Cilt 9 Sayı 1 (2021): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve umutsuzluklarının kariyer geleceği algısı üzerindeki etkileri

PDF
  • Esra Alnıaçık,
  • Mustafa Of,
  • Jale Balkaş,
  • Soner Tülemez,
  • Magsud Mirzayev,
  • Hazem Alfarra
Esra Alnıaçık
Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi
Mustafa Of
Öğr. Gör., Kocaeli Üniversitesi
Jale Balkaş
Arş. Gör., Kocaeli Üniversitesi
Soner Tülemez
Kocaeli Üniversitesi
Magsud Mirzayev
Kocaeli Üniversitesi
Hazem Alfarra
Kocaeli Üniversitesi

Yayınlanmış 25.03.2021

Anahtar Kelimeler

  • Psikolojik Dayanıklılık,
  • Umutsuzluk,
  • Kariyer Geleceği Algısı,
  • COVID-19
  • Psychological Resilience,
  • Hopelessness,
  • Career Future Perceptions,
  • COVID-19

Nasıl Atıf Yapılır

Pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve umutsuzluklarının kariyer geleceği algısı üzerindeki etkileri . (2021). Business & Management Studies: An International Journal, 9(1), 248-266. https://doi.org/10.15295/bmij.v9i1.1757

Telif Hakkı (c) 2021 Esra Alnıaçık- Mustafa Of- Jale Balkaş Yaşar- Soner Tülemez- Magsud Mirzayev- Hazem Alfarra

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve umutsuzluklarının kariyer geleceği algısı üzerindeki etkileri . (2021). Business & Management Studies: An International Journal, 9(1), 248-266. https://doi.org/10.15295/bmij.v9i1.1757

Öz

İş piyasasına giriş öncesinde, bireylerin kendilerini tanıması, niteliklerini değerlendirmesi, çevresindeki fırsatların farkına varması ve bunlardan yararlanarak kariyer hedeflerini belirlemesi son derece önem arz etmektedir. Fakat kariyer planlama sürecinde yaşanan olumsuz olaylar ve krizler bu süreci önemli derecede etkilemektedir. Yaşanan (Covid-19) pandemi süreci, üniversite öğrencilerinin kariyer planlaması açısından önemli bir kriz durumu yaratmıştır.
Bu araştırmanın amacı, pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık ve umutsuzluk düzeylerinin kariyer geleceği algılarını ne şekilde etkilediğinin belirlenmesidir. Bu amaçla, üniversite öğrencileri arasından kolayda örnekleme seçilen 410 kişiden çevrimiçi bir anket aracılığıyla veriler toplanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin yapı geçerliliği ve güvenilirliğini değerlendirmek için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Veriler yapısal eşitlik modelleri kullanılarak analiz edilmiş ve analizler sonucunda psikolojik dayanıklılığın kariyer gelecek algısını hem doğrudan, hem de (umutsuzluk üzerinden) dolaylı olarak pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Cevaplayıcıların umutlu olma düzeylerinin bir yandan kariyer gelecek algısını pozitif yönde etkilerken, diğer yandan da psikolojik dayanıklılık ile kariyer geleceği algısı arasındaki ilişkide aracı rol oynadığı belirlenmiştir. Bu bulgular çerçevesinde teorik ve uygulamaya dönük bazı öneriler sunulmuştur.

