Cilt 6 Sayı 4 (2018): BUSINESS & MANAGEMENT STUDIES: AN INTERNATIONAL JOURNAL
Makaleler

ÇALIŞANLARDA İŞE YABANCILAŞMANIN ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARINA ETKİSİ

H. Tezcan UYSAL
Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak Meslek Yüksekokulu, Yönetim ve Organizasyon Bölümü

Yayınlanmış 03.01.2019

Anahtar Kelimeler

  • Örgütsel Sapma,
  • İşe Yabancılaşma,
  • Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları

Nasıl Atıf Yapılır

ÇALIŞANLARDA İŞE YABANCILAŞMANIN ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARINA ETKİSİ. (2019). Business & Management Studies: An International Journal, 6(4), 1434-1454. https://doi.org/10.15295/bmij.v6i4.405

Nasıl Atıf Yapılır

ÇALIŞANLARDA İŞE YABANCILAŞMANIN ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARINA ETKİSİ. (2019). Business & Management Studies: An International Journal, 6(4), 1434-1454. https://doi.org/10.15295/bmij.v6i4.405

Öz

Bu araştırmanın amacı; işe yabancılaşma ile üretkenlik karşıtı iş davranışı arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını incelemek, eğer anlamlı bir ilişki var ise üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerinde işe yabancılaşmanın hangi boyutunun ne düzeyde bir etkisi olduğunu tespit etmek ve bu sonuçları örgütsel açıdan yorumlamaktır. Bu amaca bağlı olarak Zonguldak ilinde özel sektörde çalışan 246 kişiden yüz yüze anket yöntemiyle veri elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler SPSS programı ile değerlendirilmiş ve verilere yönelik olarak; Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), güvenirlik analizi, normallik analizi, Pearson korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi, Independent Sample T testi ve One-Way ANOVA testi uygulanmıştır. Gerçekleştirilen bu analizler sonucunda; işe yabancılaşma ile üretkenlik karşıtı iş davranışı arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmış ve işe yabancılaşmanın üç boyutunun da çalışanlarda üretkenlik karşıtı iş davranışlarını önemli düzeyde arttırdığı tespit edilmiştir.

