Cilt 11 Sayı 2 (2023): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Girişimci kimliğinin sosyal inşasında cinsiyetin rolü: Türkiye Start-up 100 örneği

Emine Çetinel
Dr. Öğr. Üyesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, İİBF Uluslararası Ticaret ve Finansman Bölümü, Çankırı, Türkiye
Sevdiye Ersoy Yılmaz
Dr. Öğr. Üyesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, İİBF Uluslararası Ticaret ve Finansman Bölümü, Çankırı, Türkiye

Yayınlanmış 26.06.2023

Anahtar Kelimeler

  • Girişimcilik, Toplumsal Cinsiyet
  • Entrepreneurship, Gender

Nasıl Atıf Yapılır

Girişimci kimliğinin sosyal inşasında cinsiyetin rolü: Türkiye Start-up 100 örneği. (2023). Business & Management Studies: An International Journal, 11(2), 626-639. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i2.2220

Nasıl Atıf Yapılır

Girişimci kimliğinin sosyal inşasında cinsiyetin rolü: Türkiye Start-up 100 örneği. (2023). Business & Management Studies: An International Journal, 11(2), 626-639. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i2.2220

Öz

Girişimcilik, ülke ekonomilerinin gelişiminde kilit rol oynayan bir faaliyettir. Buna rağmen literatür kapsamında yapılan araştırmalar genel olarak bireylerin girişimcilik potansiyellerinin tam olarak değerlendirilemediğini ve cinsiyetin bu bağlamda önemli bir faktör olarak öne çıktığını ortaya koymaktadır. Bu durumun nedenlerine bakan araştırmacıların ise araştırmacıların hem cinsiyet hem de girişimcilik kimliklerinin sosyal inşa süreçleri sonucunda inşa edilmesinin bir sonucu olarak girişimcilik faaliyetleri konusunda cinsiyet kaynaklı pek çok eşitsizliğin ortaya çıktığı tezine yoğunlaştıkları görülmektedir. Tüm bu bilgiler ışığında bu çalışma toplumsal cinsiyet kalıpyargılarının Türkiye’de girişimci kimliğinin inşasında etkili bir faktör olup olmadığı soruna yanıt aramak üzere tasarlanmıştır. Bu kapsamda Fast Company Türkiye tarafından hazırlanan 2022 yılı Start-up 100 listesinde yer alan ilk 10 girişimcinin çeşitli yayın organlarında yayınlanan röportajları Nvivo 11 nitel veri analizi programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler, Türkiye Start-up 100 listesinde ilk 10 şirketin 5’inde en az bir kadının kurucu ortaklar arasında yer bulmuş olmasına rağmen sadece 3 kadının en üst düzey yönetici pozisyonunda olduğunu ortaya koymuştur. Yapılan analizlerde aynı zamanda erkek ve kadın girişimcilerin verdikleri röportajlarda büyük oranda eril dil kalıpları kullandıkları da tespit edilmiştir. Bu bağlamda yapılan analizlerin girişimcilik kimliğinin toplumsal cinsiyet kalıpyargıları çerçevesinde eril bir söylem olarak inşa edildiği tezini desteklendiğini söylemek mümkündür.

