Cilt 12 Sayı 3 (2024): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Dijitalde yeni benlik aranıyor: Cinsiyetsizlik söylemleri üzerine bir çalışma

PDF
  • Merve Özdemir,
  • Figen Kayış
Merve Özdemir
Doç. Dr., Yozgat Bozok Üniversitesi, Yozgat, Türkiye
Figen Kayış
Dr., Bağımsız Araştırmacı, Aksaray, Türkiye

Yayınlanmış 25.09.2024

Anahtar Kelimeler

  • Benlik, Dijitalleşme, Cinsiyetsizlik
  • Self, Digitalization, Genderlessness

Nasıl Atıf Yapılır

Dijitalde yeni benlik aranıyor: Cinsiyetsizlik söylemleri üzerine bir çalışma. (2024). Business & Management Studies: An International Journal, 12(3), 535-551. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i3.2421

Telif Hakkı (c) 2024 Merve Özdemir- Figen Kayış

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Dijitalde yeni benlik aranıyor: Cinsiyetsizlik söylemleri üzerine bir çalışma. (2024). Business & Management Studies: An International Journal, 12(3), 535-551. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i3.2421

Öz

Benlik kavramı kişinin kendine yönelik görüşlerini ifade eder. Kişinin yapmış olduğu yüklemeler, benliğin nasıl algılandığını ortaya koymaktadır. İletişim teknolojilerinin gelişmesi ve büyük bir hızla yayılması, dijital teknolojilerinde gündelik hayata kolaylıkla girmesini sağlamıştır. Tablet, telefon, bilgisayar gibi birçok dijital teknoloji araçları kişilerin kendi öz sunumlarını ve benliklerini de sanal ortamdan sergilemeye imkân tanımaktadır. Özellikle sosyal medya uygulamalarının; arkadaşlık kurma, yeni bir kimlik ve benlik sunumu ortaya koyma, profil yaratmaya izin verme, sosyalleşme ihtiyacını giderme ve iletişim kurmaya imkân veren yapısı çok fazla bireyin bu kanalları kullanmasını beraberinde getirmektedir. Son dönemde cinsiyetsizlik kavramının influencerlar tarafından yayılması, sosyal medya üzerinden benliğin kurgulanma şekillerine bir yenisinin daha eklendiğini göstermektedir. Bu çalışmada göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak influencerların cinsiyetsizlik üzerine yapmış oldukları görseller incelemeye alınmıştır. Göstergebilim yöntemi; göstergelerin ardındaki anlamın çözülmesinde, işaretlerin yorumlanmasında önemli veriler sunmaktadır. Bu sebeple çalışmada cinsiyetsizlik söylemlerine vurgu yapan ve bunları görsel şekilde sunan iki influencerın içerikleri ele alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre influencerların cinsiyetsizlik söylemlerine dair vurgu yaptığı görülmektedir.