Referanslar

  1. Abdi, P., & Rouzbahani, R. (2016). The Effect of Organizational Cynicism and Injustice on Counter Productive Behaviors of Staff Considering Demographic Factors. Journal of Global Pharma Technology, 12(8), 202-214.
  2. Aiken, M., & Hage, J. (1966). Organizational Alienation: A Comparative Analysis. American Sociological Review, 31, 497-507.
  3. Al-A’wasa, S. I. S. (2018). The Impact of Organizational Justice on the Counterproductive Work Behavior (CWB): A Field Study Conducted in the Jordan Customs Department (JCD). International Journal of Business and Social Science, 9(1), 27-38.
  4. Al-Atwi, A. A., & Bakir, A. (2014). Relationships between Status Judgments, Identification, and Counterproductive Behavior. Journal of Managerial Psychology, 29(5), 472-489.
  5. Alizadeh, M. J., & Frizhendi, A. A. G. H. (2013). Description of Bureaucracy Structure of the University and Job-Alienation of Its Staff. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3), 2567-2575.
  6. Allen, J. A., Yoerger, M. A., Lehmann-Willenbrock, N., & Jones, J. (2015). Would You Please Stop That!?: The Relationship between Counterproductive Meeting Behaviors, Employee Voice, and Trust. Journal of Management Development, 34(10), 1272-1287.
  7. Amirkhani, A., & Safikhani, R. (2015). The Study of Job Alienation Concept and its Relationship with Some Within-Organization Approaches of Human Resources System. Teknologi Tanaman, 12(2), 331-335.
  8. An, F., & Wang, B. (2016). Abusive Supervision and Counterproductive Work Behavior: Moderating Effect of Negative Affectivity. Journal of Service Science and Management, 9, 66-73.
  9. Ariani, D. W. (2013). The Relationship between Employee Engagement, Organizational Citizenship Behavior, and Counterproductive Work Behavior. International Journal of Business Administration, 4(2), 46-56.
  10. Atay, S. E., & Gerçek, M. (2017). Algılanan Rol Belirsizliğinin İşe Yabancılaşma Üzerindeki Etkisinin ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıklarının İncelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 321-332.
  11. Aubé, C., & Rousseau, V. (2014). Counterproductive Behaviors: Group Phenomena with Team-Level Consequences. Team Performance Management, 20(5/6), 202-220.
  12. Banai, M., & Reisel, W. D. (2007). The ınfluence of Supportive Leadership and Job Characteristics on Work Alienation: A six-country investigation. Journal of World Business, 42, 463-476.
  13. Behrem, Ü. (2017). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Adalet Algısı Aracılığıyla Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Üzerine Etkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  14. Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
  15. Camerino, D., Conway, P. M., Heijden, B.I.J.M., Schott, E., Pokorski, J., Estryn-Behar, M., & Hasselhorn, H.M. (2015). The Concepts of Alienation and Involvement Revisited. Psychological Bulletin, 86(1), 119-38.
  16. Chand, P., & Chand, P. K. (2014). Job Stressors as predictor of Counterproductive Work Behaviour in Indian Banking Sector. International Journal of Application or Innovation in Engineering & Management, 3(12), 43-55.
  17. Chernyak-Hai, L., & Tziner, A. (2014). Relationships between Counterproductive Work Behavior, Perceived Justice and Climate, Occupational Status, and Leader-Member Exchange. Journal of Work and Organizational Psychology, 30, 1-12.
  18. Çalışkan, A., & Pekkan, N. Ü. (2017). Psikolojik Sermayenin İşe Yabancılaşmaya Etkisinde Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü. İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33.
  19. Demirel, Y. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 115-132.
  20. Demirez, F., & Tosunoğlu, N. (2017). Örgüt İkliminin İşe Yabancılaşma Üzerine Etkisi: Gazi Üniversitesi Rektörlüğünde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 69-88.
  21. Demirkıran, M., Taşkaya, S., & Yorulmaz, M. (2016). The Effects of Psychological Contract Violations in Organizations on Organizational Trust and Alienation: An Application in the Healthcare Sector. Sanitas Magisterium, 2, 85-95.
  22. Doğan, A., & Deniz, N. (2017). Algılanan Liderlik Tarzının Üretkenlik Karşıtı İş Davranışlarının Ortaya Çıkmasındaki Etkisinde Örgüt Kültürünün Rolü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1014-1024.
  23. Fatima, A. (2016). Impact of Workplace Ostracism on Counter Productive Work Behaviors: Mediating Role of Job Satisfaction. Abasyn Journal of Social Sciences, 9(2), 388-408.
  24. Fedi, A., Pucci, L., Tartaglia, S., & Rollero, C. (2016). Correlates of Work-Alienation and Positive Job Attitudes in High- and Low-Status Workers. Career Development International, 21(7), 713-725.
  25. Fettahlıoğlu, Ö. O., Bıyıkbeyi, T., Güler, B., & Demir, S. (2016). Duygusal Emeğin Üretkenlik Karşıtı Davranışa Etkisi ve Sosyal Bağlılık İlişkisi: Çağrı Merkezinde Bir Uygulama. International Journal of Social Science, 51, 421-434.
