstu/raaa009
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. 2013. “Bitcoin hakkında basın açıklaması.” Date of Access:11.05.2021. https://www.bddk.org.tr/Duyurular/Bitcoin-Hakkinda-Basin-Aciklamasi/512
- Baudrillard, J. 2017. “Tüketim Toplumu: Söylenceleri Yapıları.” Translators Ferda Keskin and Nilgün Tutal. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BBC News Turkish. 2021. “Bitcoin: Türkiye’de Kripto Paralara Artan İlgi.” Date of Access:14.05.2021.
- https://www.youtube.com/watch?v=CVfz6Yn5A2s
- Buchholz, K. 2021. “These Are the Countries Where Cryptocurrency Use is Most Common.” Date of Access: 11.09.2021. https://www.weforum.org/agenda/2021/02/how-common-is-cryptocurrency/
- Chohan, U. W. 2017. “A History of Bitcoin.” Social Science Research Network. https://doi.org/10.2139/ssrn.3047875
- Çaglar, U. 2007. “Elektronik Para: Enformasyon Teknolojisindeki Gelişmeler ve Yeni Ödeme Sistemleri.” Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi: 9 (17): 177-186. https://dergipark.org.tr/tr/pub/manassosyal/issue/49948/640099
- Çarkacıoğlu, A. 2016. “Kripto-Para Bitcoin.” Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dairesi. https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/1130
- Çavuş, M. F. 2006. “Bireysel Finansmanın Temininde Kredi Kartları: Türkiye’de Kredi Kartı Kullanımı Üzerine Bir Araştırma.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 0 (15): 173-187. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/572
- Caymaz, G. 2021. “Visa, Kripto Para Harcamalarında Öncü Olmak İçin Ciddi Adımlar Atıyor.” Date of Access: 12.08.2021.
- https://tr.investing.com/news/cryptocurrency-news/visa-kripto-para-harcamalarnda-oncu-olmak-icin-ciddi-admlar-atyor-2242264
- Chang, E. 2017. “Mark Cuban Confirms Stakes in Twitter and Bitcoin.” Date of Access: 24.10.2021.
- https://www.bloomberg.com/news/videos/2017-10-03/mark-cuban-confirms-stakes-in-twitter-and-bitcoin-video
- Chapkanovska, E. 2019. “Who Accepts Bitcoin in 2020?” Date of Access: 06.08.2021 https://spendmenot.com/blog/who-accepts-bitcoin/
- CoinMarketCap. 2021. “Cryptocurrency Prices, Charts And Market Capitalizations.” Date of Access: 15.05.2021. https://coinmarketcap.com/
- CoinMarketCap. (2021). “Bitcoin Price Today, BTC Marketcap, Chart, and Info.” Date of Access: 14.05.2021. https://coinmarketcap.com/currencies/bitcoin/
- Cuthbertson, A. 2020. “Analistler Tartışıyor: Koronavirüs, Bitcoin’i Etkiledi mi?” Date of Access: 15.05.2021. https://www.indyturk.com/node/124356/ya%C5%9Fam/analistler-tart%C4%B1%C5%9F%C4%B1yor-koronavir%C3%BCs-bitcoini-etkiledi-mi
- Data Reportal, Digital2020: Turkey. (2020). Access Adress: https://datareportal.com/reports/digital-2020-turkey
- Demir, E., Bilgin, M. H., Karabulut, G., & Doker, A. C. (2020). “The Relationship Between Cryptocurrencies and COVID-19 pandemic.” Eurasian Economic Review, 10(3), 349-360.
- Dhaliwal, S. 2022. “Tesla Begins Accepting Dogecoin On Online Store, Displays Pricing Of Several Merchandise Directly In Meme Currency.” Date of Access: 14.01.2022. https://www.benzinga.com/markets/cryptocurrency/22/01/25050400/tesla-begins-accepting-dogecoin-on-online-store-displays-pricing-of-several-merchandise-di
- Di Pierro, M. 2017. “What is the Blockchain?” Computing in Science Engineering: 19 (5): 92-95. https://doi.org/10.1109/MCSE.2017.3421554
- Donthu, N. and Gustafsson, A. 2020. “Effects of COVID-19 on Business and Research.” Journal of Business Research: 117: 284-289. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.06.008
- European Central Bank. 2012. “Virtual currency schemes.” Date of Access:12.05.2021. https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemes201210en.pdf
- European Central Bank. 2015. “Virtual currency schemes: A further analysis.” Date of Access:12.05.2021. https://data.europa.eu/doi/10.2866/662172
- Fidan, M.; Dilek, S. and Esev, A. 2019. “Dünden Bugüne Paranın Tarihi ve Türkiye’de Kağıt Para Kullanımı.” Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi: 9 (18): 141-162. https://doi.org/10.31834/kilissbd.613107
- Godbole, O. 2021. “Bitcoin Breaks Out, Near $58K, After Visa Adds Support for Stablecoin USDC.” Date of Access: 11.06.2021. https://www.coindesk.com/bitcoin-breaks-out-near-58k-visa-adds-usdc-anchorage
- Goel, A., & Gupta, L. (2020). “Social Media In The Times of COVID-19.” Journal of clinical rheumatology.
