Cilt 12 Sayı 4 (2024): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Dijital dönüşüm sürecinde alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında yeni yaklaşımlar

PDF
  • Ensar Lokmanoğlu,
  • Özlem Bora
Ensar Lokmanoğlu
Dr. Öğr. Üyesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya, Türkiye
Özlem Bora
Doktora Adayı

Yayınlanmış 25.12.2024

Anahtar Kelimeler

  • Dijitalleşme, Dijital Dönüşüm, E-Devlet, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları
  • Digitalisation, Digital Transformation, E-Government, Alternative Dispute Resolution Methods

Nasıl Atıf Yapılır

Dijital dönüşüm sürecinde alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında yeni yaklaşımlar. (2024). Business & Management Studies: An International Journal, 12(4), 911-927. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i4.2460

Telif Hakkı (c) 2024 Ensar Lokmanoğlu- Özlem Bora

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Dijital dönüşüm sürecinde alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında yeni yaklaşımlar. (2024). Business & Management Studies: An International Journal, 12(4), 911-927. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i4.2460

Öz

Dijital dönüşüm çağı yaşadığımız günümüzde bilgi ve belgelerin fiziki ortamdan alınıp, dijital alana aktarılmasıyla kitlelere etkin olarak erişim sağlanmıştır. Dijital odaklı çalışmalarda iş hacmi artırma ile sürdürülebilirlik de hedeflenmektedir. Bu bağlamda vatandaşı, adli personeli ve adalet sisteminin tüm unsurlarını etkileyen alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının takibinde bilişim teknolojilerindeki gelişimlere ve kurumsal dijitalleşme stratejilerine bağlı olarak farklı inovatif yaklaşımlarla mevcut yapının ekonomi, kültür ve hukuk sistemlerine uyumlu hale getirilmesi önem arz etmektedir. Geleneksel yargı süreçlerindeki yavaşlık, verimsizlik ve ağır maliyet unsurları dikkate alındığında alternatif uyuşmazlık çözüm yolları ile bağlantılı dijitalleşme süreçlerinin yeniden yapılanması gerekliliği tartışmasızdır. Çalışmada alternatif uyuşmazlık çözüm yolları özelinde dijitalleşme süreci ve mevcut adli sistemin teknolojik gelişmelere uygun olarak revize edilmesi gerekliliği incelenecektir. Bu çalışmada yenilikçi gelişmeler ışığında bilgi teknolojilerindeki değişiklikler sayesinde toplumsal ve bireysel yaşamımızın çağın değişimine bağlı olarak alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının daha erişilebilir ve verimli hale getirilebilmesi için dijitalleşme çağının getirdiği yenilikler, gelişimler ve dönüşümlerden faydalanarak toplumun tüm kesimine hitap edecek e-devlet alt yapısı ile dijital dönüşüme yönelik yeni yaklaşımlar geliştirilmiştir. Çalışma giriş bölümünden sonra üç ayrı bölümden meydana gelmekte olup, birinci bölümde genel olarak dijitalleşme, ikinci bölümde e-devlet kavramı ve e-devlet sisteminin geliştirilmesi, üçüncü bölümde ise dijital tahkim, dijital arabuluculuk ve dijital uzlaştırma başta olmak üzere alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında dijital yaklaşımlar incelenecektir. İşbu çalışma, uygulama sorunları da esas alınarak ulusal ve uluslararası literatür araştırmamız sonucunda ulaştığımız görüş ve önerilerin yer aldığı sonuç kısmıyla tamamlanacaktır.