PDF

Referanslar

  1. Achdut N, Refaeli T. (2020). Unemployment and psychological distress among young people during the covid-19 pandemic: Psychological resources and risk factors. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(19), 7163-7184.
  2. Akkermans, J. Richardson, J. Kraimer, ML. (2020). The Covid-19 crisis as a career shock: Implications for careers and vocational behavior. Journal of Vocational Behavior, 119, 103-134 doi.org/10.1016/j.jvb.2020.103434
  3. Bağlı, İ.E. (2020). Türkiye’de genç işsizlik üzerine bir inceleme: Pandemi faktörü, Sosyal Hizmet, Sayı 2 (Temmuz-Aralık), 64-78.
  4. Basım, H.N., ve Çetin, F. (2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği’nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-114.
  5. Beck, A.T., Weissman, A., Lester, D., ve Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(6), 861-865.
  6. Bimrose, J., & Hearne, L. (2012). Resilience and career adaptability: Qualitative studies of adult career counseling. Journal of Vocational Behavior, 81(3), 338-344.
  7. Bitmiş, M., Sökmen, A., & Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Universitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
  8. Block, J.H., & Block, J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior. in Minnesota Symposia on Child Psychology, 13, 39-101.
  9. Block, J., & Kremen, A. M. (1996). IQ and ego-resiliency: conceptual and empirical connections and separatene. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349-361.
  10. Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N. and Rubin, G.J., (2020), The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence” The Lancet, 395(10227), 912-920.
  11. Buz, S., & Genç, B. (2019). Sosyal hizmet uzmanları için psikolojik dayanıklılığın önemi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 623-642.
  12. Carr, A. (2016). Pozitif psikoloji (Ü. Şendilek, Çev.). İstanbul: Kaknüs
  13. Ceviz, N, Tektaş, N, Basmacı, G, Tektaş, M. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin kaygı düzeylerini etkileyen değişkenlerin analizi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3 (2) , 312-329.
  14. Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76-82.
  15. Creed, P.A., Patton, W. and Bartrum, D., (2002). Multidimensional properties of the LOT-R: Effects of optimism and pessimism on career and well-being related variables in adolescents. Journal of Career Assessment, 10(1), 42-61.
  16. Çelik, M . (2020). Dördü bir arada: kariyer uyumunun yordayıcıları olarak iyimserlik, umut, bölüm uygunluğu ve istihdam edilebilirlik. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2) , 293-305.
  17. Çetin, C. ve Anuk, Ö. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde yalnızlık ve psikolojik dayanıklılık: Bir kamu üniversitesi öğrencileri örneklemi Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 170-189.
  18. Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
  19. Durak, A., & Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck umutsuzluk ölçeği geçerlilik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2), 311-319.
  20. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  21. Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvinge, J. H., & Hjemdal, O. (2005). Resilience in relation to personality and intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14(1), 29-42.
  22. Garmezy, N. (1973). Competence and adaptation in adult schizophrenic patients and children at risk. In S. R. Dean (Ed.), Schizophrenia: The first ten Dean Award lectures (163–204). New York: MSS Information.
  23. Haar, J. and Staniland, N., (2016). The influence of psychological resilience on the career satisfaction of Maori employees: Exploring the moderating effects of collectivism. New Zealand Journal of Human Resources Management, 16(1), 58-72.
  24. Hair, J. F., Celsi, M., Ortinau, D. J., & Bush, R. P. (2010). Essentials of marketing research (Vol. 2). New York, NY: McGraw-Hill/Irwin.
  25. Hirschi, A. (2014). Hope as a resource for self-directed career management: Investigating mediating effects on proactive career behaviors and life and job satisfaction. Journal of Happiness Studies, 15(6), 1495-1512.