Referanslar

  1. Achtenhagen, L., & Welter, F. (2011). ‘Surfing on the ironing board’– The representation of women's entrepreneurship in German newspapers. Entrepreneurship & Regional Development, 23:9-10, 763-786. DOI: 10.1080/08985626.2010.520338
  2. Adom, K., &Anambane, G. (2020). Understanding the role of culture and gender stereotypes in women entrepreneurship through the lens of the stereotype threat theory. Emerging Economies, 12 (1), 100-124. DOI 10.1108/JEEE-07-2018-0070
  3. Ahl, H., & Marlow, S. (2012). Exploring the dynamics of gender, feminism and entrepreneurship: advancing debate to escape a dead end?, Organization, 19 (5), 543-562. DOI: 10.1177/1350508412448695
  4. Ahl, H., & Nelson, T. (2012). Moving forward: institutional perspectives on gender and entrepreneurship. International Journal of Gender and Entrepreneurship, 2(1), 5-9. DOI 10.1108/17566261011044259
  5. Arroyo, M. R. , Fuentes, M. del Mar F. & Jiménez, J. M. R. (2016). An international study of the factors explaining high-growth expectation in new ventures: A gender perspective. Review of Business Management, São Paulo, 18(60), 171-190. DOI:10.7819/rbgn.v18i60.1947
  6. Balachandra, L., Briggs, T., Eddleston, K. & Brush, C. (2019). Don’t pitch like a girl!: How gender stereotypes influence investor decisions. Entrepreneurship Theory and Practice, 43(1), 116–137. DOI: 10.1177/1042258717728028
  7. Bourne, K. A. & Calás, M. B. (2013). Becoming ‘real’ entrepreneurs: Women and the gendered normalization of ‘work’. Gender, Work and Organization, 20(4), 425-438. DOI:10.1111/j.1468-0432.2012.00591
  8. Bruni, A., Gherardi, S. & Poggio, B. (2004). Doing gender, doing entrepreneurship: An ethnographic account of intertwined practices. Gender, Work and Organization, 11(4), 406-429.
  9. Calas M. B. & Smircich, L. (1999). From the women’s’ point of view: Feminist approaches to organization studies, Clegg, S. ve Hardy C. (Ed). Studying Organization: Theory and Method içinde (218-258). London: Sage.
  10. Chandran, D. & Aleidi, A. (2018). Analyzing the influence of gender stereotypes and social norms on female IT entrepreneurial intention in Saudi Arabia, Proceedings of the 51st Hawaii International Conference on System Sciences, pp. 4133 – 4140. DOI:10.24251/HICSS.2018.519
  11. Constantinidis, C. (2021). How female entrepreneurs build strong business relationships: The power of gender stereotypes, International Journal of Gender and Entrepreneurship, 13(3), 259-274. DOI 10.1108/IJGE-11-2020-0185
  12. Díaz-García, M. C. & Jiménez-Moreno, J. (2010). Entrepreneurial intention: The role of gender, International Entrepreneurship and Management Journal, 6, 261–283. DOI 10.1007/s11365-008-0103-2
  13. Doran, J., McCarthy, N. & O’Connor, M. (2018). The role of entrepreneurship in stimulating economic growth in developed and developing countries, Cogent Economics & Finance, 6(1) 1442093, 1-14. DOI: 10.1080/23322039.2018.1442093
  14. Edelman, L. F., Donnelly, R., Manolova, T. & Brush, C. G. (2018). Gender stereotypes in the angel investment process, International Journal of Gender and Entrepreneurship, 10(2), 134-157. DOI 10.1108/IJGE-12-2017-0078
  15. Escribano , J. J. G. & Casado, A. B. F. (2016). Construction of gender differences in the discourse of entrepreneurship. Psychobiological, cultural and familiar aspects, Suma De Negocios, 7(15), 18–24.
  16. Fernandes, E. & Mota-Ribeiro, S. (2017). “Respect” and “self-determination” women entrepreneurs’ identities and entrepreneurial discourses, Gender in Management: An International Journal, 32(1), 66-80. DOI 10.1108/GM-04-2016-0093
  17. Friar, J. H. & Meyer, M. H. (2003). Entrepreneurship and start-ups in the Boston region: Factors differentiating high-growth ventures from micro-ventures, Small Business Economics, 21, 145-152.
  18. Gupta, V. K., Turban, D. B., Wasti, S. A. & Sikdar, A. (2009). The role of gender stereotypes in perceptions of entrepreneurs and intentions to become an entrepreneur, Entrepreneurship Theory and Practice, 33(2), 397-417. DOI:10.1111/j.1540-6520.2009.00296.x
  19. Gupta, V. K. & Turban, D. B. (2012). Evaluation of new business ideas: Do gender stereotypes play a role?, Journal of Managerial Issues , 24(2), (Summer 2012), 140-156.
  20. Gupta, V. K., Wieland, A. M. & Turban, D. B. (2019). Gender characterizations in entrepreneurship: A multi‐level investigation of sexrole stereotypes about high‐growth, commercial, and social entrepreneurs, Journal of Small Business Management, 57(1), 131-153. DOI: 10.1111/jsbm.12495
  21. Gürşimşek, I. & Günay, D. (2005). Çocuk kitaplarında cinsiyet rollerinin işlenişinde kullanılan dilsel ve dildışı göstergelerin değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 53-63.
  22. Hamilton, E. (2014). Entrepreneurial narrative identity and gender: A double epistemological shift, Journal of Small Business Management, 52(4), 703-712. DOI:10.1111/jsbm.12127
  23. Hancock, C., Pérez-Quintana, A. & Hormiga, E. (2014). Stereotypical notions of the entrepreneur: An analysis from a perspective of gender, Journal of Promotion Management, 20:1, 82-94. DOI: 10.1080/10496491.2014.869100
