Cilt 8 Sayı 1 (2020): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

PAZAR VE İNOVASYON YÖNELİMLİLİĞİN İHRACAT İŞLETMELERİNİN İNOVASYON VE İHRACAT PERFORMANSINA ETKİLERİ

Serkan KILIÇ
Doç. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi
Özkan YÖRÜKOĞLU
Bursa Uludağ Üniversitesi

Yayınlanmış 25.03.2020

Anahtar Kelimeler

  • Market and Innovation Orientation, Innovation Performance, Export Performance
  • Pazar ve İnovasyon Yönelimlilik, İnovasyon Performansı, İhracat Performansı

Nasıl Atıf Yapılır

PAZAR VE İNOVASYON YÖNELİMLİLİĞİN İHRACAT İŞLETMELERİNİN İNOVASYON VE İHRACAT PERFORMANSINA ETKİLERİ. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 45-81. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i1.1408

Nasıl Atıf Yapılır

PAZAR VE İNOVASYON YÖNELİMLİLİĞİN İHRACAT İŞLETMELERİNİN İNOVASYON VE İHRACAT PERFORMANSINA ETKİLERİ. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 45-81. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i1.1408

Öz

Bu çalışmanın amacı ilgili yazın değerlendirmelerinden hareket edilerek, (1) pazar yönelimliliğin inovasyon yönelimlilik üzerinde etkisini (2) pazar yönelimliliğin inovasyon performansı üzerinde etkisini (3) inovasyon yönelimliliğin inovasyon performansı üzerinde etkisini (4) pazar yönelimliliğin ihracat performansı üzerinde etkisini (5) inovasyon yönelimliliğin ihracat performansı üzerinde etkisini ve (6) inovasyon performansının ihracat performansı üzerinde etkisini belirlemektir. Çalışmada İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçılar Birliği, Uludağ İhracatçılar Birliği ve İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birliklerine üye işletmelerle araştırma yapılmıştır. Araştırma modeli Smart PLS kullanılarak yapısal eşitlik modellemesiyle test edilmiştir. 527 ihracat işletmesinden elde edilen verilere dayalı olarak gerçekleştirilen analiz sonucunda (1) pazar yönelimliliğin inovasyon yönelimlilik üzerinde (2) pazar yönelimliliğin alt boyutlarından olan rakip yönelimliliğin inovasyon performansı üzerinde (3) inovasyon yönelimliliğin inovasyon performansı üzerinde (4) pazar yönelimliliğin alt boyutlarından olan fonksiyonlar arası koordinasyonun ihracat performansı üzerinde ve (6) inovasyon performansının ihracat performansı üzerinde pozitif etkisinin olduğu bulunmuştur. İnovasyon yönelimliliğin ihracat performansı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır (5). Bu doğrultuda pazarlama yöneticileri, bu etkileri dikkate alarak pazar yönelimlilik boyutlarının ve inovasyon yönelimliliğin performanslarını artırmalarını sağlayacak stratejileri uygulamalıdırlar.

