Cilt 8 Sayı 2 (2020): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK ALGISININ ÇALIŞANLARIN İÇ GİRİŞİMCİLİK DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE PSİKOLOJİK SERMAYENİN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ

Kemal EROĞLUER
Dr. Öğr. Üyesi, Milli Savunma Üniversitesi

Yayınlanmış 25.06.2020

Anahtar Kelimeler

  • Transformational Leadership,
  • Psychological Capital,
  • Intrapreneurship
  • Dönüşümcü Liderlik,
  • İç Girişimcilik,
  • Psikolojik Sermaye

Nasıl Atıf Yapılır

DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK ALGISININ ÇALIŞANLARIN İÇ GİRİŞİMCİLİK DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE PSİKOLOJİK SERMAYENİN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2503-2530. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1530

Nasıl Atıf Yapılır

DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK ALGISININ ÇALIŞANLARIN İÇ GİRİŞİMCİLİK DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE PSİKOLOJİK SERMAYENİN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2503-2530. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1530

Öz

Liderin örgüt içi süreçlerde ve çalışanlar üzerinde önemli etkisi vardır. Çalışanlara değer veren, onlara yol gösteren dönüşümcü liderliğin çalışanları örgüte yönelik daha çok olumlu davranışlar göstermeye yönelteceği değerlendirilmektedir. Bu çalışmada dönüşümcü liderlik alt boyutları olan idealleştirilmiş etki, ilham verici güdüleme, entelektüel uyarım ve bireysel destek boyutlarının iç girişimcilik davranışı üzerindeki etkisinde öz yeterlilik, umut, dayanıklılık ve iyimserlik olarak belirlenen psikolojik sermaye alt boyutlarının düzenleyici etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Savunma sanayiinde faaliyet gösteren bir örgütün çalışanlarına kolayda örneklem yöntemi ile anket uygulanmış ve 115-çalışandan elde edilen veriler SPSS 21 Paket Programı ile analize tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda dönüşümcü liderlik alt boyutlarından idealleştirilmiş etki ve bireysel destek boyutlarının iç girişimcilik üzerinde olumlu yönde etkisi olduğu; idealleştirilmiş etkinin iç girişimcilik üzerindeki etkisine psikolojik sermayenin öz yeterlilik ve umut boyutlarının düzenleyici bir etkiye sahip olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte dönüşümcü liderlik alt boyutlarından bireysel destek boyutunun iç girişimcilik davranışı üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin öz yeterlilik boyutunun düzenleyici etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  

