Yayınlanmış 25.06.2020
Anahtar Kelimeler
- Gold prices,
- brent oil,
- bullion,
- exchange rates
- Altın fiyatları,
- brent petrol,
- külçe altın,
- döviz kuru
Nasıl Atıf Yapılır
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Bu çalışmada, Türkiye’de 2000 ile 2017 yılları arasında üçer aylık külçe/gr altın fiyatı ile belli başlı makro ve finansal değişkenler (altın ithalat miktarı, dış ticaret endeksi ve döviz kuru gibi) arasındaki ekonomik ilişki, istatistiksel olarak modellendirilip; açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın temel amacı altın ithalat miktarı, altın piyasası endeksi, altın işlem miktarı, dış ticaret endeksi, USD kuru ve Avro kurundaki çeyrek dönemlik değişimler gibi değişkenlerin bir bütün olarak külçe/gr altın fiyatı üzerinde anlamlı bir etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Aynı zamanda, altın fiyatıyla bu değişkenler arasında karşılıklı anlamlı ilişkiler olup olmadığı; varsa bu ilişkilerin dereceleri araştırılmaktır. Yapılan basit regresyon analizi sonucu, cumhuriyet altını fiyatı, brent petrol fiyatı ve dış ticaret endeksinde oluşan değişikliklerin, altın fiyatını aynı (pozitif) yönlü etkilediği; altın piyasası endeksi, altın işlem miktarı ve altın ithalat miktarındaki değişikliklerin, altın fiyatını ters (negatif) yönde etkilediği görülmektedir.
Referanslar
- Alıç, Ali (1985). Dünyada ve Türkiye’de Altın: Türkiye’de Para Talebi – Altın Fiyatları İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”, Türkiye Madenciler Derneği.
- Aslan, Sinan (1999). Altın ve Altına Dayalı İşlemler Muhasebesi, İstanbul: İstanbul Altın Borsası Yayınları.
- Bağış, Bilal (2016), “Döviz Kuru Sistemleri”. In Eroğlu, N., Dincer, H., & Hacıoğlu, Ü. (eds) Uluslarası Finans: Teori ve Politika. Ankara: Orion Kitabevi.
- Bağış, Bilal (2018), “Dövizdeki Hareketlilik: Eko-Politik-Finansal Bir Analiz”, International Congress of Management, Economy and Policy (ICOMEP -2018).
- Bampinas, G. & Panagiotidis, T. (2015). Are gold and silver a hedge against inflation? A two century perspective, International Review of Financial Analysis.
- Bebee, J. & Hunt, B. (2008). “The Impact on the United States of the Rise in Energy Prices: Does the Source of the Energy Market Imbalance Matter?”, IMF Staff Papers.
- Bordo, Michael D. & Kydland, Finn E. (1992). “The Gold Standard As a Rule”, Federal Reserve Bank of Cleveland Working Paper, No: 9205.
- Erdem, Barış (2006). İkincil Kaynaklardan Altın Geri Kazanım ve Rafinasyon Prosesinin Optimizasyonu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi.
- Eğilmez, Mahfi (2009). Küresel Finans Krizi: Piyasa Sisteminin Eleştirisi, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
- Eğilmez, Mahfi (2013). Makro Ekonomi. İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
- Eichengreen, B. J. (1995). Golden fetters: the gold standard and the Great Depression, 1919-1939. NBER series on long-term factors in economic development.
- Furlong, F. ve Ingenito, R. (1996). “Commodity Prices and Inflation”, Economic Review-Federal Reserve Bank of San Francisco.
- Garner, C. A. (1995). “How Useful are Leading Indicators of Inflation?”, Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review.
- Göçer, Ş., Bulut Deniz, M. ve Bursal, M. (2019). "Türkiye’de Dış Ticaret Hadlerinin Altın, Gümüş, Dolar, Petrol ve Doğalgaz Fiyatları ile İlişkisi: Eş Bütünleşme Analizi”, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.
- Güvenç, Murat (2002). Tarih Boyunca Türklerde Altın, İstanbul Altın Borsası Yayınları.
- Hooker, M. A. (2002). Are oil shocks inflationary? Asymmetric and nonlinear specifications versus changes in regime, Journal of Money, Credit and Banking.
- İnal, Veysel ve Aydın, Mücahit (2016). Altın Fiyatlarını Etkilemesi Beklenen Faktörler Üzerine Bir İnceleme. ICPESS 2016-İstanbul.
- International Monetary Fund (2018). Erişim: https://www.imf.org/external/index.htm (Erişim tarihi: 30 Nisan 2018)
- Kaplan, Fatih ve Yapraklı, Sevda (2017). “Altın-Petrol Paritesi ile Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik: Altın ve Petrol Üreten 7 Ülke Üzerine Bir Araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi.
- Kaplan, Fatih ve Yapraklı, Sevda (2018), “Petrol Fiyatlarının Altın Fiyatları Üzerindeki Doğrudan ve Dolayı Etkileri”, Ekonomi Bilimleri Dergisi.
- Lee, T. & Chang, Y (2011). “Oil and Gold Prices: Correlation or Causation?”, Economic Growth Centre Working Paper Series.
- Melvin, M. & Sultan, J. (1990). South African Political Unrest, Oil Prices, and The Time Varying Risk Premium in The Fold Futures Market. Journal of Futures Markets.
- Öner, Hakan (2018), “Altın, Petrol, Döviz Kuru, Faiz ve Korku Endeksi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma”, Journal of Academic Researches and Studies, Akademik Çalışmalar Dergisi.
- Poyraz, Erkan ve Didin, Saliha (2008). “Altın Fiyatlarındaki Değişimin Döviz Kuru, Döviz Rezervi ve Petrol Fiyatlarından Etkilenme Derecelerinin Çoklu Faktör Modeli ile Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.
- Sjaastad, Larry A. (2008). "The price of gold and the exchange rates: Once again," Resources Policy, Elsevier, vol. 33 (2), pp. 118-124.
- Sertkaya Doğan, Özlem (2005). “Türkiye’de Altın Madenciliği”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi.
- Şentürk, Mehmet, Akbaş, Yusuf Ekrem ve Adıgüzel, Uğur (2013). “Uluslararası Ham Petrol ve Altın Fiyatlarının Amerikan Doları ile İlişkisi: Ampirik Bir Uygulama”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi.
- Tabakoğlu, Ahmet (2016). Osmanlı Mali Tarihi, İstanbul: Dergah Yayınları.
- TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. [Online]. Erişim: https://evds2.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi: 30 Nisan 2018).
- Topcu, Ayhan. (2009). Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Raporu, Ocak 2010.
- TÜİK Veri Tabanı. [Online]. Erişim: http://www.tuik.gov.tr/VeriTabanlari.do?vt_id=2&ust_id=103 (Erişim tarihi: 30 Nisan 2019).
- Vural, M. Göknil (2003). Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, Uzman Yeterlilik Tezi, Ankara.
- Yanık, İsmail (2009). Altın Piyasaları: Türkiye Ekonomisi’nde Yatırım Alternatifi Olarak Altın Kullanımı İstanbul Altın Borsası İşlemleri Analizi, İstanbul Altın Borsası Yayınları.
- Yaşaroğlu, Ömer Faruk (2002). Yetkili Müesseseler ve İstanbul Altın Borsası Aracı Kurumları Mevzuat Rehberi, İstanbul Altın Borsası Yayınları.