Referanslar

  1. Adu-Gyamfi, N., & Korneliussen, T. (2013). Antecedents of Export Performance: The Case of an Emerging Market. International Journal of Emerging Markets, 8(4), 354-372.
  2. Adams, P., Freitas, I. M. B., & Fontana, R. (2019). Strategic orientation, innovation performance and the moderating influence of marketing management. Journal of Business Research, 97, 129-140.
  3. Agarwal, S., Erramilli, M. K., & Dev, C. S. (2003). Market orientation and performance in service firms: role of innovation. Journal of Services Marketing, 17(1), 68-82.
  4. Akgün, A. E., Keskin, H., Byrne, J. C., & Aren, S. (2007). Emotional and learning capability and their impact on product innovativeness and firm performance. Technovation, 27(9), 501-513.
  5. Akman, G., & Yilmaz, C. (2008). Innovative capability, innovation strategy and market orientation: an empirical analysis in Turkish software industry. International Journal of Innovation Management, 12(01), 69-111.
  6. Akroyd, C., Narayan, S. and Sridharan, V.G., (2009). The use of control systems in new product development innovation: advancing the ‘help or hinder’ debate. Journal of Knowledge Management, 7(5/6), 70-90.
  7. Al-Aali, A., Khurshid, M., Khan, T., & Lim, J. S. (2013). Marketing capability and export performance: the moderating effect of export performance. South African Journal of Business Management, 44(3), 59-70.
  8. Alegre, J., Chiva, R., & Lapiedra, R. (2005). A literature-based innovation output analysis: implications for innovation capacity. International Journal of Innovation Management, 9(04), 385-399.
  9. Amabile, T. M. (1997). Motivating creativity in organizations: On doing what you love and loving what you do. California Management Review, 40(1), 39-58.
  10. Appiah‐Adu, K., & Singh, S. (1998). Customer orientation and performance: a study of SMEs. Management Decision, 36(6), 385-394.
  11. Atuahene‐Gima, K. (1995). An exploratory analysis of the impact of market orientation on new product performance: a contingency approach. Journal of Product Innovation Management: An International Publication of the Product Development & Management Association, 12(4), 275-293.
  12. Atuahene-Gima, K. (1996). Market orientation and innovation. Journal of Business Research, 35(2), 93-103.
  13. Atuahene-Gima, K., & Ko, A. (2001). An empirical investigation of the effect of market orientation and entrepreneurship orientation alignment on product innovation. Organization Science, 12(1), 54-74.
  14. Atuahene‐Gima, K., Slater, S. F., & Olson, E. M. (2005). The contingent value of responsive and proactive market orientations for new product program performance. Journal of Product Innovation Management, 22(6), 464-482.
  15. Ayhün, S. E., Külcü, M. F. (2018). Pazar Odaklılık, Marka Yönetim Yetenekleri ve Örgütsel Performans İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Alan Araştırması, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 270-287.
  16. Berthon, P., Hulbert, J. M., & Pitt, L. F. (1999). To serve or create? Strategic orientations toward customers and innovation. California Management Review, 42(1), 37-58.
  17. Biçimveren L., Koç, F. (2016). “Pazarlama İnovasyonu, Müşteri Odaklılık ve Rekabet Odaklılığın Uluslararası Pazar Performansı Üzerindeki Etkisi”, Conference: International Academic Research Congress (INES), Vol.1.
  18. Bulut, Ç., Yılmaz, C., & Alpkan, L. (2009). Pazar Oryantasyonu Boyutlarının Firma Performansına Etkileri. Ege Academic Review, 9(2), 513-538.
  19. Cadogan, J. W., Diamantopoulos, A., & Siguaw, J. A. (2002). Export market-oriented activities: Their antecedents and performance consequences. Journal of International Business Studies, 33(3), 615-626.
  20. Calantone, R. J., Cavusgil, S. T., & Zhao, Y. (2002). Learning orientation, firm innovation capability, and firm performance. Industrial Marketing Management, 31(6), 515-524.
  21. Calantone, R. J., Harmancioglu, N., & Droge, C. (2010). Inconclusive innovation “returns”: A meta‐analysis of research on innovation in new product development. Journal of Product Innovation Management, 27(7), 1065-1081.
