YENİ ETİK KURALLAR

TR DİZİN TARAFINDAN 2020 YILINDAN İTİBAREN DİZİNDE TARANAN VEYA TARANMAK İÇİN BAŞVURAN DERGİLERDEN UYULMASI İSTENEN ETİK KURALLAR ŞU ŞEKİLDE SIRALANABİLİR:

 

  1. Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.

 

  1. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.

 

  1. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.

 

  1. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.

 

Kaynak: https://trdizin.gov.tr/?p=456  (TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri Md. 8)

 

Ayrıca TR Dizin tarafından soru-cevap şeklinde yardım amaçlı hazırlanmış bölüm şu şekildedir:

 

SORU: Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?

Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul İzni gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.

Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.

 Ø  Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar

Ø  İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,

Ø  İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,

Ø  Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,

Ø  Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,  

        Ayrıca;

Ø  Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,

Ø  Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,

Ø  Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi

SORU: Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük etik Kurul İzni alınmalı mıdır?

2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.

SORU: TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir ?

Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.

AYRICA:

  • Dergiler “Yayın Etiği”, “Araştırma Etiği” ve “Yasal/Özel izin belgesi alınması” ile ilgili kurallara uyduğunu uluslararası standartlara atıf yaparak, hem web sayfasında hem de basılı dergide herbiri için ayrı başlık açarak belirtmelidir.
  • Dergilerde yayın etiğine uygunluk konusu sadece yazarların sorumluluğuna bırakılmamalı, dergi yayın etiği konusunda izleneceği yolu açık olarak tanımlanmış olmalıdýr.
  • Dergilerde yayımlanacak makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır. 
  • Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.

 

KAYNAK: TR DİZİN

……………………………………………………

Sayın Yazarlarımız,

 

2020 yılı öncesindeki süreçte toplanan her türlü verilerle yapılan çalışmalarda etik kurul izin belgesine gerek yoktur.

 

2020 yılı başından itibaren veri toplama süreci başlayan çalışmalarda mutlaka Etik Kurul İzin Belgesi alınmalıdır. Bu belge BMIJ Dergisine makale başvurusu sürecinde makale dosyası haricinde ayrı bir belge olarak dergi sistemine online yüklenecektir.

 

2020 yılı başından itibaren veri toplama süreci başlayan çalışmalarda alınan Etik Kurul İzin Belgesi ile ilgili Etik Kurul AdıEtik Kurul Tarihi ve Etik Kurul Sayı No bilgileri, makalenin YÖNTEM başlığı altında ve makalenin ilk ve son sayfalarında yer alacaktır.

 

Derleme makalelerde Etik Kurul izni gerekmemektedir.

 

01/01/2020 tarihinden itibaren insanlarla yapılan nicel (anket) ve nitel (odak grup, derin görüşme, gözlem…) araştırmalarda Etik Kurul İzin Belgesi alınması gerekmektedir.

 

Eğer çalışmada Etik Kurul İzin Belgesi gerekmiyorsa bu durum yine YÖNTEM başlığı altında belirtilmelidir.

 

Veritabanları üzerinden yapılan araştırmalarda ya da insanlardan veya hayvanlardan veri toplamadan gerçekleştirilen araştırma çalışmalarında Etik Kurul İzin Belgesi gerekmemektedir.  

 

Teşekkürlerimizle ve İyi Çalışmalar Dileklerimizle

BMIJ DERGİSİ EDİTÖRLÜĞÜ