  26. Islam, M.A., Barna, S.D., Raihan, H., Khan, M.N.A. and Hossain, M.T., (2020). Depression and anxiety among university students during the Covid-19 pandemic in Bangladesh: A web-based cross-sectional survey. PloS One, 15(8), p.e0238162. doi: 10.1371/journal.pone.0238162
  27. Kalafat, T. (2012). Kariyer Geleceği Ölçeği (KARGEL): Türk örneklemi için psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38), 169-179.
  28. Kanbur, A., Kavuklu, H. (2018). Psikolojik sermayenin yordanmasında işyerinde maneviyatın rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 6(3), 17-35.
  29. Kanbur, E., Kanbur, A., Özdemir, B. (2017). Psikolojik dayanıklılık ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide iş doyumunun aracılık rolü: Havacılık sektöründe bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 127-141.
  30. Kavi, E., & Karakale, B. (2018). Çalışan psikolojisi açısından psikolojik dayanıklılık. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 55-77.
  31. Kavas, A. B. (2016). Kariyer karar ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(38), 159-168.
  32. Keleş, H.N ve Özkan, T.K., (2016). Kariyer gelecek algısının psikolojik dayanıklılık değişkenine göre incelenmesi. IV. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitapçığı. Adana, 180-186.
  33. Kılınçel, Ş, Kılınçel, O, Muratdağı, G, Aydın, A, Usta, MB. (2020). Factors affecting the anxiety levels of adolescents in home‐quarantine during COVID‐19 pandemic in Turkey. Asia Pacific Psychiatry, e12406. doi: 10.1111/appy.12406
  34. Kumpfer, K.L. (1999), Factors and processes contributing to resilience: The resilience framework M.D. Glantz, J.L. Johnson (Eds.), Resiliency and development: Positive life adaptations, Kluwer Academic, New York, 179-224.
  35. Küpana, N.M. (2017). Mesleki müzik eğitimi alan öğrencilerin iş umudu düzeylerinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 7(2), 350-362.
  36. Liang L., Ren H., Cao R., Hu Y., Qin Z., Li C., Mei S. (2020). The effect of Covid-19 on youth mental health. Psychiatric Quarterly, 91, 841–852.
  37. Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior, 23(6), 695-706.
  38. Luthans, F., Vogelgesang, G.R. and Lester, P.B. (2006) Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review, 5(1), 1–20.
  39. Luthans, F., Youssef, C.M. and Avolio, B.J. (2007) Psychological capital. Oxford: Oxford University Press, 25–44.
  40. Mahmud, M.S., Talukder, M.U. and Rahman, S.M., (2020). Does ‘Fear of COVID-19’trigger future career anxiety? An empirical investigation considering depression from COVID-19 as a mediator. The International Journal of Social Psychiatry, (Early View) doi: 10.1177/0020764020935488
  41. Malhotra, N. K. (2004). Marketing research an applied orientation, 4. Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
  42. Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity: Challenges and prospects. In: Educational resilience in inner city America: Challenges and Prospects. Lawrence Erlbaum.
  43. Morrisey, C., & Hannah, T. E. (1986). Measurement of psychological hardiness in adolescents. Journal of Genetic Psychology, 148(3), 393-397.
  44. Niles, S. G., Yoon, H. J., Balin, E., & Amundson, N. A. (2010). Using a hope-centered model of career development in challenging times. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 101-108.
  45. Niles, S.G., (2011). Career flow: a hope‐centered model of career development. Journal of Employment Counseling, 48(4), 173-175.
  46. Ong, A.D., Bergeman, C.S., Bisconti, T.L. and Wallace, K.A., (2006). Psychological resilience, positive emotions, and successful adaptation to stress in later life. Journal of Personality and Social Psychology, 91(4), 730-749.
  47. Ottekin, N. (2009). Ailelerinden ayrı olarak öğrenim görmekte olan üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  48. Özgen, H. ve Yalçın, A. (2015). İnsan kaynakları yönetimi stratejik bir yaklaşım, Ankara: Nobel Kitabevi.
  49. Özkan, M. (2017). Öğretmen adaylarının psikolojik sağlamlık, duygusal zeka özellikleri ve kariyer geleceği algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
  50. Özler, N. D ve Yeni, Z. (2017). A research on determination of the relationship between resilence and career future perception, 3. Global Business Research Congress, 554-559.