  22. Carmen, C., & José, G. M. (2008). The role of technological and organizational innovation in the relation between market orientation and performance in cultural organizations. European Journal of Innovation Management, 11(3), 413–434.
  23. Cavusgil, S. T., & Zou, S. (1994). Marketing strategy-performance relationship: an investigation of the empirical link in export market ventures. Journal of Marketing, 58(1), 1-21.
  24. Chen, Y. S., Lin, M. J. J., & Chang, C. H. (2009). The positive effects of relationship learning and absorptive capacity on innovation performance and competitive advantage in industrial markets. Industrial Marketing Management, 38(2), 152-158.
  25. Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  26. Cooper, R. G., & Kleinschmidt, E. J. (2007). Winning businesses in product development: The critical success factors. Research-Technology Management, 50(3), 52-66.
  27. Cravens, D.W., Piercy, N.F., & Prentice, A. (2000). Developing market‐driven product strategies. Journal of Product & Brand Management, 9(6), 369-388.
  28. Çetin, K., & Gedik, H. (2017). İnovasyon ve ihracat performansı ilişkisi: Karaman örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 22. UPK Ahmet Hamdi İslamoğlu Özel Sayısı 109-126.
  29. Çınar, B., & Fatih, K. O. Ç. (2017). Pazarlama Yeteneklerinin İhracat Performansı Üzerindeki Etkisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 115-143.
  30. Çütcü, İ. (2017). İnovasyonun ihracat performansına etkisi: yatay-kesit analizi uygulaması. Journal of International Social Research, 10(48), 586-596.
  31. Danışman, A., & Erkocaoğlan, E. (2008). Pazar Yönelimi-Firma Performansı İlişkisi: İMKB’ye Kote Firmalar Üzerinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (19), 197-212.
  32. Davila, A., Foster, G. and Li, M., (2005). Designing management control systems in product development: ınitial choices and the ınfluence of partners. Iese Business School Working Paper, 598.
  33. Day, G. S. (1994). The capabilities of market-driven organizations. Journal of Marketing, 58(4), 37-52.
  34. Deshpandé, R., & Farley, J. U. (1998). Measuring market orientation: generalization and synthesis. Journal of Market-Focused Management, 2(3), 213-232.
  35. Deshpandé, R., Farley, J. U., & Webster Jr, F. E. (1993). Corporate culture, customer orientation, and innovativeness in Japanese firms: a quadrad analysis. Journal of Marketing, 57(1), 23-37.
  36. Diamantopoulos, A., & Kakkos, N. (2007). Managerial assessments of export performance: Conceptual framework and empirical illustration. Journal of International Marketing, 15(3), 1-31.
  37. Erdem, B., Gül, K., & Gül, M. (2013). Pazar Yönlülük, İnovasyon Yönlülük ve Firma Performansı İlişkisi: Ankara'da Faaliyet Gösteren Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 74-104..
  38. Erdil, S., Erdil, O., & Keskin, H. (2003). The relationships between market orientation, firm innovativeness and innovation performance. Journal of Global Business and Technology, 1(1), 1-11.
  39. Erdil, T. S., Aydoğan, S., Ayar, B., Güvendik, Ö., Diler, S., & Gusinac, K. (2018). İnovasyon Performansının Rekabet Gücü, Firma Performansı ve İhracat Performansı Üzerindeki Etkisi: Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40(2), 137-166.
  40. Erkman, M., (2013). External Environment Effects on Product Innovation Performance: The Food and Beverage Industry in Istanbul, (Master’s Thesis), Bogazici University, Istanbul.
  41. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  42. Garcia, R. and Calantone, R., (2002). A critical look at technological innovation typology and innovativeness terminology: a literature review. The Journal of Product Innovation Management, iss. 19, 110-132.
  43. Grawe, S. J., Chen, H., & Daugherty, P. J. (2009). The relationship between strategic orientation, service innovation, and performance. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 39(4), 282-300.
  44. Grinstein, A. (2008). The relationships between market orientation and alternative strategic orientations. European Journal of Marketing, 42(1/2), 115-134.
  45. Gronroos, C. (2004). The relationship marketing process: communication, interaction, dialogue, value. Journal of Business & Industrial Marketing, 19(2), 99-113.
