Cilt 13 Sayı 1 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Türkiye ve diğer CIVETS ülkeleri borsalarının etkileşimi: Dalgacık uyum analizi yaklaşımı

PDF
  • Ahmet Şerbetçi
Ahmet Şerbetçi
Dr. Öğr. Üyesi, Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Kahramanmaraş, Türkiye

Yayınlanmış 25.03.2025

Anahtar Kelimeler

  • Wavelet Coherence Analysis, Stock Markets, Investment Diversification, Financial Interaction
  • Dalgacık Uyum Analizi, Borsalar, Yatırım Çeşitlendirmesi, Finansal Etkileşim

Nasıl Atıf Yapılır

Türkiye ve diğer CIVETS ülkeleri borsalarının etkileşimi: Dalgacık uyum analizi yaklaşımı. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(1), 15-31. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i1.2470

Telif Hakkı (c) 2025 Ahmet Şerbetçi

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Türkiye ve diğer CIVETS ülkeleri borsalarının etkileşimi: Dalgacık uyum analizi yaklaşımı. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(1), 15-31. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i1.2470

Öz

Çalışmada Türkiye ile diğer CIVETS (Kolombiya, Endonezya, Vietnam, Mısır, Türkiye ve Güney Afrika) ülkeleri borsalarının etkileşiminin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada CIVETS ülkeleri borsalarının açılış fiyatlarının log-getiri değerlerinden faydalanılmıştır. Veriler borsa endekslerinin 26.03.2014-24.01.2024 tarihlerini kapsayan 1579 günlük açılış fiyatlarından oluşmaktadır. Analizde zaman serilerini farklı zaman ve frekans boyutunda inceleyebilen Dalgacık Uyum Analizi kullanılmıştır. Araştırma, COVİD-19 ve enflasyon sürecinden, Türkiye ile benzer ekonomik ve finansal karakteristiklere sahip ülkelerin borsaları arasındaki ilişkinin nasıl etkilendiği sorusuna cevap aramaktadır. Çalışma bulgularında sıfır hipotezinin reddedildiği, alternatif hipotezin kabul edildiği görülmüştür. Çalışma içerisinde Türkiye’nin de bulunduğu benzer ekonomik ve finansal karakteristiklere sahip ülke grubunu COVİD-19 ve enflasyon sürecinde geniş bir veri seti kullanarak farklı zaman ve frekans boyutunda araştırması bakımından literatüre katkı sağlayacaktır. Sonuçlarda borsalar arasındaki etkileşimin, kısa vadede uyumsuz, uzun vadede daha uyumlu ve kısa vadede ayrı, uzun vadede ise aynı yönlü olduğu görülmüştür. Ayrıca COVİD-19 pandemisinin ve enflasyonist etkinin borsalar arasındaki etkileşimi bozmadığı belirlenmiştir. Araştırma ülkeler arasındaki ilişkiyi farklı vadelerde inceleyerek benzer ekonomik ve finansal karakteristiklere sahip ülkelerin borsalarının birbirlerini etkileme gücünün yüksek olduğu teorisini güçlendirmektedir.