Referanslar

  1. Ağca, V. ve Kurt, M. (2007). İç Girişimcilik ve Temel Belirleyicileri: Kavramsal Bir Çerçeve. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 29, 83-112.
  2. Aiken, L.S. ve West, S.G. (1991). Multiple Regression: Testing and Interpreting Interactions. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
  3. Akın, K. (2020). Psikolojik Sermaye ve Örgütsel Adalet Algısının Akış Deneyimi Üzerindeki Etkisinde İşe Tutulmanın Aracılık Rolü: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma. Doktora Tezi. Başkent Üniversitesi SBE. Ankara.
  4. Antoncic, Bostjan ve D. Hisrich Robert. (2003). Clarifying the Intrapreneurship Concept. Journal of Small Busıness and Enterprise Development, 10, 7-27.
  5. Arago’n-Correa, J.A., Garcı’a-Morales, V. J. ve Cordo’n-Pozo, E. (2007). Leadership And Organizational Learning’s Role On Innovation And Performance: Lessons From Spain. Industrial Marketing Management, 36, 349-359.
  6. Arbak, Y. (2014). Örgütlerde Bilgi Teknolojisi Kullanımının Analitik Bir Yaklaşımla İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi: İzmir.
  7. Arslan, G. (2013). Liderliğin Kriz Yönetimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  8. Arslantaş, C.C. ve Pekdemir, I. (2007). Dönüşümsel Liderlik, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 261-286.
  9. Ateş, M.F., Turgut, H. ve Tokmak, İ. (2017). İşyeri Güvenlik İkliminin İç Girişimcilik Üzerine Etkisinde Psikolojik Sermayenin Düzenleyici Rolü. UİİİD-IJEAS (16. UİK Özel Sayısı), 665-680.
  10. Avcı, A. (2015). Dönüşümcü ve İşlemci Liderlik Stilleri: Kavramsal Çerçevesi ve Eğitim Örgütleri Açısından Etkileri. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 5, 85-108.
  11. Avolio, B.J., Bass, B.M. ve Jung, D.I. (1999). Re-examining the Components of Transformational and Transactional Leadership Using the Multifactor Leadership Questionnaire. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 72(4), 441-462.
  12. Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control, New York: Worth Publishers.
  13. Bass, B. M. (1998). Transformational leadership: Industrial, military, and educational impact. Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  14. Bass, B.M. (1999). Two Decades of Research and Development in Transformational Leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8, 9-32.
  15. Battal, F., Özden, E.A. ve Kılıçaslan Ş. (2017). Psikolojik Sermaye, Dönüştürücü Liderlik ve Çalışanların Yaratıcılığı Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile Araştırılması. Van Yüzüncüyıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 1-20.
  16. Bay, M. ve Söker, F. (2016). İşletmelerde İç Girişimcilik ve Yönetsel-Dönüşümsel Liderlik: Karamanda bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 698-713.
  17. Bilkay, S. (2020). Pozitif Psikolojik Sermayenin Çalışanların İlişki Ağı Kurma Yeteneği Üzerindeki Etkisinde Nomofobinin Düzenleyici Rolü: Havacılık Sektöründe Bir Araştırma. İstanbul Arel Üniversitesi SBE Doktora Tezi. İstanbul.
  18. Bounkamcha, F. (2019). The Effect of Transformational Leadership on Corporate entrepreneurship in Tunisian SMEs. Leadership and Organization development Journal, https://doi.org/10.1108/LODJ-07-2018-0262.
  19. Burns, M. G. (1978). Leadership, Harper-Row, Newyork.
  20. Büyükyılmaz, O. ve Kayış, M. (2018). Dönüştürücü Liderliğin İç Girişimcilik Davranışına Etkisi: Bolu İlinde Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 147-167.
  21. Demiroğlu, Y. (2007). Firma Davranışı Olarak Girişimcilik. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  22. Doğan, S. (2020). Kadın Yöneticilerin Örgütsel Psikolojik Sermaye Düzeyleri Ve Cam Tavan Algılarının Liderlik Tarzları Bağlamında İncelenmesi. Erciyes Üniversitesi SBE. Doktora Tezi. Kayseri.
  23. Doğan, S. (2019). Algılanan Dönüşümcü Liderlik Tarzının Yöneticiye Güven Üzerindeki Etkisi ve Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
  24. Dönmez, S. ve Toker, Y. (2017). Construction of A Likert-Type Transformational Leadership Scale. DTCF Journal, 57(2), 752-775.
  25. Durak, İ. (2011). Girişimciliği Etkileyen Çevresel Faktörlerle İlgili Girişimcilerin Tutumları: Bir Alan Araştırması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 191–213.
  26. Durmuş, B., Yurtkoru, E.S., Çinko M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi. Beta Yayıncılık: İstanbul.
  27. Eraslan, L. (2006). Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-32.
  28. Ergüder, T. (2011). Girişimcilik, İç Girişimcilik, Sosyal Girişimcilik; Benzer ve Farklı Yönleri. Süleyman Demirel Üniversitesi SBE Tezsiz Yüksek Lisans Bitirme Projesi. Isparta.
  29. Erkocaoğlan, Ertan. (2005). Örgüt Yapısı ve Pazar Yöneliminin Kurumsal Girişimciliğe Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi SBE. Adana.
  30. Gifford, S. (2010). Risk and Uncertainty, Editörler: ACS, Z. J. ve AUDRETSCH, D. B., Handbook of Entrepreneurship Research, An Intedisciplinary Survey and Introduction, Second Ed, Springer, London.