  46. Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J. ve Anderson, R.E. (2014) Multivariate Data Analysis, Pearson Education Limited, Essex
  47. Hamşıoğlu, A. B. (2011). Pazar Yönlülük, Kalite Yönlülük ve İşletme Performansı İlişkisi: İlaç Sektöründe Yapılan Bir Çalışma. Ege Akademik Bakış, 11(1), 91-101.
  48. Hamşıoğlu, A. B., Durukan, T. (2015). Pazar Yönlülük, Pazarlama Yeteneklerinin Rekabet Avantajı Elde Etmede İhracat Performansı Üzerine Etkileri: Ankara İli İhracat İşletmelerinde Bir Uygulama. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(2), 1-19.
  49. Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43(1), 115-135.
  50. Homburg, C., Hoyer, W. D., & Fassnacht, M. (2002). Service orientation of a retailer's business strategy: Dimensions, antecedents, and performance outcomes. Journal of Marketing, 66(4), 86-101.
  51. Hult, G. T. M., & Ketchen Jr, D. J. (2001). Does market orientation matter?: A test of the relationship between positional advantage and performance. Strategic Management Journal, 22(9), 899-906.
  52. Im, S., & Workman Jr, J. P. (2004). Market orientation, creativity, and new product performance in high-technology firms. Journal of Marketing, 68(2), 114-132.
  53. Jerrard, B. and Trueman, M. and Newport, R., (2004). Managing New Product Innovation, London: Taylor & Francis e-library.
  54. Jiménez‐Zarco, A. I., Martínez‐Ruiz, M. P., & Izquierdo‐Yusta, A. (2011). The impact of market orientation dimensions on client cooperation in the development of new service innovations. European Journal of Marketing, 45(1/2), 43-67.
  55. Johnston, R. E., & Bate, J. D. (2013). The Power of Strategy Innovation: A New Way of Linking Creativity and Strategic Planning to Discover Great Business Opportunities. New York: Amacom.
  56. Kahveci, E. (2012). İşletme Stratejileri ve İhracat Performansı İlişkileri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(6), 2-34.
  57. Karaboga, T., Zehir, C., Karaboga, H. A., Üzmez, A. (2018). Market Orientation and Innovation Performance: The Mediating Role of Entrepreneurial Strategic Posture. 8th International Conference on Leadership, Technology, Innovation and Business Management, 819-831.
  58. Kılıç S. (2013). İnovasyon ve İnovasyon Yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  59. Koç F., Biçimveren, L., & Çinar, B. (2018). Firma yenilikçiliği ve ihracat performansı arasındaki ilişki üzerinde rekabet yoğunluğunun düzenleyici etkisi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 21, 77-97.
  60. Kohli, A. K., & Jaworski, B. J. (1990). Market orientation: the construct, research propositions, and managerial implications. Journal of Marketing, 54(2), 1-18.
  61. Küçük, O., & Kocaman, G. (2014). Müşteri yönlülük, inovasyon yönlülük ve işletme performans ilişkisi: bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies, 29, 37-52.
  62. Lachenmaier, S., & Wößmann, L. (2006). Does innovation cause exports? Evidence from exogenous innovation impulses and obstacles using German micro data. Oxford Economic Papers, 58(2), 317-350.
  63. Laforet, S. (2009). Effects of size, market and strategic orientation on innovation in non‐high‐tech manufacturing SMEs. European Journal of Marketing, 43(1/2), 188-212.
  64. Li, C. R., Lin, C. J., & Chu, C. P. (2008). The nature of market orientation and the ambidexterity of innovations. Management Decision, 46(7), 1002-1026.
  65. Mahmoud, M. A., Blankson, C., Owusu-Frimpong, N., Nwankwo, S., & Trang, T. P. (2016). Market orientation, learning orientation and business performance. International Journal of Bank Marketing, 34(5), 623-648.
  66. Majlesara, R., Afshari, R., Ghadimi, Z., Mohammadi, F., & Asadi, N. (2014). The influence of export skills on export performance: A case study of export companies in East Azerbaijan. International Journal of Organizational Leadership, 3, 80-91.
  67. Manu, F. A. (1992). Innovation orientation, environment and performance: A comparison of US and European markets. Journal of International Business Studies, 23(2), 333-359.
  68. Manu, F. A., & Sriram, V. (1996). Innovation, marketing strategy, environment, and performance. Journal of Business Research, 35(1), 79-91.