PDF

Referanslar

  1. Abar, H. (2020). Türkiye Ve Diğer G-20 Ülkeleri Hisse Senetlerinin Birlikte Hareketi: Dalgacık Analizi İle Bir Uygulama. Journal of Yasar University, 15(59), 519-533.
  2. Akıncı, G. Y. ve Küçükçaylı, F. M. (2018). Borsalar-Arası Karşılıklı Bağımlılık: Asya Ve Avrupa Borsaları Birbirlerini Etkiliyor Mu. Uluslararası İktisadi ve İdari İnclemeler Dergisi, 18. EYİ Özel Sayısı, 721-734.
  3. Albulescu, C. T., Goyeau, D. & Tiwari, A. K. (2015). Contagion and dynamic correlation of the main European stock index futures markets: a time-frequency approach. Procedia Economics and Finance, 20, 19-27.
  4. Benzer, A. İ. ve Kalkmaz, F. (2022). Bilişim Teknolojilerinde Yaşanan Gelişmelerin Türk Hukuk Alanına Yansımaları: Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Journal of Politics Economy and Management, 5(2), 221-229.
  5. Bessler, D. A. & Yang, J. (2003). The structure of interdependence in international stock markets. Journal of international money and finance, 22(2), 261-287.
  6. Crowley, P. M. (2007). A guide to wavelets for economists. Journal of Economic Surveys, 21(2), 207-267.
  7. Çelik, İ., Gençtürk, M. ve Binici, F. Ö. (2013). IMKB 30 Endeksi Ile Avrupa Birligi Üyesi Ülke Borsalari Arasindaki Dinamik Iliskilerin Vektör Otoregresif Model Baglaminda Belirlenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (60), 73-86.
  8. Çelik, T. ve Boztosun, D. (2010). Türkiye Borsası İle Asya Ülkeleri Borsaları Arasındaki Entegrasyon İlişkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (36), 57-71.
  9. Çil, N. ve Aydın, M., (2020). Üssel Geçişli Otoregresif Modellere Dayalı Kesirli Frekanslı Fourier Dalgacık Birim Kök Testinin Küçük Örneklem Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksel Akay Unvan.
  10. Égert, B. & Kocenda, E. (2007). Time-varying co-movements in developed and emerging European stock markets: evidence from intraday data.
  11. Ercan, H. & Karahanoğlu, İ. (2019). A wavelet coherence analysis: Contagion in emerging countries stock markets. Periodica Polytechnica Social and Management Sciences, 27(2), 99-107.
  12. Erkek, E. (2015) Gelen ve Yansıyan Dalgaların Frekans Analizi Yöntemleriyle Ayrıştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi.
  13. Ersevinç, G. (2020) Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ekonomilerin Pay Piyasalarındaki Getiri ve Oynaklık Yayılımının Bi̇st 100 ve S&P 500 Endeksleri Üzerinde Ham Petrol Fiyatları ve Dolar Kurundaki Değişimler Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
  14. Gallegati, M. (2008). Wavelet analysis of stock returns and aggregate economic activity. Computational Statistics & Data Analysis, 52(6), 3061-3074.
  15. Güzel, F., Uçan, O. ve Acar, M. (2019). Borsa İstanbul’un gelişmiş ve gelişmekte olan ülke borsaları ile eşbütünleşme analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (54), 25-45.
  16. Harju, K. & Hussain, S. M. (2011). Intraday seasonalities and macroeconomic news announcements. European Financial Management, 17(2), 367-390.
  17. Hatipoğlu, M. ve Sekmen, T. (2016). Borsa İstanbul ve gelişmiş ülke borsalarının ortak hareketi üzerine bir çalışma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 24-34.
  18. İmre, S. (2021). Türkiye Borsası İle Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülke Borsaları Arasındaki Volatilite Yayılımının Analizi. Eurasian Econometrics Statistics & Emprical Economics Journal, 19(5) 52-66.
  19. Jiang, Y., Nie, H. & Monginsidi, J. Y. (2017). Co-movement of ASEAN stock markets: New evidence from wavelet and VMD-based copula tests. Economic Modelling, 64, 384-398.
  20. Kaya, T. (2008). 2008 Küresel Ekonomik Kriz Sonrası BIST ve Dünya Borsaları İlişkisi: Kriz İlişkileri Etkiledi Mi?. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (618), 9-30.
  21. Koncak, A. ve Nazlıoğlu, E. H. (2024) Küresel Belirsizlikler ve Türkiye Pay Senedi Piyasası Arasındaki İlişki: Dalgacık Uyum Analizinden Kanıtlar. (186), 251-274