  31. Gümüşlüoğlu, L. ve İlsev, A. (2009). Transformational Leadership, Creativity, And Organizational Innovation. Journal Of Business Research, 62, 461-473.
  32. Hisrich, Robert D., Michael P .Peters, Dean A. Shepherd. (2002). Entrepreneurship. McGraw-Hill.
  33. Kahya, V. (2019). Psikolojik Sermayenin Girişimci Olma Eğilimine Etkisi: KOSGEB Girişimcilik Eğitimine Katılan Kursiyerler Üzerine Bir Araştırma. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(18), 634-657.
  34. Kalyoncuoğlu, S. (2018). Algılanan Kontrolün Psikolojik Sahiplenmeye Etkisinde Maksimum Fiyatı Ödeme İstekliliğinin Düzenleyici Rolü: Mercedes Marka Otomobil Kullanıcıları Üzerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 974-994.
  35. Karcıoğlu, F. ve Kaygın E. (2013). Girişimcilik Sürecinde Dönüştürücü Liderlik Anlayışı: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(3), 1-20.
  36. Keser, S. ve Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Otantik Liderlik ve Psikolojik Sermaye Özelliklerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 1-22
  37. Koçel, T. (2018). İşletme Yöneticiliği. Beta Yayınları. Genişletilmiş 17. Baskı. İstanbul.
  38. Kuratko, D.F., Montagno, R.V., ve Hornsby, J.S.; (1990). Developing An Intrapreneurial Assessment Instrument For Effective Corporate Entrepreneurial Environment. Strategic Management Journal, 11(5), 49-58.
  39. Kutanis, R.Ö. ve Oruç, E. (2014). Pozitif Örgütsel Davranış ve Pozitif Psikolojik Sermaye Üzerine Kavramsal Bir İnceleme, The Journal of Happiness & Well-Being, 2, 145-159.
  40. Luthans, F. (2002). Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths, Academy of Management Executive, 16(1), 57-72.
  41. Luthans, Fred - Luthans, Kyle W. - Luthans, Brett C. (2004), Positive Psychological Capital: Beyond Human and Social Capital, Business Horizons, 47(1), 45-50.
  42. Luthans, F. ve Carolyn. M. Youssef. (2004). Human, Social, and Now Positive Psychological Capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33, 143–160.
  43. Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B., Norman, S.M. (2007a). Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Staisfaction. Personnel Psychology, 60, 541-572.
  44. Luthans, F., Youssef, C.M., Avolio, B.J. (2007b). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge. Oxford University Press.
  45. Moriano, J.A., Molero, F., Topa, G. ve Mangin, J-P.L. (2014). The Influence of Transformational Leadership and Organizational Identification on Intrapreneurship. International Entrepreneurship and Management Journak, 10(1), 103-119.
  46. Nik Nor H., Mahmood R. ve Rahim, R.A. (2012). The Relationship between Intrapreneurial Orientation and Job Performance among Academicians in Malaysian Public Universities. ASEAN Entrepreneurship Conference. 91-100.
  47. Pinchot, G. (1985). Intrapreneuring: Why You Don't Have to Leave the Corporation to Become an Entrepreneur University of Illinois at Urbana-Champaign's Academy for Entrepreneurial Leadership Historical Research Reference in Entrepreneurship.
  48. Rasyid, A.A. ve Bangun, Y.R. (2015). The Relationship between Psychological Capital and Entrepreneurial Traits: A Case Study of MBA SBM ITB Students in Bandung. Journal of Business and Management, 4(3), 297-316.
  49. Snyder, C. R. (2000). Hypothesis: There İs Hope. In C. R. Snyder Handbook (Ed.) of Hope: Theory, Measures, And Applications. San Diego: CA: Academic Press
  50. Şengüllendi, M.F. ve Şehitoğlu, Y. (2017). Dönüşümcü Liderlik ve Pozitif Psikolojik Sermaye İlişkisinde Eğitim Düzeyinin Moderatör Rolü. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 112-126.
  51. Topaloğlu, T. (2013). Psikolojik Sermaye: Psikolojik Sermaye İle İş Performansı Arasındaki İlişkiye Otantik Liderliğin Düzenleyici Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Doktora Tezi. İzmir.
  52. Topaloğlu, T. ve Özer, P.S. (2014). Psikolojik Sermaye ile İş Performansı Arasındaki İlişkiye Otantik Liderliğin Düzenleyici Etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 156-171.
  53. Tulum, E.S. (2019). Psychological Capital and Contextual Ambidexterity: The Role of Transformational Leadership as a Moderator. Istanbul Bilgi University Institute of Social Sciences Organizational Psychology Master’s Degree Program. Istanbul.
  54. Turan, Ceyda. 2019. Kurumsal Girişimcilik Profilinin Firmanın Yenilikçilik Performansı Üzerindeki Etkisinde İç Girişimcilik Davranışının Aracı Rolü. Yıldız teknik Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
  55. Türk Dil Kurumu. (2017). Türkçe Sözlük.
  56. Yılmaz, A., Çelik A. ve Ulukapı H. (2013). Otantik Ve Dönüşümcü Liderlik Düzeyi Algılamasının Çalışanların İç Girişimcilik Eğilimleri Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi: Konya İlinde Bir Araştırma. 21. Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Dumlupınar Üniversitesi. 17-22.
  57. Yılmaz, S. ve Arcasoy, G.G. (2019). Dönüşümcü Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(40), 2066-2087.
  58. Zhenguo, Z. ve Hou, J. (2009). The Study on Psychological Capital Development of Intrapreneurial Team. International Journal of Psychological Studies, 1(2), 35-40.