  26. George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows Sep by Step: A Simple Guide and Reference. 4th ed., Boston, MA: Allyn & Bacon.
  27. Gonzalez‐Mulé, E., DeGeest, D. S., Kiersch, C. E., & Mount, M. K. (2013). Gender differences in personality predictors of counterproductive behavior. Journal of Managerial Psychology, 28(4), 333-353.
  28. Guo, W., Dai, R., & Yang, J. (2016). The Effect of Leadership Task Behavior and Relational Behavior on Job Performance: Investigating the Moderating Role of Work Alienation. Journal of Service Science and Management, 9, 97-110.
  29. Hosseinzadeh, A., Nazem, F., & Eimani, M. N. (2014). A Structural Model For Transformational Leadership Style Based On Job Alienation İn District 2 of Islamic Azad University. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 3(1), 01-05.
  30. Hou, A., Chen, Y., & Shang, R. (2016). Mutual Relations in ERP Implementation: the Impacts of Work Alienation and Organizational Support in State-Owned Enterprise. Procedia Computer Science, 100, 1289-1296.
  31. İyigün, N. Ö., & Çetin, C. (2012). Psikolojik Kontratın Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisi ve İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 10(37), 15-29.
  32. Jawahar, I. M., & Schreurs, B., & Mohammed, S. J. (2018). How and When LMX Quality Relates to Counterproductive Performance: A Mediated Moderation Model. Career Development International, DOI: https://doi.org/10.1108/CDI-05-2018-0134.
  33. Kanungo, R. N. (1979). The Concepts of Alienation and Involvement Revisited. Psychological Bulletin, 86(1), 119-138.
  34. Kartal, N. (2018). Evaluating the Relationship between Work Engagement, Work Alienation and Work Performance of Healthcare Professionals. International Journal of Healthcare Management, DOI: 10.1080/20479700.2018.1453969.
  35. Kılıç, İ., Saraçlı, S., Doğan, İ., & Pelit, E. (2017). Hastane İşletmelerinde Mobbingin Örgütsel Yabancılaşma Üzerine Etkisi: Afyonkarahisar'da Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 734-747.
  36. Kline, P. (1994). An Easy Guide To Factor Analysis:. New York: Routledge.
  37. Klotz, A. C., & Buckley, M. R. (2013). A Historical Perspective of Counterproductive Work Behavior Targeting the Organization. Journal of Management History, 19(1), 114-132.
  38. Knights, J. A., & Kennedy, B. J. (2005). Psychological Contract Violation: Impact on Job Satisfaction and Organizational Commitment Among Australian Senior Public Servant. Applied HRM Research, 10(2), 57-72.
  39. Koopmans, L., Bernaards, C. M., Hildebrandt, V. H., Schaufeli, W. B., Vet, H., & Beek, A. (2011). Conceptual Frameworks of Individual Work Performance. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 53(8), 856-866.
  40. Kökalan, Ö., & Anaş, K. (2014). Çalışanların Örgütsel Sinizm Tutumlarının İşe Yabancılaşmaları Üzerine Etkisi: Vakıf Üniversiteleri Üzerine Bir Çalışma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 6(2), 97-109.
  41. Kurdi, F. (2018). The Impact of Job Alienation on the Performance among Palestine Medical Complex Employees. International Humanities Studies, 5(3), 15-29.
  42. Li, H., Weizheng, C., Lixin, X., Shiqing, D., Yuan, M., & Chaohong, N. (2016). Exploring the Effects of Active Job Characteristics on Employee’ Work Alienation and Work Performance-Employment Form as Moderator. Journal of Residuals Science & Technology, 13(7), 214.1-214.7.
  43. Mann, S. L., Budworth, M. H., & Ismaila, A. S. (2012). Ratings of Counterproductive Performance: the Effect of Source and Rater Behavior. International Journal of Productivity and Performance Management, 61(2), 142-156.
  44. Moç, T. (2018). Örgütsel Adalet Algısının Çalışanların İşte Yabancılaşmaya Etkisinde Tükenmişliğin ve Presenteizmin Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  45. Mottaz, C. J. (1981). Some Determinants of Work Alienation. The Sociological Quarterly, 22(4), 515-529.
  46. Muafi (2011). Causes and Consequence Deviant Workplace Behavior. International Journal of Innovation, Management and Technology, 2(2), 123-126.
  47. Nair, N., & Vohra, N. (2012). The Concept of Alienation: Towards Conceptual Clarity. International Journal of Organizational Analysis, 20(1), 25-50.
  48. Nojabaee, S. S., & Ahmadi, G. (2014). Identification of Factors Affecting Teachers' Job Alienation in Western Mazandaran Province. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4(7), 136-143.
  49. Öcel, H. (2010). Üretim Karşıtı İş Davranışları Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 18-26.
  50. Polatçı, S., Özçalık, F., & Cindiloğlu, M. (2013). Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerinde Kişi-Örgüt Uyumunun Etkileri. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 1-12.
