Cilt 11 Sayı 3 (2023): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Sürdürülebilir havacılık için cinsiyet eşitliği: İstanbul’da kadın yöneticilerin bakış açısı

Habibe Güngör
Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul, Türkiye

Yayınlanmış 24.09.2023

Anahtar Kelimeler

  • Havacılık, Cinsiyet Eşitliği, Kadın Üst Düzey Yöneticiler
  • Aviation, Gender Equality, Female Senior Managers

Nasıl Atıf Yapılır

Sürdürülebilir havacılık için cinsiyet eşitliği: İstanbul’da kadın yöneticilerin bakış açısı. (2023). Business & Management Studies: An International Journal, 11(3), 1104-1120. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i3.2287

Nasıl Atıf Yapılır

Sürdürülebilir havacılık için cinsiyet eşitliği: İstanbul’da kadın yöneticilerin bakış açısı. (2023). Business & Management Studies: An International Journal, 11(3), 1104-1120. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i3.2287

Öz

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2030 sürdürülebilir kalkınmanın amaç ve hedeflerine ulaşmak için toplumsal cinsiyet eşitliğini vurgulamıştır. Havacılık, Türk ulusal ekonomisinde önde gelen bir sektörüdür ve bu nedenle, Türk emeğinin önemli bir kısmı bu sektörde istihdam edilmektedir. Kadınların yeterince temsil edilmediği havacılık sektöründe kadın liderliğinin güçlendirilmesi sürdürülebilirliğin temel unsurlarındandır. Dolaysıyla bu çalışmanın amacı, havacılık şirketlerinde yönetici olan kadınların deneyimlerini ve karşılaştıkları engelleri anlamak ve elde edilen sonuçlara göre öneriler sunmaktır. Bu çalışmada katılımcıların kariyer yolculuklarındaki temel zorlukları ve engelleri ortaya koymak için nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji modeli kullanılmıştır. Havacılık şirketlerinde orta ve düzey yönetici olan 10 kadın havacılık yöneticisi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Katılımcılar ile yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Sonuçlar, havacılık sektörünü uzun vadeli kariyer yolu olarak seçen veya seçecek kadınların üstesinden gelmeleri gereken birkaç konu olduğunu ortaya koyuyor. Esnek olmayan çalışma programlarının aile sorumluluklarıyla çatışması ve erkek egemen kültür çalışma kapasitelerini etkileyen başlıca faktörler olarak belirlendi. Sonuçlar havacılık sektöründe toplumsal cinsiyet eşitliğinin uygulanması için politika ve düzenlemelerin getirilmesi gerektiğini belirten literatürle örtüşmektedir. Sosyo-kültürel bağlamda, havacılık sektöründe yönetici kadınlara daha fazla görünürlük kazandırmak ve daha fazla kadın rol modelinin sağlanması, toplumun sektöre erkek egemen bakış açısını değiştirecektir.

