Cilt 8 Sayı 5 (2020): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

TÜKETİCİ ÖZGÜVENİ VE HARCAMA ÖZDENETİMİ İLİŞKİSİNDE HİPEROPİNİN ROLÜ

Dursun YENER
Doç. Dr., İstanbul Medeniyet Üniversitesi

Yayınlanmış 25.12.2020

Anahtar Kelimeler

  • Consumer self-confidence;,
  • Consumer self-control;,
  • Hyperopia
  • Tüketici özgüveni;,
  • Tüketici özdenetimi;,
  • Hiperopi

Nasıl Atıf Yapılır

TÜKETİCİ ÖZGÜVENİ VE HARCAMA ÖZDENETİMİ İLİŞKİSİNDE HİPEROPİNİN ROLÜ. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 3911-3935. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i5.1619

Nasıl Atıf Yapılır

TÜKETİCİ ÖZGÜVENİ VE HARCAMA ÖZDENETİMİ İLİŞKİSİNDE HİPEROPİNİN ROLÜ. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 3911-3935. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i5.1619

Öz

Çalışmanın amacı tüketici özgüven boyutları ile tüketicilerin harcama özdenetimleri arasındaki ilişkiyi ve hiperopi kavramının bu ilişki içerisindeki rolünü belirlemektir. Tüketici özgüveni, bir bireyin pazarla ilgili kararları ve davranışları konusunda kendini yetenekli ve güvende hissetme seviyesidir. Harcama özdenetimi, kişilerin harcamaya ilişkin düşüncelerini ve kararlarını kendi kendine uygulayacakları standartlara göre izleme ve düzenleme yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Hiperopi kavramı ters öz denetim olarak tanımlanmaktadır. Yüksek özdenetime sahip insanların stresli durumlara karşısında davranışsal tepkilerini daha iyi yönetebilecekleri düşünülmektedir. Özgüven ve özdenetim kavramları arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Hiperopi ve yüksek özdenetim kavramları uzun vadeli hedeflere odaklanmaktadır. Tüketici özgüveni ve hiperopi kavramları arasındaki ilişkiye literatürde yeterince yer verilmemiştir. Ancak kavramlara dair tanımlar incelendiğinde özgüven ve hiperopi kavramları arasında negatif bir ilişki bulunduğu söylenebilir. Araştırmanın örnek kütlesini 698 kişi oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve yüz yüze anket uygulanmıştır. Verilerin toplanması 2019 Eylül-Kasım ayları arasında gerçekleştirilmiştir. Örnek kütle içinde yer alan katılımcılar Türkiye genelinde toplam 95 farklı üniversitede öğrencidir. Tüketici özgüveni, tüketici özdenetimi ve hiperopi değişkenleri arasındaki ilişkiler belirlenirken korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Özgüven ve özdenetim kavramları arasındaki ilişki çalışmalara konu olmuş olsa da her iki kavram üzerinde hiperopinin rolü yeterince incelenmemiştir. Araştırma sonucunda hiperopinin tüketici özgüveni ve özdenetimi ile pozitif yönde bir ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ancak özdenetim üzerindeki etkisi özgüvene kıyasla daha yüksek olduğu gerçekleştirilen analizlerden elde edilen bulgular arasındadır.