- Harari, Y. N. 2016. Hayvanlardan Tanrılara Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi. Translator Ertuğrul Genç. İstanbul: Kolektif Kitap.
- Hobbs, J. E. 2020. “Food Supply Chains During the Covid-19 Pandemic.” Canadian Journal of Agricultural Economics/Revue Canadienne d’agroeconomie: 68(2): 171-176. https://doi.org/10.1111/cjag.12237
- Hootsuite & We Are Social. 2019. “Digital 2019 Global Digital Overview.” Date of Access: 11.09.2021
- https://datareportal.com/reports/digital-2019-global-digital-overview
- Hussain, W. (2020). “Role of Social Media in COVID-19 Pandemic.” The International Journal of Frontier Sciences, 4(2), 59-60.
- Karaoğlan, S.; Arar, T. and Bilgin, O. 2018. “Türkiye’de Kripto Para Farkındalığı ve Kripto Para Kabul Eden İşletmelerin Motivasyonları.” İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi: 6 (2): 15-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iicder/issue/49883/639429
- Kızıl, H. 2018. “Özellikleri Açısından Sembol.” Şarkiyat; 10 (4); 1306-1327. https://doi.org/10.26791/sarkiat.445411
- Kose, B. 2020. “Bitcoin Borsası BtcTurk, A Milli Takım’a Sponsor Oldu: Büyük İmza Yarın!” Date of Access: 15.08.2021. https://uzmancoin.com/bitcoin-btcturk-milli-takim/
- Kozinets, R. V. 2009. “Netnography: Doing Ethnographic Research Online.” SAGE Publishing.
- Kozinets, R. V. 2010. “Netnography: The Marketer’s Secret Weapon.” White paper, 1-13.
- Kraaijeveld, O. and De Smedt, J. 2020. “The Predictive Power of Public Twitter Sentiment for Forecasting Cryptocurrency Prices.” Journal of International Financial Markets, Institutions and Money: 65: 101188. https://doi.org/10.1016/j.intfin.2020.101188
- Lewin, K. 1946. “Action Research and Minority Problems.” Journal of Social Issues: 2: 34-46. http://dx.doi.org/10.1111/j.1540-4560.1946.tb02295.x
- Levitt, H. and Son, H. 2017. “Jamie Dimon slams Bitcoin as a ‘Fraud’.” Date of Access: 24.10.2021.
- https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-09-12/jpmorgan-s-ceo-says-he-d-fire-traders-who-bet-on-fraud-bitcoin
- Metzler, S., Günnemann, S. and Miettinnen, P. 2019. “Stability and Dynamics of Communities on Online Question-answer Sites.” Social Networks; 58; 50-58. https://doi.org/10.1016/j.socnet.2018.12.004
- Mnif, E., Jarboui, A., & Mouakhar, K. (2020). “How the Cryptocurrency Market Has Performed During COVID 19?” A multifractal analysis. Finance research letters, 36, 101647.
- Nakamoto, S. 2008. “Bitcoin: A Peer-to-peer Electronic Cash system.” Date of Access: 17.04.2021. https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
- Norbutas, L.; Ruiter, S. and Corten, R. 2020. “Believe It When You See It: Dyadic Embeddedness and Reputation Effects on Trust in Cryptomarkets for Illegal Drugs.” Social Networks: 63: 150-161. https://doi.org/10.1016/j.socnet.2020.07.003
- Odabaşı, Y. 2012. Postmodern Pazarlama. İstanbul: Mediacat
- Ossinger, J. 2018. “Roubini Says Bitcoin is the ‘Biggest Bubble in Human History’.” Bloomberg. Date of Access: 24.10.2021.
- https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-02-02/roubini-says-bitcoin-is-the-biggest-bubble-in-human-history
- Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun 2013. (Turkey). Date of Access: 22.10.2021.