PDF

Referanslar

  1. Acar, S. (2024). Dijitalleşme ve Kurumsal Dijital Sorumluluk Kavramı: Güncel Örneklere Yönelik Bir İnceleme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 497-529.
  2. Agrıç, M. (2024). Dijitalleşme ve Finanasal Okuryazarlık: Batman Emniyet Müdürlüğü Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman: Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  3. Ağırman, D. (2022). Milli ve Milletlerarası Tahkim. Ankara: Adalet Yayınevi.
  4. Akarcan, M. (2024). Dijital Medya Bağımlılığının Getirdiği Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Black Sea Journal of Public and Social Science, s. 47-54.
  5. Aksoy, C. (2023). İşletmelerin Dijital Dönüşüm ve Dijital Liderlik Yaklaşımı. Trakya Üniversitesi Kalite ve Strateji Yönetimi Dergisi, s. 1-28.
  6. Akyazı, A. (2018). Dijitalleşen Ticaret: Yaşlı Dostu E-Ticaret Siteleri Üzerine Bir Araştırma. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, s. 602-614.
  7. Alexander, N. M., Giorgadze, V., ve Chong, S. (2022). The Singapore Convention On Mediation: A Commentary (2nd ed.). The Netherlands: Kluwer Law International.
  8. Alptekin, Z. M. (2020). Dijitalleşme ve Dijital Sosyal Sorumluluk İletişimi. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Dergisi, s. 136-155.
  9. Alsammounı, J. M. (2022). Ceza Muhakemesi Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları: Uzlaştırma, Önödeme, Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Seri Muhakeme (Yayınlanmamış Doktora Çalışması). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  10. Altunsu S. Ö. ve Yılmaz, A. (2019). Dijitalleşme: Yeni Sosyallik. 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi (s. 620-633). Nevşehir: USBIK.
  11. Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu. Erişim adresi: https://adb.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/612021141924Singapur%20Konvansiyonu%20T%C3%BCrk%C3%A7e.pdf.
  12. Arslan, R., Yılmaz, E., Ayvaz, S. T. ve Hanağası, E. (2023). Medeni Usul Hukuku (9. baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
  13. Aşkın, U., Topuz, V., ve Bilge, B. (2020). Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma. Ankara: Adalet Yayınevi.
  14. Avcil, C. (2021). Kamusal Alanı Dijitalleşme Çercevesinde Yeniden Okumak. Liberal Düşünce Dergisi, s. 81-100.
  15. Aydoğdu, C. C., ve Karsak, B. B. (2023) Dijital Çağda Kurumsal Sosyal Sorumluluğa Yeni Bir Yaklaşım: Kurumsal Dijital Sorumluluk Kavramının Bankacılık Sektörü Açısından İncelenmesi. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi. s. 36-68.
  16. Aydemir, H. (2024). Temel Eğitimde Dijitalleşme Temelli Okuryazarlık Becerileri. Ankara: Pegem Akademi.
  17. Aydın, A. Ö. (2018). Uluslararası Ticari Uyuşmazlıkların Alternatif Çözüm Yolları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin: Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  18. Aydoğan, D. (2014). Romanda Dijitalleşme: E-Kitap. The Turkish Online Journal Of Design, Art and Communication, s. 16-32.
  19. Başa, Ş. (2012). E-Devlet Çalışmalarına Bir Örnek: "e-İçişleri Projesi". Sosyo Ekonomi Dergisi, s. 223-248.
  20. Başer, S. H. ve Seçkin, Z. (2023). Başarıya Giden Yol: Dijitalleşen Dünyada Bir Lider Olarak Bıll Gates. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s. 1313-1324.
  21. Bora, Ö. (2020). Arabuluculuk Sözleşmesi. Ankara: Turhan Kitabevi
  22. Boşgelmez, G., ve Çengel, Ö. (2023). Uluslararsı Ticaretin Teknolojik Dizaynı: Uluslararası Dijital Tedarik Zinciri Örneği. Vizyoner Dergisi, 14(39), s. 912-929.
  23. Boyalı, H. (2023). Türkiye’de Vatandaş Odaklı İdare: E- Devlet Ötesi Dijitalleşen Kamu. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, s. 172-190.
  24. Bozkurt, A. (2019). Türkiye'de E-Devlet Uygulamaları ve Dijitalleşme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hatay: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  25. Chaisse, J., ve Kirkwood, J. (2022). Smart Courts, Smart Contracts, and the Future of Online Dispute Resolution. Stanford Journal of Blockchain Law ve Policy No:1, s. 62-91.
  26. Cömert, A. A. (2024). Dijitalleşen Dünyada Ulus Devlet (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  27. Çalışkan, G. (2024, 07 31). Dijitalleşme / Dijital Dönüşüm Nedir? Binbiriz: https://binbiriz.com/blog/dijitallesme-dijital-donusum-nedir adresinden alındı.
