COVİD-19 pandemi sürecinde havacılık sektöründe çalışanların örgütsel bağlılığının işten ayrılma niyetlerine etkisinin belirlenmesi
Yayınlanmış 25.12.2021
Nasıl Atıf Yapılır
Telif Hakkı (c) 2021 Nil Konyalılar
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Bu araştırmanın amacı havayolu sektöründe çalışan personellerin örgütsel bağlılıklarının işten ayrılma niyetine etkisinin pandemi süreci göz önüne alınarak incelenmesidir. Araştırma modelinde örgütsel bağlılık; duygusal, devam ve normatif bağlılık olmak üzere iç alt faktör olarak ele alınmıştır. Araştırmada kolayda örneklem yöntemiyle 566 anket formu toplanmıştır. Elde edilen veriler Smart PLS-SEM istatistik programında kovaryans bazlı yapısal eşitlik modeli yöntemiyle analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre personellerin çalıştıkları yere yönelik normatif bağlılıkları işten ayrılma niyetlerini negatif yönde etkilemektedir. Ancak personellerin duygusal ve devam bağlılıkları işten ayrılma niyetini negatif yönde etkilememektedir.
Referanslar
- Ali, N., & Baloch, Q. B. (2009). Predictors of organizational commitment and turnover intention of medical representatives (An empirical evidence of Pakistani companies). Journal of managerial sciences, 3(2), 263-273.
- Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
- Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the academy of marketing science, 16(1), 74-94.
- Bakan, İ. (2018). Örgütsel Stratejilerin Temeli Örgütsel Bağlılık, Kavram, Kuram, Sebep ve Sonuçlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Balay R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara. Nobel Yayın Dağıtım.
- Bayram, L. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125-137.
- Becker, H. S. (1960). Notes on The Concept of Commitment. American Journal of Sociology, 66, 32-42.
- Bertelli, A.M. (2006). Determinants of bureaucratic turnover intention: Evidence from the department of the treasury. Journal of Public Administration Research and Theory, 17(2), 235-258.
- Blau, G.J. & Boal, K.B. (1987). İşe dahil olmanın ve örgütsel bağlılığın devir ve devamsızlığı nasıl etkilediğini kavramsallaştırmak. Academy of management review, 12(2), 288-300.
- Burgess, R., & Turner, S. (2000). Seven Key Features for Creating and Sustaining Commitment. International Journal of Project Management, 18, 225-233.
- Bükey, A. & Aktaş, M. (2019). Tüketicilerin etnosentrik eğilimlerinin müşteri sadakati üzerine etkisi. Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal, 5(26), 1929-1935.
- Byrne, B. M. (1994). Structural equation modeling with EQS and EQS/Windows: Basic concepts, applications, and programming. Sage Pub.
- Cotton, J.L. & Tuttle, J.F. (1986). Employee turnover: a meta-analysis and review with implications for research. Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
- Çırpan, H. (1999). Örgütsel Öğrenme İklimi ve Örgüte Bağlılık İlişkisi: Bir Alan Araştırması. Doktora Tezi. İstanbul, İstanbul Üniversitesi
- Demirel, Y. (2018). Örgütsel güvenin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Tekstil sektörü çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 179-194.
- Demirtaş, E. & Şama, E. (2016). Okullarda Dönüşümcü Liderlik ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 275-298.
- Dick, G., & Metcalfe, B. (2001). Managerial Factors and Organizational Commitment: A Comparative Study of Police Officers and Civilian Staff. The International Journal of Public Sector Management, 14(2), 111-128.
- Erdoğdu, F. B., & Sökmen, A. (2019). Örgütsel bağlılık ile iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisinde örgütsel vatandaşlık davranışının aracılık rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 244-264.
- Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
- Göral, M., Kement, Ü. & Bükey, A. (2021). Turizm Akademisyenlerinin “Kongre” Kavramı ile İlgili Kullandıkları Metaforlar Aracılığıyla Kongrelere İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi, Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 1(1), 70-83.
- Hair, J. F., Risher, J. J., Sarstedt, M., & Ringle, C. M. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM. European business review, 27(3), 197-211.
- Halis, M., Çamlıbel, Z. & Bükey, A. (2020). The Effect of personality characteristics on volunteer motivatıon: A study on ngo employees in the covid19 pandemic process. Revista Argentina de Clinica Psicologica, 5(29), 922-934.
- Hitka, M., Štarchoň., Caha, Z., Lorincová, S. & Sedliačiková, M. (2021). The global health pandemic and its impact on the motivation of employees in micro and small enterprises: a case study in the Slovak Republic, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 1(21), 1-22.
- Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
- İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ve örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Joo, B.K.B. & Park, S. (2010). Career satisfaction, organizational commitment, and turnover intention: The effects of goal orientation, organizational learning culture and developmental feedback. Leadership & Organization Development Journal, 31(6), 482-500.
- Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
- Kanter, R. M., (1968). Commitment and Social Organization: A Study of Commitment Mechanisms in Utopian Communitise. American Sociological Review, 33(4), 499-517.
- Kanwar, Y.P.S., Singh, A.K., & Kodwani, A.D. (2012). A study of job satisfaction, organizational commitment and turnover intent among the IT and ITES sector employees. Vision: The Journal of Business Perspective, 16(1), 27–35.
- Kement, Ü., & Batga, B. (2016). Mobbing'in Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Eğlence ve İkram lı Hizmet Veren Rekreasyon İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 400-420.
- Kement, U., Çavuşoğlu, S., Demirağ, B., Durmaz, Y., & Bükey, A. (2020). Effect of perception of COVID-19 and nonpharmaceutical intervention on desire and behavioral intention in touristic travels in Turkey. Journal of Hospitality and Tourism Insights, ahead-of- rint(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/jhti-07-2020-0139.
- Khanna, D. (2021). Dauntingly Dashing Debutante on Dart during the Depressing COVID-19 Pandemic in Hospitality Sector. İçinde, Rana, V. S., Bathla, G., & Raina, A. (Eds.), Eureka Publications, Pune, Maharashtra, 411027, 317-331.
- Khatri, N., Fern, C. T., & Budhwar, P. (2001). Explaining employee turnover in an Asian context. Human Resource Management Journal, 11(1), 54-74.
- Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610.
- Lance, C. E. (1988). Job performance as a moderator of the satisfaction-turnover intention relation: An empirical contrast of two perspectives. Journal of Organizational Behavior, 9(3), 271-280.
- Meşe, G. (2007). Endüstri ve Örgüt Psikolojisinde Örgütsel Bağlılığın Anlamı, Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Yayınevi, 239-256.
- Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human resource management review, 1(1), 61-89.
- Mobley, W. H. (1977), Intermediate Linkages in the Relationship Between Job Satisfaction and Employee Turnover. Journal of Applied Psychology, 62(2), 237- 240.
- Muchinsky, P.M. & Morrow, P.C. (1980). A multidisciplinary model of voluntary turnover. Journal of Occupational Vocational Behavior, 17(3), 263–290.
- Newton, L. A. & Shore, L. M. (1992). A Model of Union Membership: Instrumentality, Commitment and Opposition. Academy of Management Review, 17(2), 275-298.
- O'Reilly, C. & Chatman, J. (1986). Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification, and Internationalization on Prosocial Behavior. Journal of Applied Psychology. 71(3), 492-499.
- Özcan, E., Vardarlıer, P., Karabay, M., Konakay, G. & Çetin, C. (2012). Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü, Öneri Dergisi, 10(37), 1-13.
- Penley, L. E. & Gould, S. (1988). Etzioni's Model Of Organizational Involvement: A Perspective For Understanding Commitment To Organizations. Journal of Organizational Behavior, 9, 43-59.
- Pitts, D., Marvel, J. & Fernandez, S. (2011). So hard to say goodbye? Turnover intention among U.S. Federal Employees. Public Administration Review, September/October, 751-760.
- Salancik, G. R. (1977). Commitment is too easy. Organizatonal Dynamics, 62-80.
- Salleh, R., Nair, M. S., & Harun, H. (2012). Job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention: A case study on employees of a retail company in Malaysia. International Journal of Economics and Management Engineering, 6(12), 3429-3436.
- Tarigan, V. & Ariani, D.W. (2015). Ampirik çalışma ilişkileri iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti. Yönetim ve Uygulamalı Ekonomideki Gelişmeler, 5(2), 21.
- Ural, A. & Kılıç, İ. (2018). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Uslu, A. (2012). Örgütsel bağlılık, daimi ve geçici işçilerin örgütsel bağlılık algıları üzerinde bir araştırma ve Muş şeker fabrikasında bir alan çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Uygur, A. (2009). Örgütsel Bağlılık ve İşe Bağlılık. Barış Platin Kitapevi, Ankara.
- Ünler, E. (2006). Örgütte Bağlılığın İşin Nitelikleri ve Davranış Düzeltme Uygulamasıyla İlişkisi, Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 95-115.
- Varol, F. (2017). Çalışanların Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminlerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Olan Etkisi: İlaç Sektörü Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 200-208.
- Voorhees, C. M., Brady, M. K., Calantone, R., & Ramirez, E. (2016). Discriminant validity testing in marketing: an analysis, causes for concern, and proposed remedies. Journal of the academy of marketing science, 44(1), 119-134.
- Whyte, W. (1956). The organization man. Simon and Schuster, United States.
- Zincirkıran, M., Çelik, G. M., Ceylan, A. K., & Emhan, A. (2015). İşgörenlerin örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti, iş stresi ve iş tatmininin örgütsel performans üzerindeki etkisi: Enerji sektöründe bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (600), 59-71.