TEKNOLOJİ KABUL MODELİ PERSPEKTİFİNDEN BAĞIMSIZ DENETÇİLERİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ DENETİM PROGRAMLARINI KULLANIMA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ POTANSIYEL FAYDA BEKLENTİSİ ÜZERİNE ETKİSİ
Yayınlanmış 10.12.2020
Anahtar Kelimeler
- The Ability To Use Program Potential Benefits Performance Effort Expectancy
- Program Kullanma Yeterliliği, Performans Beklentisi, Potansiyel Fayda
Nasıl Atıf Yapılır
Telif Hakkı (c) 2020 Business & Management Studies: An International Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Bilgi teknolojileri programcıları tarafından geliştirilen bilgisayar destekli denetim programları (BDDP) ve yöntemlerinin, denetim faaliyetlerinde daha fazla kullanılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu araştırma, bir taraftan bağımsız denetçilerin kullandıkları bilgisayar destekli denetim programlarını kullanma eğiliminin neler olduğunu araştırırken diğer yanda da (BDDP)’dan beklenen kullanım faydalarının gerçekleşip gerçekleşmeme düzeyini ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu amaçla, literatürde teknoloji uygulamalarından beklenen faydayı ölçmede öne çıkan Teknoloji Kabul Modeli (TKM) kullanılmıştır. Modelimizde (BDDP)’nın denetçiler tarafından kullanım düzeyini test etmek üzere; iki bağımsız, iki ara ve bir bağımlı değişken hazırlanarak aralarındaki ilişkiyi ölçmek için ölçekler kullanılmıştır. Modelimizdeki değişkenler arası ilişkileri ölçmek için Türkiye’nin yedi ayrı büyük ilinde faaliyet gösteren bağımsız denetçilerle görüşülerek anket uygulaması yapılmıştır. Modelleri ölçmek için araştırmaya dayalı test yöntemi, research-based view (RBV) uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; denetçinin performans beklentisinin, elde edeceği potansiyel faydası üzerinde anlamlı pozitif etkiye sahip olduğu görülmüştür. TKM kapsamında; program kullanımında algılanan fayda ile kullanıma yönelik niyet ve davranış üzerinde olumlu bir ilişki vardır.
Referanslar
- Ahmi, Aidi., & Kent, Simon. (2013). The Utilisation Of Generalized Audit Software (GAS) By External Auditors. Managerial Auditing Journal, Vol. 28 No. 2, pp. 88-113.
- Atkinson, Curtist. (1946). Significant Contributions of Modern Internal Auditing to Management. The Accounting Review, Vol. 2, no. 2.
- Ajzen, Icek., & Fishbein, Martin .(1980). Understanding Attitudes And Predicting Social Behavior. Prentice-Hall.
- Ajzen, Icek (2002). Perceived Behavioral Control, Self-Efficacy, Locus Of Control, And The Theory Of Planned Behavior”. Journal Ofapplied Social Psychology, 32(4): 665-683.
- David T. (1987). A Computer-Assisted Emergency Department Chart Audit. Annals Of Emergency Medicine, January, Volume 16, Issue 1, Pages 68-72.
- Bachlechner , D., & Thalmann, S., & Manhart, M. (2014), Auditing Service Providers: Supporting Auditors In Cross-Organizational Settings, Managerial Auditing Journal, Vol. 29 No. 4, 2014 Pp. 286-303 DOI 10.1108/Maj-05-2013-0861.
- Bierstaker, James., & Janvrin,. D., & Lowe, D. J. (2014). What Factors İnfluence Auditors' Use Of Computer-Assisted Audit Techniques?. Advances in Accounting, incorporating Advances in International Accounting, 30, 67–74.
- Braun, L.Robert., & Davis, E. H. (2003). Computer-Assisted Audit Tools Abd Technlques:Analysis And Perspectives, Managerieal Auditing Jurnal, 18/9 725-731.
- Bagozzi , Richard P. Yi, Youjae.(1988), On the evaluation of structural equation models,Journal of the Academy of Marketing Science, Volume 16, pages74–94.
- Bagozzi, R.P. & Warshaw, P.R. (1989), User Acceptance Of Computer Technology: A Comparison Of Two Theoretical Models. Management Science, Vol. 35 No. 8, pp. 982-1002.
- Shih, Y.Y., & Fang, K. (2004). Planned Behavior To Study Internet Banking Ġn Taiwan. Internet Research, 14(3): 213–223. Pp. 982-1002.
- Davis, F.D. (1986). A Technology Acceptance Model For Empirically Testing New End-User Davis, Massachusetts Institute of Technology, Sloan School of Management.
- Davis, F.D. (1993). User Acceptance Of Information Technology: System Characteristic, User Perceptions And Behavioral Impacts. International Journal Of Man-Machine Studies, S. 38, Ss. 475-487.
- Davis, F.D., & Bagozzi, R.P., & Warshaw, P.R. (1989). User Acceptance of Computer: A
- Comparison Of Two Theoretical Models. Management Science, Vol. 35 No. 8,pp982-102
- Debreceny, R., & Lee, S., Neo, W., & Toh, J.S. (2005). Employing Generalized Audit Software in The Financial Services Sector Challenges And Opportunities. Managerial Auditing Journal, DOI: 10.20491/isarder.346.
- Hansen, James V., & Messierjr .W. F. (1986). A Knowledge-Based Expert System For Auditing Advanced Computer Systems. European Journal Of Operational Research, Volume 26, Issue 3, September 1986, Pages 371-379.