  51. Robinson, S. L., & Bennett, R. J. (1995). A Typology of Deviant Workplace Behaviors: A Multidimensional Scaling Study. Academy of Management Journal, 38(2), 555-572.
  52. Sackett, P. R. (2002). The Structure of Counterproductive Work Behaviors: Dimensionality and Relationships with Facets of Job Performance. Internatıonal Journal of Selectıon And Assessment, 10(1/2), 5-11.
  53. Sackett, P. R., & DeVore, C. J. (2001). Counterproductive Behaviors at Work. In N. Anderson, D. Ones, H. Sinangil, & C. Viswesvaran (Eds.), Handbook of Industrial, Work, and Organizational Psychology, 145-164.
  54. Santas, G., Isik, O., & Demir, A. (2016). The Effect of Loneliness at Work; Work Stress on Work Alienation and Work Alienation on Employees’ Performance in Turkish Health Care Institution. South Asian Journal of Management Sciences, 10(2), 30-38.
  55. Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müler, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  56. Seeman, M. (1975). Alienation studies. Annual Review of Sociology, 1, 91-123.
  57. Seeman, M. (1983). Alienation Motifs in Contemporary Theorizing: The Hidden Continuity of the Classic Themes. Social Psychology Quarterly, 46(3), 171-184.
  58. Self, D. R., & Self, T. B. (2014). Negligent Retention of Counterproductive Employees. International Journal of Law and Management, 56(3), 216-230.
  59. Spector, P. R., Bauer, J. A., & Fox, S. (2010). Measurement Artifacts in the Assessment of Counterproductive Work Behavior and Organizational Citizenship Behavior: Do we know what we think we know?” Journal of Applied Psychology, 95(4), 781-790.
  60. Suárez‐Mendoza, M. J., & Zoghbi‐Manrique‐de‐Lara, P. (2008). The Impact of Work alienation on Organizational Citizenship Behavior in the Canary Islands. International Journal of Organizational Analysis, 15(1), 56-76.
  61. Tan, B. U. (2016). The Role of Work Centrality in the Relationship between Work Alienation and Organisational Commitment: A study of Turkish SMEs. Journal for East European Management Studies, 21(1), 60-81.
  62. Tangem, S. (2017). The Effect of Workplace Bullying and Sexual Harassment on Counterproductıve Workplace Behavior A Study on Bangladeshi Private Banks. International Journal of Business, Economics and Law, 14(5), 57-64.
  63. Tanrıverdi, H., & Kılıç, N. (2016). Algılanan Örgütsel Destek ve Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1(1), 1-18.
  64. Thornton, L. M., Esper, T. L., & Morris, M. L. (2013). Exploring the Impact of Supply Chain Counterproductive Work Behaviors on Supply Chain Relationships. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 43(9), 786-804.
  65. Tian, Q., Zhang, L., & Zou, W. (2014). Job Insecurity and Counterproductive Behavior of Casino Dealers – the Mediating Role of Affective Commitment and Moderating Role of Supervisor Support. The International Journal of Hospitality Management, 40, 29-36.
  66. Tuğal, F. N., Topsakal, Y., & İplik, E. (2017). Örgütsel Sağlığın Çalışanların İş Tatmini ve Yabancılaşma Düzeyine Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracı Rolü. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 479-488.
  67. Valikhani, M., & Soltani, E. (2015). Investigating the Effect of Job Alienation on the Organizational Citizenship Behavior (Branches of Sepah Bank in Shahreza and Dehaghan as Case Study). International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 5(1), 277-286.
  68. Viswesvaran, C., Deshpande, S. P., & Milman, C. (1998). The Effect of Corporate Social Responsibility on Employee Counterproductive Behavior. Cross Cultural Management: An International Journal, 5(4), 5-12.
  69. Whelpley, C. E., & McDaniel, M. A. (2016). Self-esteem and Counterproductive Work Behaviors: A Systematic Review. Journal of Managerial Psychology, 31(4), 850-863.
  70. Wu, M., Sun, X., Zhang, D., & Wang, C. (2016). Moderated Mediation Model of Relationship between Perceived Organizational Justice and Counterproductive Work Behavior. Journal of Chinese Human Resource Management, 7(2), 64-81.
  71. Yean, T. F., Johari, J., & Yahya, K. K. (2016). The Effect of Job Dissatisfaction on Counterproductive Work Behavior. International Business Management, 10(2), 6036-6039.
  72. Yıldız, S., & Şaylıkay, M. (2014). The Effect of Organisational Cynicism on Alienation. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109, 622-627.
  73. Ying, C. Y., & Ting, S. K. T. (2013). The Effects of Emotional Intelligence on Counterproductive Work Behaviors and Organizational Citizenship Behaviors. International Journal of Accounting & Business Management, 1(1), 162-174.
  74. Zheng, W., Wu, Y. J., Chen, X., & Lin, S. (2017). Why do Employees have Counterproductive Work Behavior? The Role of Founder’s Machiavellianism and the Corporate Culture in China. Management Decision, 55(3), 563-578.