  69. Mardani, A., Nikoosokhan, S., Moradi, M., & Doustar, M. (2018). The relationship between knowledge management and innovation performance. The Journal of High Technology Management Research, 29(1), 12-26.
  70. Menguc, B., & Auh, S. (2010). Development and return on execution of product innovation capabilities: The role of organizational structure. Industrial Marketing Management, 39(5), 820-831.
  71. Naidoo, V. (2010). Firm survival through a crisis: The influence of market orientation, marketing innovation and business strategy. Industrial Marketing Management, 39(8), 1311-1320.
  72. Naktiyok, A. (2003). Yönetici değerleri ve pazar yönlülük bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 95-116.
  73. Narver, J. C., & Slater, S. F. (1990). The effect of a market orientation on business profitability. Journal of Marketing, 54(4), 20-35.
  74. Newman, A., Prajogo, D., & Atherton, A. (2016). The influence of market orientation on innovation strategies. Journal of Service Theory and Practice, 26(1), 72-90.
  75. Nijssen, E. J., Hillebrand, B., Vermeulen, P. A., & Kemp, R. G. (2006). Exploring product and service innovation similarities and differences. International Journal of Research in Marketing, 23(3), 241-251.
  76. Nybakk, E. (2012). Learning orientation, innovativeness and financial performance in traditional manufacturing firms: a higher-order structural equation model. International Journal of Innovation Management, 16(5), 1-28.
  77. Oflazoğlu, S., & Koçak, A. (2012). Stratejik yönlülüklerin yenilik ve performans üzerindeki etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İibf Dergisi, 2(1), 121-142.
  78. Oke, A. (2004). Barriers to innovation management in service companies. Journal of Change Management, 4(1), 31-44.
  79. Olabode, O. E., Adeola, O., & Assadinia, S. (2018). The effect of export market-oriented culture on export performance. International Marketing Review, 35(4), 637-660.
  80. Otero‐Neira, C., Lindman, M. T., & Fernández, M. J. (2009). Innovation and performance in SME furniture industries. Marketing Intelligence & Planning, 27(2), 216-232.
  81. Özdemir, E., Altıntaş, M. H., & Kılıç, S. (2017). The effects of the degree of internationalization on export performance: a research on exporters in Turkey. Business and Economics Research Journal, 8(3), 611-626.
  82. Paksoy, H. M., & Ersoy, N. (2016). Antalya'da Faaliyet Gösteren Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde İnovasyon ve İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 413-433.
  83. Papatya, N., Papatya, G., Hamşioğlu A. B. (2006). KOBİ Yöneticilerinin Pazar ve Müşteri Yönlülük ile İlgili Algılamalarının Belirlenmesi: Kars İli Süt Sektörü KOBİ’lerinde Bir Araştırma. 17-18 Kasım 2006 3. KOBİ'ler ve Verimlilik Kongresi, Kültür Üniversitesi, İstanbul, 339-350.
  84. Polat, M. A. (2018). Ar & Ge ve inovasyonun ülkelerin ihracat performansına etkileri: gelişmekte olan Asya Ülkeleri için yeni nesil bir panel veri analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(3), 997-1015.
  85. Prajogo, D. I., & Ahmed, P. K. (2006). Relationships between innovation stimulus, innovation capacity, and innovation performance. R&D Management, 36(5), 499-515.
  86. Ringle, C. M., Wende, S., & Becker, J. M. (2015). Smartpls 3. Boenningstedt: SmartPLS GmbH.
  87. Rosenbusch, N., Brinckmann, J., & Bausch, A. (2011). Is innovation always beneficial? A meta-analysis of the relationship between innovation and performance in SMEs. Journal of Business Venturing, 26(4), 441-457.
  88. Sadikoglu, E., & Zehir, C. (2010). Investigating the effects of innovation and employee performance on the relationship between total quality management practices and firm performance: An empirical study of Turkish firms. International Journal of Production Economics, 127(1), 13-26.
  89. Savaşçı, A. G. İ., & Günay, G. N. (2008). İşletmelerin Rekabet Üstünlüğü Sağlamalarında Müşteri Değerinin Yaratılması: GSM Operatörlerinin Üniversite Öğrencilerine Sundukları Hizmet Algılamalarına Yönelik Bir Değerlendirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), 251-274.
  90. Shoham, A. (1998). Export performance: a conceptualization and empirical assessment. Journal of International Marketing, 6(3), 59-81.