  22. Kuşkaya, S., Ünlü, F. ve Gençoğlu, P. (2021). Döviz kuru ve üretici fiyat endeksi arasındaki ilişkinin sürekli dalgacık uyumu modeli ile analizi: Türkiye üzerine ampirik bulgular. İzmir İktisat Dergisi, 36(2), 365-378.
  23. Münyas, T. (2020). Türk Sermaye Piyasalarının Gelişmiş Ülke Borsaları İle Entegresyonu Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(9), 222-234.
  24. Naik, P. K. & Padhi, P. (2015). Stock market volatility and equity trading volume: Empirical examination from Brazil, Russia, India and China (BRIC). Global Business Review, 16(5), 28S-45S.
  25. Öner, İ. V., Yeşilyurt, M. K. ve Yılmaz, E. Ç. (2017). Wavelet Analiz Tekniği Ve Uygulama Alanlari. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 42-56.
  26. Pal, D. & Mitra, S. K. (2019). Oil price and automobile stock return co-movement: A wavelet coherence analysis. Economic Modelling, 76, 172-181.
  27. Polat, M. ve Kılıç, E. (2022). BRICS ve MIST Ülkelerinin Borsalar Arası Getiri ve Volatilite Etkileşimi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 29(4), 723-739.
  28. Ruppert, D. (2004). Statistics and finance: An introduction (Vol. 27). New York: Springer.
  29. Samırkaş, M. C. ve Düzakın, H. (2013). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının Avrasya Borsaları ile Entegrasyonu. Akademik Bakış Dergisi, 35(25), 1-19.
  30. Sharkasi, A., Ruskin, H. J. & Crane, M. (2005). Interrelationships among international stock market indices: Europe, Asia and the Americas. International Journal of Theoretical and Applied Finance, 8(05), 603-622.
  31. Şahin, C. ve Sümer, K. K. (2014). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülke borsalari ile Türk borsasi arasindaki etkileşime yönelik bir inceleme. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 315-338.
  32. Şeker, H. İ., Tuna, M. ve Koyuncu, İ. (2018). Gerçek Zamanlı Wavelet Dönüşümleri için FPGA-Tabanlı Meksika Şapkası Dalgacığının Tasarımı ve Gerçeklenmesi. 168-173.
  33. Şencan, İ. (2022). CIVETS Borsa Endekslerinin Dinamik Etkileşimi. Econder International Academic Journal, 6(1), 1-18.
  34. Şenol, Z. ve Polatgil, M. (2020). Borsalar Arası İlişkilerin Özdüzenleyici Haritalarla Kümelendirilmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 8(1), 1-13.
  35. Şimşek, M. (2016). Borsa İstanbul (BIST) ve BRICS ülkelerinin hisse senedi piyasalarinin ilişkisi üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(3), 520-536.
  36. Torrence, C. & Compo, G. P. (1998). A practical guide to wavelet analysis. Bulletin of the American Meteorological society, 79(1), 61-78.
  37. Torrence, C. & Webster, P. J. (1999). Interdecadal changes in the ENSO–monsoon system. Journal of climate, 12(8), 2679-2690.
  38. Yakıcı Ayan, T. ve Değirmenci, N. (2021). Dünya borsaları arası etkileşimin sosyal ağ analizi ile incelenmesi, 13(1), 569-577.
  39. Yıldırım, S. ve Kılıç, E. (2014). Döviz Kuru Volatilitesinin Türkiye’nin Euro Bölgesi İhracatına Etkisi: Kesikli Dalgacık Dönüşümü ile Panel Veri Analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 425-440.
  40. Yıldırım, S. ve Temizel, F. (2020). Petrol Fiyatları Ve Avrupa Ülkelerindeki Finansal Sektör Endeksi Arasındaki İlişkinin Sürekli Dalgacık Dönüşümü İle Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(2), 284-295.
  41. Yıldız, A. ve Aksoy, E. (2014). Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksi İle BİST Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analiz Edilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 1-23.
  42. Zhang, J., Zhang, D., Wang, J. & Zhang, Y. (2013). Volatility spillovers between equity and bond markets: Evidence from G7 and BRICS. Romanian Journal of Economic Forecasting, 16(4), 205-217.
  43. https://tr.investing.com/indices/world-indices

Benzer Makaleler

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.