- Karahanna, E., & Sraub D. W. (1999). The Psychological Origins Of Perceived Usefulness And Ease-Of-Use. Information & Management, Vol. 35, Ss. 237-250.
- Kim, H.J., & Kotb, A., & Eldaly, M. K. (2016). The Use Of Generalized Audit Software By Egyptian External Auditors The Effect Of Audit Software Features. Journal Of Applied Accounting, Research,Vol. 17 No. 4, Pp. 456-478.
- Liang, D., & Lin, F., & Wu, S. (2001). Electronically Auditing Edp Systems With The Support Of Emerging Information Technologies. International Journal Of Accounting Information Systems, 2. 130–147.
- Malhotra, Y., & Galletta, D.F. (1999). Extending The Technology Acceptance Model To Account For Social Influence: Theoretical Bases And Empirical Validation. Proceedings of the 32nd Annual Hawaii International Conference on System Sciences, Florida Atlantic University, Boca Raton, FL, 5-8 January, p. 1006.Management, Massachusetts Institute Of Technology, Cambridge, Ma.
- Mathieson, K. (1991). Predicting User Intentions: Comparing The Technology Acceptance Model With The Theory Of Planned Behavior. Information Systems Research, 2(3), 173–191.
- Mokhitli, M., & Kyobe, M. (2019). Examining Factors that Impede Internal Auditors from Leveraging Information Technology for Continuous Auditing. Conference on Information Communications Technology and Society, (ICTAS),ISBN 978-1-5386-7365-2/19/$31.00 ©2019 IEEE.
- Moorthy, M. K., & Mohamed, A. S. Z., & Gopalan, M., & San, L. H. (2011). The Impact Of Information Technology On Internal Auditing. African Journal of Business Management, 5(9), 3523-3539.
- Nart, S., ve Okutan, S. (2015). Yeniliklere Uyum Ve Mobil Ticaret: Tüketicilerin Mobil Alışverişe Yönlendirilmeleri Nasıl Sağlanabilir?. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Yıl: 2015 Cilt: 6 Sayı: 11.
- Oktal, Ö. (2013). Kullanıcıların Bilgi Sistemini Kabulünü Etkileyen Faktörlerin UTAUT Perspektifinden İncelenmesi. H.Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1, S. 153-170. Doı: 10.17065/Huniibf.103660 Overton.
- Özer, G., ve Özcan, M., Aktaş, S. (2010). Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile İncelenmesi. Journal Of Yasar University, 3278 – 3293.
- Sheppard, B. H. & Hartwick, J., &Warshaw, P.R. (1988). The Theory Of Reasoned Action: A Meta-Analysis Of Past Research With Recommendation For Modification And Future Research. Jurnal of Consumer Research, 15(3),325-343.
- Stoel, D., & Havelka, D., & Merhout, J. W. (2012). An Analysis Of Attributes That İmpact Information Technology Audit Quality: A Study Of IT And Financial Audit Practitioners. International Journal of Accounting Information Systems, 13 - 60–79.
- Singleton, T. (2006). Generalized Audit Software: Effective And Efficient Tool For Today’s It Audits. Information Systems Control Journal, Vol. 2, Pp. 1-3.
- Uzun, E., ve Yıldırım, A., ve Özden, M. Y. (2013). Students’ Perceptions About Learning Environment Of A Distance Course Based On Technology Acceptance Model: A Descriptive Study. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, Nisan, ss.201-211.
- Venkatesh, V., & Morris, M., & Davis, G. & Davis, F. (2003). User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View. MIS Quarterly, 27(3), 425-478.
- Wangpipatwong, S. & Chutimaskul, W., & Papasratorn, B. (2008). Understanding Citizen‟S Continuance Intention Use E-Government Website: A Composite View Of Technology Acceptance Model And Computer Self-Efficacy. The Electronic Journal Of E-Government, 6(1): 55 – 64.
- Zengin, A., Özkil., C. (2017). Teknolojinin Kabulü ve Kullanımı Faktörlerinin Tüketicilerin Mobil Reklam Kullanma Niyetleri Üzerindeki Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, December, DOI: 10.20491/İSARDER.2017.346
- İnternet Kaynakları
- https://internet.luca.com.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=189&Itemid=311
- Kaynak: Sayıştay/Performans ve Risk Denetim Terimleri/Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi
- http://www.bdynet.net/BagimsizDenetim-Bagimsiz-Denetim-Yaz%C4%B1l%C4%B1m%C4%B1-BDY.aspx
- https://www.dunya.com/ekonomi/bagimsiz-denetime-039denetim-programi039-ayari-haberi-94431
- Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ (Seri: X, No:22)’De Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, (Seri: X, No: 28) 28 Haziran 2013 Cuma Resmî Gazete Sayı : 28691
- Ek: Araştırma Anketi Kaynakları
- Ankette yer alan Performans Beklentisi, Sosyal Fayda, Program kullanma yeterliliği değişkenleri (Bierstaker, Janvin ve Jordan, 2014) ten, Potansiyel faydalar değişkeni ise (Braun ve diğ.,2003) ten adapte edilerek hazırlanmıştır.
- Braun, R. L. & Davis, H. E. (2003). Computer-Assisted Audit Tools And Techniques: Analysis And Perspectives. Managerial Auditing Jurnal,18-9, (725-731).
- Bierstaker, J., & Janvin D.L., & Jordan, D. (2014). What Factors İnfluence Auditors’ Use Of Computer-Assisted Audit Techniqus, Advances in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting. 30, 67-74.