Referanslar

  1. Akca, M. (2019). II. International conference on empirical economics and social science (ICEESS’ 19). Bandırma - Türkiye.
  2. Akdoğan, I. (2019). Üst düzey karar almada kadın katılımı. TESEV Yayınları, İstanbul.
  3. Akgül, S. Ö. (2020). Turizmde toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi ile mutluluk endeksi arasındaki ilişki. Turizm ve Araştırma Dergisi, 9(2), 160-178.
  4. Ali, A. M., Çetinkaya, M., Bozkurt, O. & Ayşe, Ö. (2015). İsletmelerde cinsiyet ayrımcılığı ve kadın çalışanların sorunları. MAKU İİBF Dergisi, 2(3), 67-72.
  5. Alvesson, M. & Billing, Y. D. (2009). Understanding gender and organizations. 2nd ed. London: SAGE Publications.
  6. Andreis, F. (2023). Increasing the participation of women in aviation. Analysis and strategies in a male-dominated ındustry. In: Paoloni, P., Lombardi, R. (eds) When the Crisis Becomes an Opportunity. SIDREA Series in Accounting and Business Administration. Springer, Cham.
  7. Assefa, D. (2019). Assessing practices of gender equality and women’s leadership in public enterprises in ethiopia: the case of ethiopian airlines in addis ababa. Unpublished Master Thesis, the Degree of Masters in Public Management and Policy, Addis Ababa.
  8. Bal, H. T. (2017). Yönetsel değerlerin belirlenmesi̇ne yönelik türkiye’deki özel havalimanı terminal isletme yöneticileri üzeri̇ne bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  9. Barreiro-Gen, M., Lozano, R., Temel, M. & Carpenter, A. (2021). Gender equality for sustainability in ports: Developing a framework. Marine Policy 131, 1-7.
  10. Casebolt, M. K. (2023). Gender diversity ın aviation: what is it like to be in the female minority?. Journal of Aviation/Aerospace Education & Research, 32(1).
  11. Civelek, E. & Yavuzyılmaz, Ö. (2019). Havacılık sektöründe kadın işgücünün analizi: pilotaj bölümleri ve uçuş okulları örneği. 4. Uluslararası Havacılık İşletmeciliği Konferansı, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
  12. Durbin, S., Lopes, A., & Warren, S. (2020). Challenging male dominance through the substantive representation of women: The case of an online women’s mentoring platform. New Technology, Work, and Employment, 35(2), 215-231.
  13. Ferguson, J. (2021). Gender and aviation. John Wiley & Sons.
  14. Ferla, M. ve Graham, A. (2019). Women slowly taking off: An investigation into female underrepresentation in commercial aviation. Research in Transportation Business & Management 31.
  15. Fraenkel, J. R., & Wallen, N. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: Mac Graw Hill.
  16. Gurkan, H. & Gungor, H. (2016). Pilotluk Mesleğinde Hegemonik Erkekliğin İnşası ve Krizi Üzerine İnceleme: Top Gun ve Flight Filmleri. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 103-13.
  17. Güngör, H. (2021). Havayolu yöneticilerinin entelektüel yeterliliklerinin rekabetçi örgüt kültürü geliştirilmesine etkilerinin araştırılması. International Conference Identity Crisis: World at a Cross Road.
  18. Günay, S. (2022). Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulamasının kadın ı̇stihdamını iyileştirme üzerindeki etkisi ve Edirne belediyesi örneği. Unpublished Master Thesis, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  19. Güneş, M. F. (2018). Havayolu şirketlerı̇nde yan gelir: havayolu yöneticilerinin ve yolcu tercihlerinin karşılaştırılması. Unpublished Master Thesis, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  20. Gürbüz, M. B. (2019). Cinsiyet eşitsizliği ve kalkınma: teori̇k bir inceleme. Unpublished Master Thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
  21. Harris, M. J. (2000). Basic principles of sustainable development. Global Development and Environment Institute (00-04), 1-25.
  22. Hoffman, S. & Everett, S. L. (2005). Women and the economy: family, work and pay. Pearson Addison Wesley.
  23. International Air Transport Association (IATA). (2019). 25by2025 - Advancing gender balance by 2025.
  24. Karaoğlu, Z. (2020). Okullarda kadın yöneticilerin yönetim sürecinde karsılaştığı sorunlar. Unpublished Master Thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Denizli.
  25. Knemeyer, A. M., Murphy, P. R. & Poist, R. F. (1999). Opportunities for women in logistics: An Analysis of Student Perspectives. Transportation Journal, 39(1), 34-41.
  26. Kuyucak, F. (2009). Türk havacılığında kadın. Uluslararası Multidisipliner Kadın Kongresi. İzmir.
  27. Lutte, R. K. (2019). Women in aviation: A Workforce Report. Aviation Institute Faculty Publications.
  28. Madsen, S. R. (2017). Handbook of research on gender and leadership. Cheltenham. UK: Edward Elgar Publishing.
  29. Marete, C., Zakharov, W. & Mendonca, F. A. C. (2022). A systematic literature review examining the gender gap in collegiate aviation and aerospace education. Collegiate Aviation Review International, 40(1), 168-186.
  30. Marintseva, K., Mahanecs, A., Pandey, M., & Wilson, N. (2022). Factors influencing low female representation in pilot training recruitment. Transport Policy, 115, 141-151.
  31. Mccarthy, F., Budd, L. & Ison, S. (2015). Gender on the flightdeck: experiences of women. Journal of Air Transport Management, 47, 32 - 38.
  32. Mouton, A. N. & Morrison, B. J. (2022). Literature review of barriers impacting female Underrepresentation in Commercial and Military Aviation, Technical Report.
  33. Sachdeva, L. Bharti, K. & Badhotiya, G. K. (2022). Modeling of career entry barriers for women in male dominated occupations: A case of Indian railways. Research in Transportation Business & Management.
  34. Sandelowski, M. (1995). Sample size in qualitative research. Research in Nursing & Health, 18(2), 179-183.
  35. Seligson, D. (2019). Women and aviation: Quality jobs, attraction and retention. Geneva: international labour organization, Sectoral Policies Department.
  36. Seren, Ö. (2021). Sürdürülebilirlik kapsamında cinsiyet eşitliği, Published Master Thesis. Akdeniz University Institute of Social Sciences, Ankara.
  37. Singh, P., Saharan, T. & Bhat, M. Y. (2022). Does workplace issues influence women career progression? a case of Indian airline industry. Research in Transportation Business & Management, 43, 1-8.
  38. Stockford, M. A. (2004). The bellwomen: The story of the landmark AT&T sex discrimination case. Rutgers University Press.
  39. Şimşek, S. (2019). Yöneticilerin liderlik tarzlari ile duygusal zeka ilişkisinin incelenmesi üzerine sivil havacılık sektöründe bir araştırma. Unpublished Master Thesis, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  40. UN, Department of Economic and Social Affairs (2015), The 2030 agenda for sustainable development. https://sdgs.un.org/goals.
  41. Wensveen, J. G., (2018), Air transportation – a management perspective. 7th ed., Routledge, New York.
  42. Women in Aviation International. (2021). Current statistics of women in aviation careers in U.S. https://www.wai.org/industry-stats
  43. World Economic Forum (2022). Global gender gap report. World Economic Forum, Cologny/Geneva.
  44. Yenihan, B., Balcı, B. & Vardar, Ç. (2018). Cinsiyet farklılığının kadın çalışanların kariyer planlarına ve kariyer hedeflerine etkileri: havayolu şirketlerinde çalışan kabin memurları üzerine nitel bı̇r araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 176-192.
  45. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.