PDF

Referanslar

  1. Alhabash, S., & Ma, M. (2017). A Tale of Four Platforms: Motivations and Uses of Facebook, Twitter, Instagram, and Snapchat Among College Students? Social Media + Society, 1-13.
  2. Aydın, B. (1996). Benlik kavramı ve ben şemaları. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 41-47.
  3. Bauman, Z., & Lyon, D. (2016). Akışkan gözetim. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  4. Barthes, R. (2003). Çağdaş söylenler, İstanbul: Metis Yayınları
  5. Billig, M., Tajfel, H. (1971). Social categorization and similarity in intergroup behaviour, European Journal of Social Psychology.
  6. Civan, Y. (2020, 05 29). The Magger. Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim: LGBTI+ Terminolojisi: https://www.themagger.com/cinsiyet-kimligi-ve-cinsel-yonelim-nedir/#:~:text=Son%20zamanlarda%20%C3%A7ok%20fazla%20kar%C5%9F%C4%B1m%C4%B1za,da%20erkek%20ayr%C4%B1m%C4%B1n%C4%B1%20kabul%20etmiyorlar. adresinden alındı
  7. Civelek, M., Türkay, O. (2020). Göstergebilimin kuramsal açıdan incelenmesine yönelik bir araştırma, Alanya Academic Review Journal, Alanya Academic Review Journal, 4(3), 771-787.
  8. Cüceloğlu, D. (2019). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  9. Çelik, A. K. (2020). Benlik sunumu bağlamında sosyal ağ platformları: Instagram Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  10. Debord, G. (1996). Gösteri toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  11. Demir, E., Kandemir, B., & Temur, C. (2022). Parag Khanna “Yeni Dünya Düzeni: Yeni Yükselen Güçler 21. Yüzyılda Dünyayı Nasıl Belirliyor?” Kitap Kapağının Göstergebilimsel Analizi. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 187-199.
  12. Demirbilek, E. Z. (2021). Erving Goffman’in benlik kurami çerçevesinde izlenim yönetimi ve kişilerarasi iletişime etkisi üzerine bir değerlendirme. Anasay, (16), 65-80.
  13. Dingil, M., & Boydaş, O. (2021). Göstergebilimin toplumsal alandaki analizi. Smart Journal, 23-28.
  14. Dönmez, S. (2015, 08 23). Seksle ilgili çizgileri büken yeni kavram Akışkan cinsiyet. Cumhuriyet Gazetesi: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/seksle-ilgili-cizgileri-buken-yeni-kavram-akiskan-cinsiyet-350847 adresinden alındı
  15. Ergül, N., (2021). Göstergebilimsel imge analizi: “Muhsinbey film afişi örneği”. International Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences, 7(44), 1608-1612.
  16. Ersoy, E. (2014). Tüketim aynasında göz'e yansıyan seyirlik ve sembolik kimlikler. Sosyoloji Konferansları, 47-74.
  17. Goffman, E. (1956). The presentation of self in everyday life, University of Edinburgh Social Sciences Research Centre, Edinburgh.
  18. Gözüaçık, S. (2019). Dijital toplumlarda benlik sunumu. Yüksek Lisans Tezi. Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  19. Gulmmadzada, U., & Işıklı, Ş. (2020). Instagram’da Benlik Sunumu: Takipçi Etkisi Üzerine Dramaturjik Bir İnceleme. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 74-104.
  20. Güney, S., (2018). Sosyal psikoloji, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
  21. Hepekiz, İ., & Gökaliler, E. (2019). Sosyal medya aracılığıyla yaratılan kişisel markalar ve benlik sunumu. Erciyes İletişim Dergisi, 11(43), 761-781.
  22. Illioz, E. (2018). Soğuk yakınlıklar duygusal kapitalizmin şekillenmesi, İletişim Yayınları.
  23. James, W. (1890). The principle of psychology, Volume 1, Henry Holt Co, United States of America.
  24. Karakuyu, E., & Eğinli, A. (2023). Sosyal medyada benlik sunumu: Instagram’da influencer’ların benlik sunumunda sözsüz davranış unsurlarına yönelik bir araştırma. Academic Social Resources Journal, 2813-2822.
  25. Kayış, F. (2024). Sosyal onayın değişimi sürecinde sosyal medyanın rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  26. Kemp, S. (2024). Digital 2024: Global overview report. Erişim Adresi: https://datareportal.com/reports/digital-2024-global-overview-report. Erişim Tarihi: 08.08.2024.
  27. Kulaga, B., & Cedrola, E., (2022). Gender stereotype and influencers' role in genderless fashion, 5th International Conference on Gender Research, Porto.
  28. Maslow, A., (1954). Motivation and personality, Harper & Row Publishers.
  29. Moran, B. (2002). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
  30. Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme günlüğü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  31. Özal, F. (2019). Yeni medya'da benlik sunumu: İnstagram örneği. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  32. Özmen, Ç. (1996). 17-21 yaş arasında Elazığ-Malatya yetiştirme yurdunda kalan gençlerde "Benlik saygısı gelişimi". Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  33. Paslanmaz, İ. (2019). Uçucu hikayelerde benliğin sunumu: Instagram Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  34. Postası, A. (2024, 04 20). Kerimcan Durmaz’ın şimdiki halini gören şaşıp kalıyor. Alanya Postası: https://www.alanyapostasi.com.tr/magazin/kerimcan-durmazin-simdiki-halini-goren-sasip-kaliyor/ adresinden alındı
  35. Sarıkaya, B. F. (2023). Z-Kuşağı influencer olmak istiyor mu? Konya: Eğitim Yayınevi.
  36. Savage, M. (2022, 01 03). BBC. https://www.bbc.com/worklife/article/20220929-the-parents-raising-their-children-without-gender adresinden alındı
  37. Sepetçi, N. E., & Birsen, H. (2023). Çevrimiçi izlenim yönetimi stratejileri: Influencerların sosyal medya kullanımlarına yönelik nitel bir analiz, Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13, 1260-1281.
  38. Şahan, H. G. (2013). Lokasyon bazlı sosyal ağlar aracılığyla selektif benlik sunumu. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  39. Şerif, M., & Şerif, C. (1996). Sosyal psikolojiye giriş II. İstanbul: Sosyal Yayınları.
  40. Tatar, B., (2019). Modada cinsiyetsizlik kavramının etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü
  41. Toma, C. L., & Hancock, J. (2010). Looks and Lies: The Role of Physical Attractiveness in Online Dating SelfPresentation and Deception. Communication Research, 335-351.
  42. Viral, P. (T.Y). Top 200 Influencers in United States of America, https://viralpitch.co/topinfluencers/top-200-instagram-influencers-in-us/ adresinden alındı.
  43. Viral, P. (T.Y). Top 200 Influencers in Turkey, https://viralpitch.co/topinfluencers/instagram/top-200-instagram-influencers-in-turkey/adresinden alındı.
  44. Webster, M. (2024). https://www.merriam-webster.com/dictionary/genderless adresinden alındı.
  45. Yaşar, K. K., & Akbaş, M., (2020, 04 10). Röportaj, Nihayet. https://www.gzt.com/nihayet/cinsiyetsiz-kimlikler-kendi-tahakkumunu-uretiyor-3547097 adresinden alındı
  46. Yılmaz, H. A. (2016). Bir derleme: Benlik kavramına ilişkin bazı yaklaşımlar ve tanımlamalar. Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 79-89.