  24. Hechavarria, D. M. & Ingram, A. E. (2016). The entrepreneurial gender divide: Hegemonic masculinity, emphasized femininity and organizational forms, International Journal of Gender and Entrepreneurship, 8(3), 242-281. DOI 10.1108/IJGE-09-2014-0029
  25. Heilman, M. E. (2001). Description and prescription: How gender stereotypes prevent women’s ascent up the organizational ladder, Journal of Social, 57(4), 657-674.
  26. Intrama, V., Sookbanjung, S., Santawee, K. & Teerasawad, P. (2017). Path of creativity in entrepreneur: Basic concept of creative economy development. In: Kantola, J., Barath, T., Nazir, S., Andre, T. (eds) Advances in Human Factors, Business Management, Training and Education. Advances in Intelligent Systems and Computing, Vol. 498, pp. 263-272, Springer, Cham. DOI: 10.1007/978-3-319-42070-7_25
  27. Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170- 189.
  28. Köksalan, N. (2021), Start-up ürün ve hizmetlerine yönelik dijital tüketici geri bildirimleri: “Getir” örneği, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 2(1), 42-56. DOI: 10.51969/klusbmyo.942143
  29. Laguía, A., Garcia-Ael, C., Wach, D. & Moriano, J. A. (2019). “Think entrepreneur - think male”: A task and relationship scale to measure gender stereotypes in entrepreneurship, International Entrepreneurship and Management Journal, 15, 749-772. DOI: 10.1007/s11365-018-0553-0
  30. Laguía, A., Wach, D., Garcia-Ael, C. & Moriano, J. A. (2022). “Think entrepreneur – think male”: The effect of reduced gender stereotype threat on women’s entrepreneurial intention and opportunity motivation, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 28(4), 1001-1025, 1355-2554. DOI 10.1108/IJEBR-04-2021-0312
  31. Lidow, D. B. (2022). The prehistoric entrepreneur: Rethinking the definition, Journal of Management History, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print., pp. 1-18. DOI 10.1108/JMH-11-2021-0058
  32. Lune, H. & Berg, L. B. (2017). Qualitative Research Methods for the Social Sciences, Ninth Edition, Pearson Education Limited, England, http://law.gtu.ge/wp-content/uploads/2017/02/Berg-B.-Lune-H.-2012.-Qualitative-Research-Methods-for-the-Social-Sciences.pdf, (Erişim Tarihi: 05.05.2022).
  33. Martiarena, A. (2022), How gender stereotypes shape venture growth expectations, Small Bus Econ, 58, 1015–1034. DOI: 10.1007/s11187-020-00431-y
  34. Morris, M. H., Miyasaki, N. N., Watters, C. E. & Coombes, S. M. (2006). The dilemma of growth: Understanding venture size choices of women entrepreneurs, Journal of Small Business Management, 44(2), 221–244.
  35. Morse, J. M., Barrett, M., Mayan, O. K. & Spiers, J. (2002). verification strategies for establishing reliability and validity in qualitative research, International Journal of Qualitative Methods, 1, 13-22. DOI:10.1177/160940690200100202
  36. Orser, B. J., Elliott, C. & Joanne, L. (2011). Feminist attributes and entrepreneurial identity, Gender in Management: An International Journal, 26(8), 561-589. DOI 10.1108/17542411111183884
  37. Powell, G. N., Butterfield, D. A. & Parent, J. D. (2002). Gender and managerial stereotypes: Have the times changed?, Journal of Management, 28(2), 177-193.
  38. Ridgeway, C. L. (2011). Framed by gender: How gender inequality persists in the modern World, Oxford University Press: USA.
  39. Spence, J. T. & Buckner, C. E. (2000). Instrumental and expressive traits, trait stereotypes, and sexist attitude, Psychology of Women Quarterly, 24, 44-62.
  40. Sweida, G. L. & Reichard, R. J. (2013). Gender stereotyping effects on entrepreneurial self-efficacy and high-growth entrepreneurial intention, Journal of Small Business and Enterprise Development, 20(2), 296-313. DOI 10.1108/14626001311326743
  41. Şahin, B. (2018). Pazar odaklılık bileşenlerinin firma performansına etkileri: Ankara’da faaliyet gösteren Start-uplar üzerine bir uygulama, Business & Management Studies: An International Journal, 6(2), 675-693, DOI: 10.15295/bmij.v6i2.274
  42. Welter, F., Brush, C. & Bruin, Anne de (2014), The gendering of entrepreneurship context, working paper, No. 01/14, Institut für Mittelstandsforschung (IfM) Bonn, Bonn.
  43. Wheadon, M. & Duval‐couetil N. (2019). The gendering of entrepreneurship on reality television, Journal of Small Business Management, 57(4), 1676-1697. DOI: 10.1111/jsbm.12443
  44. Yacus, A. M., Esposito, S. E. & Yang, Y. (2019). The influence of funding approaches, growth expectations and industry gender distribution on high‐growth women entrepreneurs, Journal of Small Business Management, 57(1), 59-80. DOI: 10.1111/jsbm.12491
  45. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (8. bs.), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  46. Yıldırım, B. & Tuncay, T. (2019). Sosyal inovasyonun ve sosyal girişimciliğin sosyal hizmet mesleğinin geleceğindeki rolü, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(1), 169-187. DOI: 10.17065/huniibf.350375