  28. Çeler, A. N. (2023). Milletlerarası Tahkim Yargılamanın Etkin Yürütülmesi ve Dava Yönetim Teknikleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Ensttitüsü.
  29. Çetinkaya, L. (2024). Sağlıkta Dijitalleşme Sürecinde Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Dijital Teknoloji Yeterlilikleri: Algıları ve İsteklilikleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, s. 370-379.
  30. Dede, A. (2023). Dijital Vatandaşlığın Dokuz Boyutu ve E-Devlet Uygulamaları. Sosyal Bilimler EKEV Akademi Dergisi, s. 15-27.
  31. Dede, A. (2024). Geleneğin Dijitalleşmesi ve Dijital Düğün. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 69-83.
  32. Demir, E. (2021). Örgütün Dijitalleşme Seviyesinin Çalışan Memnuniyetine ve Verimliliğine Etkisi (Yayınlanmamış Yükek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi.
  33. Ercan, M. (2012). Uyuşmazlıkların Online Çözüm Yöntemleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  34. Erdoğan, E. (2021). Sağlıkta Dijitalleşme. International Journal of Health Sociology, s. 63-82.
  35. Garakhanova, N. (2023). Dijitalleşme Süreci ve Konya Ticaret Odası Örneği. International Social Sciences Studies Journal, s. 7950-7958.
  36. Goodman, A. (2017). Arabuluculuğa Hazırlanmak: Arabuluculuktan Yararlanacaklar İçin Rehber. (A. Süleymanoğlu, Dü., A. Bıçaksız, ve Z. Alkın, Çev.) T.C. Adalet Bakanlığı Yayın İşleri Daire Başkanlığı.
  37. Gökmen, S. (2024). Öğretmenlerin Dijital Yeterlilikleri İle Toplumsal Cinsiyet Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  38. Güllü, O. (2021). Yükseköğretimde Dijitalleşme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  39. Güngör, G. (2022). Türk Milletlerarası Özel Hukuk (3. b.). Ankara: Yetkin Yayınevi.
  40. Gürcan, N. (2022). İş Yaşamında Dijitalleşme Süreci ve Halkla İlişkilerin Dönüşümü. Journal Of Business In The Digital Age, s. 16-28.
  41. Habıbov, A. (2024). Dijitalleşme Sürecinde İşletmelerde Değişen Yeni Normların Rekabet Üstünlüğüne Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  42. Hukuk Muhakemeleri Kanunu. (2011, 4 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 27836). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110204-2.htm.
  43. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu. (2012, 22 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 28331). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120622-1.htm.
  44. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği. (2013, 26 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 28540). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130126-20.htm.
  45. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği. (2018, 2 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 30439). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/06/20180602-1.htm.
  46. Kaba, Ü. G. (2024). Geleneksel Devletten Dijital Devlete: Dijital Dönüşüm Ofisine Yönelik Bir İnceleme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin: Tarsus Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
  47. Karabacak, Z. İ., ve Sezgin, A. A. (2019). Türkiye'de Dijital Dönüşüm ve Dijital Okuryazarlık. Türk İdare Dergisi, s. 319-343.
  48. Karabel, E. G., ve Aydemir, D. (2023). Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Hızlandırılması ve Adalete Erişim Hakkı Bakımından Çevrimiçi Yargılama ve Yapay Zekânın Kullanımı. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, s. 530-573.
  49. Karaçorlu, A. (2021). Türk Kamu Yönetim Sistemlerinde Dijital Dönüşüm. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, s. 163-178.
  50. Karadağ, N. B. (2024). Dijitalleşme Çağında Hukuku Yeni Teknolojilerin Hukuk Sistemlerine Etkileri. Ankara: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
  51. Karasoy, H., ve Babaoğlu, P. (2020). Türkiye'de Elektronik Devletten Dijital Devlete Doğru. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), s. 397-416.
  52. Kılıç, Z. (2023). İletişim Araçlarının Dijitalleşmesi ve Öznenin Dönüşümü (Yayınlanmamış Doktara Çalışması). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Bilimi ve İnternet Enstitüsü.
  53. Kısakürek, S. (2021). Elektronik Tahkim ve Tahkimin Dijitalleşmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü.