  91. Siguaw, J. A., Simpson, P. M., & Enz, C. A. (2006). Conceptualizing innovation orientation: A framework for study and integration of innovation research. Journal of Product Innovation Management, 23(6), 556-574.
  92. Simpson, P. M., Siguaw, J. A., & Enz, C. A. (2006). Innovation orientation outcomes: The good and the bad. Journal of Business Research, 59(10-11), 1133-1141.
  93. Siqueira, A. C. O., & Cosh, A. D. (2008). Effects of product innovation and organisational capabilities on competitive advantage: evidence from UK small and medium manufacturing enterprises. International Journal of Innovation Management, 12(2), 113-137.
  94. Slater, S. F., & Narver, J. C. (1994). Market orientation, customer value, and superior performance. Business Horizons, 37(2), 22-28.
  95. Slater, S. F., & Narver, J. C. (1995). Market orientation and the learning organization. Journal of Marketing, 59(3), 63-74.
  96. Slater, S. F., & Narver, J. C. (2000). The positive effect of a market orientation on business profitability: A balanced replication. Journal of Business Research, 48(1), 69-73.
  97. Song, M., & Noh, J. (2006). Best new product development and management practices in the Korean high-tech industry. Industrial Marketing Management, 35(3), 262-278.
  98. Şahin, B. (2018). Pazar Odaklılık Bileşenlerinin Firma Performansına Etkileri: Ankara’da Faaliyet Gösteren Startuplar Üzerine Bir Uygulama. Business & Management Studies: An International Journal, 6(2), 675-693.
  99. Şimşek, H. (2019). Pazar yönlülük ve inovasyonun performans üzerindeki etkisi: Antalya’da bir araştırma. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(6), 107-128.
  100. Taşkın, E., & Kahraman, H. (2017). Kobi’lerdeki İnovasyonu Arttırmada Pazar Yönlülük, Girişimci Yönlülük ve İşletmeler Arası İşbirliğinin Bütünsel Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 535-555.
  101. Tekin, E. & Hancıoğlu, Y. (2017), The effects of innovation on export performance in developing countries, (Eds.) Bilici Nurettin; Akgül Birol and Pehlivanlı Ragıp, Global Issues in Social Sciences: Different Perspectives-Multidisciplinary Approaches, Peter Lang GmbH: Frankfurt, 21-34.
  102. Tekin, E. & Hancioğlu, Y. (2018). İnovasyon belirleyicilerinin ihracat performansına etkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(4), 897-917.
  103. Tsai, K. H., Chou, C., & Kuo, J. H. (2008). The curvilinear relationships between responsive and proactive market orientations and new product performance: A contingent link. Industrial Marketing Management, 37(8), 884-894.
  104. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), İhracat Rakamları. (2019). Erişim adresi: http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari.html.
  105. Udriyah, U., Tham, J., & Azam, S. (2019). The effects of market orientation and innovation on competitive advantage and business performance of textile SMEs. Management Science Letters, 9(9), 1419-1428.
  106. Usta, R. (2011). Pazar Yöneliminin Firma Performansına Etkisini Güçlendiren Stratejik Yönelimler: Literatüre Dayalı Bütünsel Bir Model Önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 65-84.
  107. Vázquez, R., Santos, M. L., & Álvarez, L. I. (2001). Market orientation, innovation and competitive strategies in industrial firms. Journal of Strategic Marketing, 9(1), 69-90.
  108. Verhees, F. J., & Meulenberg, M. T. (2004). Market orientation, innovativeness, product innovation, and performance in small firms. Journal of Small Business Management, 42(2), 134-154.
  109. Worren, N., Moore, K., & Cardona, P. (2002). Modularity, strategic flexibility, and firm performance: a study of the home appliance industry. Strategic Management Journal, 23(12), 1123-1140.
  110. Zeng, S. X., Xie, X. M., & Tam, C. M. (2010). Relationship between cooperation networks and innovation performance of SMEs. Technovation, 30(3), 181-194.
  111. Zhang, J., & Duan, Y. (2010). The impact of different types of market orientation on product innovation performance: Evidence from Chinese Manufacturers. Management Decision, 48(6), 849-867.
  112. Zhang, J., & Zhu, M. (2015). Market orientation, product innovation and export performance: evidence from Chinese manufacturers. Journal of Strategic Marketing, 24(5), 377-397.