- https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda/Mevzuat/6493/
- Pirinçci, A. E. 2018. “Yeni Dünya Düzeninde Sanal Para Bitcoin’in Değerlendirilmesi.” Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi:: 1 (1): 45-52. https://ssrn.com/abstract=3389184
- Ricardo, D. 2016. Ekonomi Politiğin ve Vergilendirmenin İlkeleri. Translators Tayfun Ertan. İstanbul: Belge Yayınları. (Original work published 1817).
- Rogstad, I. 2016. “Is Twitter Just Rehashing? Intermedia Agenda-setting Between Twitter and Mainstream Media.” Journal of Information Technology & Politics: 13 (2): 142-158. https://doi.org/10.1080/19331681.2016.1160263
- Sarı, D. 2021. “Kahramanmaraş’ta Yaşayan Kadın Girişimci, Bitcoin (BTC) Karşılığında Gözleme Satıyor.” Date of Access: 15.08.2021.
- https://www.coinkolik.com/kahramanmarasta-yasayan-kadin-girisimci-bitcoin-btc-ile-gozleme-satiyor/
- Shead, S. 2021. “Elon Musk Says People Can Now Buy a Tesla With Bitcoin.” Date of Access: 11.10.2021.
- https://www.cnbc.com/2021/03/24/elon-musk-says-people-can-now-buy-a-tesla-with-bitcoin.html
- Sherman, N. and Thomas, D. 2022. “Elon Musk Strikes Deal to Buy Twitter for 44 Billion Dollars.” Date of Access: 27.04.2022. https://www.bbc.com/news/business-61222470
- Soylu, O. B. 2020. “Türkiye Ekonomisinde Covid-19’un Sektörel Etkileri.” Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi: 7 (6): 169-185. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/55211/750273
- Statista, “How Common is Crypto?” (2021). Access Adress: https://www.statista.com/chart/18345/crypto-currency-adoption/
- Surane, J. 2018. “Inside the Big Plan to Make Ethereum Go Mainstream.” Date of Access: 24.10.2021 https://player-origin.megaphone.fm/BLM2696398548
- Turan, Z. 2018. “Kripto Paralar, Bitcoin, Blockchain, Petro Gold, Dijital Para ve Kullanım Alanları.” Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi: 11 (3): 1-5. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.431283
- Turkcell. 2014. “Turkcell Teknoloji Zirvesi 2014 - Michio Kaku.” Date of Access: 14.05.2021. https://www.youtube.com/watch?v=AtLnCmh1gKk
- Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, E-Ticaret bilgi platformu kullanıcı bilgileri (2020). (2020). Access Adress: https://www.eticaret.gov.tr/istatistikler#20202
- Ünal, G. and Uluyol, Ç. 2020. “Blok Zinciri Teknolojisi.” Bilişim Teknolojileri Dergisi: 13 (2): 167-175. https://doi.org/10.17671/gazibtd.516990
- Varshney, N. 2021. “Elon Musk Tweets Inspire Investment Decisions of 37% Americans: Survey.” Date of Access: 06.08.2021. https://finance.yahoo.com/news/elon-musk-tweets-inspire-investment-094627026.html
- Yardımcıoğlu, M. and Şerbetçi, G. 2018. “Bitcoin’in Yapısı ve Yasa Dışı Kullanımı.” Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi; 2 (4); 165-190. https://dergipark.org.tr/tr/pub/farabi/issue/41933/466512
- Yavuz, C. 2021. “JPMorgan, Yatırımcılara Yeni Bir Kripto Para Hizmeti Sunuyor.” Date of Access:11.05.2021. https://www.coinkolik.com/jpmorgan-yatirimcilara-yeni-bir-kripto-para-hizmeti-sunuyor/
- Yavuz, N. 2021. “Kripto Parayla Çiğ Köfte Satan Adanalı Esnaf, Elon Musk’ı Davet Etti.” Date of Access: 12.11.2021. https://www.coinkolik.com/kripto-parayla-cig-kofte-satan-adanali-esnaf-elon-muski-davet-etti
- Yavuz, N. 2021. “Thodex Olayında Detaylar Ortaya Çıkıyor.” Date of Access: 21.06.2021. https://www.coinkolik.com/thodex-olayinda-detaylar-ortaya-cikiyor/
- Weatherford, J. 2009. The History of Money. New York: Three Rivers Press.
- Wright, A. and De Filippi, P. 2015. “Decentralized Blockchain Technology and the Rise of Lex Cryptographia.” Social Science Research Network: 19 (5): 92-95. https://doi.org/10.2139/ssrn.2580664