  54. Koçan, A. (2024). Dijital Dönüşüm ve Örgütsel Değim Sinizmi İlişkisi (Yayınlanmamış Doktara Çalışması). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  55. Maral, T. (2019). 0'dan 1'e Dijitalleşmenin Okuma Alışkanlıklarına Etkisi. A. Y. Gönenç, ve M. İris içinde, Dijitalleşme ve Dergicilik (s. 277-294). İstanbul: DER Yayınları.
  56. Medium. (2024, 08 01). Dijital Dönüşüm. Medium: https://medium.com/@aiuniversait/di%CC%87ji%CC%87tal-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCm-181d98f5c8ea adresinden alındı.
  57. Meydan, H. C. (2023). Havayolu İşletmelerinde Dijital Dönüşüm Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Aviation Research, s. 65-82.
  58. Noyan, E. (2023). Mobil Uygulamalar Üzerinden Yemek Teslimatı Yapan İşletmelerin Veri Zarflama Yöntemi İle Analizi. Black Sea Journal of Public and Social Science, s. 40-47.
  59. Ölmez, M. (2024). Dijitalleşmenin Örgüt Kültürüne Etkisi: Bir Alan Araştırması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.
  60. Özbek, M. (2006). Sosyal Devletin Gereği: Adalete Erişim. Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi, s. 907-927.
  61. Özçelik B, Ö. (2023). Teknolojik Bir Dönüşüm Olarak Dijitalleşme Kavramı ve Etkileri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 1189-1210.
  62. Özmumcu, S. (2020). Dünyada ve Ülkemizde Online Uyuşmazlık Çözümleri Bağlamında Online Tahkim ve Uygulamaları. İstanbul Hukuk Mecmuası, s. 431-454.
  63. Özsunay, E. (2021). Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Uluslararası Sulh Anlaşmalarının İcrası Hakkında Singapur Sözleşmesi ve Uncıtral Model Kanunu. İstanbul: Aristo Yayınları.
  64. Rumelt, R. (2012). Good Strategy Bad Strategy. Profil Books Ltd.
  65. Sarıöz Büyükalp, A. İ. (2018). AİHS ve AİHM Kararlarının da İncelenmesi Suretiyle Adil Yargılanma Hakkının Türk Milletlerarası Usul Hukuku Üzerine Etkileri. İstanbul: On İki Levha.
  66. Tanrıver, S. (2008). Hukuk Yargısının Temel Sorunları ve Bu Bağlamda Alınması Gereken Temel Önlemler. "Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejisi" Belgesi Gölgesinde Yargı Reformu (s. 201-230). Ankara: TBB Yayınları.
  67. Tanrıver, S. (2023). Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri. Ankara: Yetkin Yayınları.
  68. Taşel, F. (2020). Dijitalleşmenin Ticarete ve Ekonomiye Etkisi. Beykoz Akademi Dergisi, 2(8), s. 127-137.
  69. Tayfun, R. (2018). Uzlaştırma İletişim. M. Özen, M. S. Özbek, R. Tayfun, O. Cüni, ve M. Özcan (Dü.), Ceza Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri Sempozyumu içinde, (s. 279-283).
  70. Toprak, M., Bayraktar, Y., Yorğun, S., ve Özyılmaz, A. (2021). Dijital Dönüşüm, Araştırma Üniversitesi ve Yükseköğrenimde Yeniden Yapılanma: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi için Bir Model Önerisi. Journal of Economy Culture and Society, s. 67-92.
  71. Türk Dil Kurumu. (2024, 08 03). Dijitalleşme. Türk Dil Kurumu: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı.
  72. Üzmez, S. S., ve Büyükbeşe, T. (2021). Dijitalleşme Sürecinde Bilgi Yönetiminin İşletmelerin Teknoloji Uyumuna Etkileri. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 2(16), s. 117-127.
  73. Yankı, F. B. (2019). Dijital Dönüşüm Sürecinde Çalışma Yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergisi, 7(2), s. 1-38.
  74. Yayla, O. T. (2015). Dijitalleşme Çağında Eşitsizlik ve Ayrımcılık. Liberal Düşünce Dergisi, s. 43-53.
  75. Yerdelen, E. (2018). Uzlaştırmanın Esasları ve Benzer Kuramlardan Farkları. M. S. Özbek, O. Cüni, ve M. Özcan içinde, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma Eğitim Kitabı (s. 21-69). Alternatif Çözümlar Daire Başkanlığı.
  76. Yeşilkuş, F., ve Özbozkurt, O. B. (2024). Dijital liderlik üzerine gerçekleştirilen yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir araştırma. Business, Economics and Management Research Journal, s. 80-92.
  77. Yeşiltaş, C., ve Artar, O. (2021). Ekonomideki Dijital Dönüşüm ve İstihdam Üzerindeki Etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Working Paper Series, s. 43-52.
  78. Yıldırım Soysal, H. (2023). Kurumsal Yönetimde Dijital Dönüşüm. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s. 1785-1842.
  79. Yılmaz, Y. (2021). Dijital Ekonomiye Geçiş Süreci, Ölçümü ve Dijitalleşme Verimlilik İlişkisi. İstanbul İktisat Dergisi, s. 283-316.

Benzer Makaleler

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.