Cilt 10 Sayı 1 (2022): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Türkiye’de enerji ithalatı ile cari açık ilişkisinin 2010-2019 dönemi için ampirik analizi

PDF
  • Selim İnançlı,
  • Aylin Akı
Selim İnançlı
Prof. Dr., Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye
Aylin Akı
Uzman Ekonomist, Sakarya, Türkiye
Biyografi
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.1952

Yayınlanmış 2022-03-26

Anahtar Kelimeler

  • Enerji İthalatı, Cari Açık, Türkiye, ADF, PP ve LS Çift Kırılmalı Birim Kök Testleri, Hatemi-J Simetrik ve Zamanla Değişen Nedensellik Testleri
  • Energy Imports, Current Account Deficit, Turkey, ADF, PP and LS Unit Root Tests with Two Structural Breaks, Hacker and Hatemi-j Symmetric and Time-Varying Causality Tests

Nasıl Atıf Yapılır

İnançlı, S., & Akı, A. (2022). Türkiye’de enerji ithalatı ile cari açık ilişkisinin 2010-2019 dönemi için ampirik analizi. Business & Management Studies: An International Journal, 10(1), 120–131. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.1952

Telif Hakkı (c) 2022 Selim İnançlı- Aylin Akı

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

Son yüzyılda dünyada üretim faaliyetlerinin artması ile birlikte enerjiye olan talepte hızlı artış görülmüştür. Enerji arz kaynakları açısından yetersiz olan ülkeler enerji talebini karşılamak için enerji ithalatlarını arttırmıştır. Dünyada enerji talebinde ve döviz kurundaki artışlar enerji fiyatlarının yükselmesine sebep olmuş ve gelişme yolundaki ülkelerin enerji ithalatına daha fazla pay ayırmalarına yol açmıştır. Enerji arz kaynakları açısından yetersiz olan Türkiye, enerji ithalatına büyük oranda harcama yapmaktadır. Gelişme yolunda ülkelerde ve Türkiye’ de artan enerji ithalatı cari açığın en önemli nedenlerinden biri durumundadır. Bu makalede Türkiye’nin enerji ithalatının cari açık üzerine etkileri “1990-2019” dönemi yıllık verilerle ampirik olarak analiz edilmektedir. Enerji ithalatı ve cari açık arasındaki ilişkiler ADF,  PP ve LS çift kırılmalı birim kök testleri, Hacker ve Hatemi-J simetrik ve zamanla değişen nedensellik testleriyle tahmin edilmektedir. Sonuçta 1999 ile 2008 ve 2010 ile 2019 yılları arasında enerji ithalatından cari açığa, 2000 ile 2009 yılları arasında ise cari açıktan enerji ithalatına doğru nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.