  51. Rottinghaus, PJ., Day, S.X., & Borgen, F.H. (2005). The Career Futures Inventory: A measure of career related adaptability and optimism. Journal of Career Assessment, 13(1), 3-24.
  52. Rottinghaus, P. J., Jenkins, N., & Jantzer, A. M. (2009). Relation of depression and affectivity to career decision status and self-efficacy in college students. Journal of Career Assessment, 17(3), 271-285.
  53. Rottinghaus, P. J., Buelow, K. L., Matyja, A., & Schneider, M. R. (2012). The career futures inventory–revised: Measuring dimensions of career adaptability. Journal of Career Assessment, 20(2), 123-139.
  54. Rottinghaus P.J., Falk N.A., Eshelman A. (2017) Assessing career adaptability. In: Maree K. (eds) Psychology of Career Adaptability, Employability and Resilience. Springer.
  55. Sakarya, D., & Güneş, C. (2013). Van depremi sonrasında travma sonrası stres bozukluğu belirtilerinin psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi. Kriz Dergisi, 21(1),25–32
  56. Santilli, S., Nota, L., Ginevra, M. C., & Soresi, S. (2014). Career adaptability, hope and life satisfaction in workers with intellectual disability. Journal of Vocational Behavior, 85(1), 67-74.
  57. Sarı, T. ve Tunç, E. (2016). Üniversite öğrencilerinde umudun yordayıcısı olarak psikolojik iyi olma. International Journal of Social Science, 45(3), 291-302.
  58. Savickas, M. L. (1997). Career adaptability: An integrative construct for life‐span, life‐space theory. The Career Development Quarterly, 45(3), 247-259.
  59. Sezgin, F. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 489-502.
  60. Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194-200.
  61. Super, D.E., Starishevsky, R., Matlin, N., & Jordaan, J.P. (1963). Career development; Self-concept theory, Essays in Vocational Development, 94, doi: 10.1002/1520-6807(196701)4:1<93::AID-PITS2310040127>3.0.CO;2-V
  62. Super, D. E., & Knasel, E. G. (1981). Career development in adulthood: Some theoretical problems and a possible solution. British journal of Guidance and Counselling, 9(2), 194-201.
  63. The World Bank. (2020). The global economic outlook during the COVID-19 Pandemic: A changed world.https://www.worldbank.org/en/news/feature/2020/06/08/the-global-economic-outlook-during-the-covid-19-pandemic-a-changed-world, Erişim Tarihi: 24/02/2021.
  64. Tönbül, Ö. (2020). Koronavirüs (COVID-19) salgını sonrası 20-60 yaş arası bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, Uluslararası Akademik Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırmaları Dergisi, 2(2), 159-174.
  65. Tümlü, Ü. & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213.
  66. Usman, M, Ali, Y, Riaz, A, Riaz, A, Zubair (2020). Economic perspective of coronavirus (COVID‐19). Journal of Public Affairs. 20 (e2252). 1-5. https://doi.org/10.1002/pa.2252
  67. Üngüren, E., & Ehtiyar, R. (2009). Türk ve Alman öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması ve umutsuzluk düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: turizm eğitimi alan öğrenciler üzerinde bir araştırma. Journal of Yaşar University, 4(14), 2093-2127.
  68. Wang, C. ve Zhao, H., (2020). The impact of Covid-19 on anxiety in Chinese university students. Frontiers in Psychology, 11-1168, 1-8.
  69. Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C. S., & Ho, R. C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 Coronavirus disease (Covid-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(5), 1729-1754.
  70. WHO World Health Organization (2020). Covid-19 Weekly epidemiological update: 29 December 2020. https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-29-december-2020. Erişim Tarihi: 24/02/2021.
  71. Yeni, Z ve Yeni, H.K. (2017). Pozitif psikolojik sermayenin kariyer gelecek algısı üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi (USAK 17), 20-27.
  72. Yılmaz, İ.A., Dursun B., (2014). Genç bireylerin umutsuzluk düzeylerinin sosyo-demografik özellikleri ile ilişkisi: Kırklareli üniversitesi Pınarhisar MYO örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(4), 48-79.
  73. Youssef, C. M., Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace. Journal of Management, 33(5), 774-800.

Benzer Makaleler

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.