Referanslar

  1. Baumeister, R. F., Heatherton, T., & Tice, D. M. (1994). Losing control: How and why people fail at self-regulation. San Diego, CA: Academic Press, Inc.
  2. Baumeister, R. F. (2002). Yielding to temptation: Self-control failure, impulsive purchasing, and consumer behavior. Journal of Consumer Research, 28(4), 670-676.
  3. Bearden, W. O., Hardesty, D. M., & Rose, R. L. (2001). Consumer self-confidence: Refinements in conceptualization and measurement. Journal of Consumer Research, 28(1), 121-134.
  4. Boals, A., vanDellen, M. R., & Banks, J. B. (2011). The relationship between self-control and health: The mediating effect of avoidant coping. Psychology & Health, 26(8), 1049-1062.
  5. Bonar, E. E., Rosenberg, H., Hoffmann, E., Kraus, S. W., Kryszak, E., Young, K. M., Ashrafioun, L., Michelle, P., & Bannon, E. E. (2011). Measuring university students’ self-efficacy to use drinking self-control strategies. Psychology of Addictive Behaviors, 25(1), 155-161.
  6. Churchill Jr, G. A. (1979). A paradigm for developing better measures of marketing constructs. Journal of Marketing Research, 16(1), 64-73.
  7. Clark, R. A., Goldsmith, R. E., & Goldsmith, E. B. (2008). Market mavenism and consumer self-confidence. Journal of Consumer Behaviour: An International Research Review, 7(3), 239-248.
  8. Dudley, W. N., Benuzillo, J. G., & Carrico, M. S. (2004). SPSS and SAS programming for the testing of mediation models. Nursing Research, 53(1), 59-62.
  9. Fujita, K., Trope, Y., Liberman, N., & Levin-Sagi, M. (2006). Construal levels and self-control. Journal of Personality and Social Psychology, 90(3), 351-367.
  10. Geisler, F. C., & Kubiak, T. (2009). Heart rate variability predicts self-control in goal pursuit. European Journal of Personality: Published for the European Association of Personality Psychology, 23(8), 623-633.
  11. Giner-Sorolla, R. (2001). Guilty pleasures and grim necessities: affective attitudes in dilemmas of self-control. Journal of Personality and Social Psychology, 80(2), 206-221.
  12. Hasford, J., & Bradley, K. D. (2011). Validating measures of self-control via Rasch measurement. Journal of Applied Business Research (JABR), 27(6), 45-56.
  13. Haws, K. L., Bearden, W. O., & Nenkov, G. Y. (2012). Consumer spending self-control effectiveness and outcome elaboration prompts. Journal of the Academy of Marketing Science, 40(5), 695-710.
  14. Haws, K. L., & Poynor, C. (2008). Seize the day! Encouraging indulgence for the hyperopic consumer. Journal of Consumer Research, 35(4), 680-691.
  15. Hayes, A. F., & Rockwood, N. J. (2017). Regression-based statistical mediation and moderation analysis in clinical research: Observations, recommendations, and implementation. Behaviour Research and Therapy, 98, 39-57.
  16. Hoch, S. J., & Loewenstein, G. F. (1991). Time-inconsistent preferences and consumer self-control. Journal of Consumer Research, 17(4), 492-507.
  17. Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
  18. Keinan, A., & Kivetz, R. (2008). Remedying hyperopia: The effects of self-control regret on consumer behavior. Journal of Marketing Research, 45(6), 676-689.
  19. Kivetz, R., & Keinan, A. (2006). Repenting hyperopia: An analysis of self-control regrets. Journal of Consumer Research, 33(2), 273-282.
  20. Kivetz, R., & Simonson, I. (2002a). Earning the right to indulge: Effort as a determinant of customer preferences toward frequency program rewards. Journal of Marketing Research, 39(2), 155-170.
  21. Kivetz, R., & Simonson, I. (2002b). Self-control for the righteous: Toward a theory of precommitment to indulgence. Journal of Consumer Research, 29(2), 199-217.
  22. Mankiw, G. (2003). Macroeconomics. 5th Edition. Worth Publishers, USA.
  23. Maslow, A. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
  24. McGregor, S. L. (2011). Consumer acumen: Augmenting consumer literacy. Journal of Consumer Affairs, 45(2), 344-357.
  25. Mukhopadhyay, A., & Johar, G. V. (2005). Where there is a will, is there a way? Effects of lay theories of self-control on setting and keeping resolutions. Journal of Consumer Research, 31(4), 779-786.
  26. Nunnally, J. C. (1994). Psychometric Theory 3E. Tata McGraw-Hill Education, India.
  27. Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior Research Methods, Instruments, & Computers, 36(4), 717-731.
  28. Rijnhart, J. J., Twisk, J. W., Eekhout, I., & Heymans, M. W. (2019). Comparison of logistic-regression based methods for simple mediation analysis with a dichotomous outcome variable. BMC Medical Research Methodology, 19(1), 19.
  29. Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. İstanbul: Beta Yayınları.
  30. Trope, Y., Liberman, N., & Wakslak, C. (2007). Construal levels and psychological distance: Effects on representation, prediction, evaluation, and behavior. Journal of Consumer Psychology, 17(2), 83-95.
  31. Yuan, Y., & MacKinnon, D. P. (2014). Robust mediation analysis based on median regression. Psychological Methods, 19(1), 1.