PDF

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Acaravcı, A. ve Yıldız, T. (2018). Türkiye’nin Enerji Bağımlılığı, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 4(2), 137-152.
  2. Ayla, D. ve Karış Ç. (2019). Türkiye’de Enerji İthalatı ve Cari Açık Üzerine Bir Değerlendirme, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 380-412.
  3. Başarır, Ç. ve Erçakar M.E. (October 2016). An Analysis of the Relationship between Crude Oil Prices, Current Account Deficit and Exchange Rates: Turkish Experiment, International Journal of Economics and Finance, 8(11), 48-59.
  4. Brooks, C. ve Hinich M. (1998). Episodic Nonstationarity in Exchange Rates, Applied Economics Letters, 5(11), 719-722.
  5. Demir, M. (2013). Enerji İthalatı Cari Açık İlişkisi, Var Analizi İle Türkiye Üzerine Bir İnceleme, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi/Journal of Academic Researches and Studies, 5(9), 2-27.
  6. Dickey, D. A. ve Fuller W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
  7. Doğan, İ. ve Gürbüz S. (2017). Enerji Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Üzerindeki Rolü: Doğrusal Olmayan İlişkinin Analizi, Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 81-90.
  8. Erdoğan, S., Gedikli A. ve Kırca M. (2019). A Note On Time-Varying Causality Between Natural Gas Consumption And Economic Growth in Turkey, Resources Policy, 64(C), 101504.
  9. Hacker, R.S. and Hatemi-J A. (2006). Tests for Causality between Integrated Varibles Using Asymptotic and Bootstrap Distribution: Theory and Application, Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
  10. Huntington, H. G. (2015). Crude Oil Trade and Current Account Deficits, Journal of Energy Economics, 50, 70-79.
  11. Güngör, S., Sönmez, L., Korkmaz, Ö. ve Karaca, S. (2016). Petrol Fiyatlarındaki Değişimlerin Türkiye' nin Cari İşlemler Açığına Etkileri, Maliye Finans Yazıları Dergisi, 106, 29-48.
  12. İnançlı S. ve Akı A. (2020). Türkiye’de Enerji İthalatı ve Yenilenebilir Enerji Arasındaki İlişkisinin Ampirik Olarak İncelenmesi, Econder Uluslararası Akademik Dergi, 4(2), 551-565.
  13. Kırca, M. ve Karagöl V. (2018). Türkiye’de Fiyatları ve Cari Açık Arasındaki Simetrik ve Asimetrik Nedensellik İlişkilerinin Analizi, Journal of Academic Researches and Studies, 10(18), 59-71.
  14. Kızıldere C. (2020). Türkiye’ de Cari Açık Sorunun Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Açısından Değerlendirilmesi: Ampirik Bir Analiz, Business and Management Studies: An International Journal, 8(2), 2121-2139.
  15. Kızılkaya, O. ve Sofuoğlu E. (2018). Türkiye’de Cari İşlemler Açığı Sorunu ve Enerji Politikaları, 2.Basım, Nobel Yayın, Ankara.
  16. Kucukefe, B. (2019). Energy Price Shocks and Dynamics of Current Account in Turkey: Is This Time Different, PressAcedemia Procedia, 9(1), 231-235.
  17. Lee, J. and Strazicich M. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks, The Review of Economics and Statistics, 84(5), 1082-1089.
  18. Özata, E. (2014). Sustainability of Current Account Deficit with High Oil Prices: Evidence from Turkey, International Journal of Economic Sciences, 3(2), 71-88.
  19. Özaytürk, G. ve Alper, A. (2017). Petrol İthalatının Cari Açık Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Analiz, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 72(3), 513-524.
  20. Perron, P. (1989). The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis, Econometrica, 57(6), 1361-1401.
  21. Philips, P. and Perron P. (1988). Testing For A Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75(2), 335-346.
  22. Sarıtaş, H., Genç A. ve Avcı T. (2018). Türkiye’de Enerji İthalatı, Cari Açık Ve Büyüme İlişkisi: Var ve Granger Nedensellik Analizi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(2), 181-199.
  23. Tang, C. F. (2008). Wagner’s Law versus Keynesian Hypothesis: New Evidence from Recursive Regression-Based Causality Approaches, The IUP Journal of Public Finance, 0(4), 29-38.
  24. Telatar, O. M. Ve Terzi H. (2009). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 119-134.
  25. Toda, H. Y. and Yamamoto T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes, Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.
  26. Ulusoy, V. ve Özarı Ç. (2013). Cari Açık Geleceği Şimdiden Tüketmek, Beta Yayınevi, 1.Baskı, İstanbul.
  27. Uysal, D., Yılmaz K. Ç. ve Taş T. (2015). Enerji İthalatı ve Cari Açık İlişkisi: Türkiye Örneği, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 63-78.
  28. Yalta, A. Y. ve Yalta A.T. (2017). Dependency of Imported Oil and Its Effects on Current Account, Energy Sources, 12(10), 859-867.
  29. Yanar R. ve Kerimoğlu G. (2011). Türkiye’ de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İlişkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 191-201.
  30. Yılancı, V. (2009). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye için İşsizlik Histerisinin Sınanması, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 324-335.
  31. Zeren, F. and Koç M. (2016). Time Varying Causality Between Stock Market and Exchange Rate: Evidence from Turkey, Japan and England, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 29(1), 696-705.