TURİZM ŞİRKETLERİNDE HİZMET ÜRETİM MALİYETLERİNİ RAPORLAMA SORUNLARI
Özlem DOĞAN- Fırat ALTINKAYNAK
Yayınlanmış 26.09.2019
Anahtar Kelimeler
- Cost of Service Production, Concept of Periodicity, Financial Reporting Frameworks
- Hizmet Üretim Maliyeti, Dönemsellik Kavramı, Finansal Raporlama Çerçeveleri
Nasıl Atıf Yapılır
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Dönemsellik kavramı, sonsuz kabul edilen işletme ömrünün belirli sürelere bölünmesini ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerle karşılaştırılabilir olmasını sağlamaktadır. Dönemsellik kavramı gereği, işletmelerde çeşitli dönem sonu işlemleri yapılmakta olup bunlardan biri de dönem kârının ve üretim maliyetlerinin hesaplanmasıdır. Üretim maliyetlerinin hesaplanmasına yönelik finansal raporlama çerçeveleri üretimin yapıldığı işletmenin niteliğine ve büyüklüğüne göre farklı uygulamalar içermektedir. Bu çalışmanın amacı, hizmet üretim maliyetlerinin kayıtlara alınmasında Türkiye’de uygulanan finansal raporlama çerçevelerindeki benzer ve farklı yönleri saptamak ve bu uygulama farklılıklarından kaynaklanan maliyet ve kâr farklarını ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında hizmet üretim maliyetlerinin muhasebeleştirilmesine yönelik örnek uygulamalar üzerinden muhasebe kayıtları yapılmıştır. Çalışma sonucunda, aynı mali büyüklükteki bir konaklama işletmesinde, finansal raporlama çerçevelerindeki uygulama farklılıkları nedeniyle, işletmenin hem üretim maliyetlerinde hem de dönem kârlarında farklı bulgular elde edilmiştir. Maliyet ve kârlılıktaki bu farklılıklar, işletmeden bilgi sağlayacaklar açısından kaotik bir sonucu ortaya çıkarmaktadır. Bu durum, finansal raporların sektörel bazda tutarlı ve karşılaştırılabilir olma özelliklerini de zedelemektedir.
Referanslar
- Akay, B. (2016). Turizm İşletmelerinde Maliyet Kontrolü: Temel Kavramlar, (Editör Ayaz,N., Akay,B.), Bölüm:Turizm İşletmelerinde Maliyetler ve Kontrolü s. 2-17. Ankara :Detay Yayıncılık.
- Akgöz, E. (2013). Düşünceden Uygulamaya Otel İşletmeciliği. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Akdoğan, N., ve Sevilengül, O. (2007). “Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum için Tek Düzen Hesap Planında Yapılması Gereken Değişiklikler”, Mali Çözüm, (84), 29-70.
- Akin, H. ve Kurşunel, F. (2010). “TMS-2’ye Göre Stokların Değerlemesinde Özellik Arz Eden Durumlar”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 13, Sayı 1-2, ss.311-329.
- Ataman, B. ve Cavlak, H. (2017). “Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) ile Tam Set Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının (TMS/TFRS) Karşılaştırılması”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3),ss. 153 – 168.
- Coşkun, A. ve Güngörmüş, A.H. (2009). “Hastanelerde Hizmet Üretim Maliyetlerinin TMS 2’ye Göre Muhasebeleştirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:95, ss.19-33.
- Demirel, N. (2009). Stoklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standartlarının Sermaye Piyasası Kuruluna Kayıtlı Halka Açık Anonim Şirketlerde Uygulama Örnekleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Doğan, A. (2018). “Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı ile VUK/MSUGT Karşılaştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:80, ss.115-132.
- Dursun, A. ve Yalnız, S. (2013). “Konaklama İşletmelerinde Hizmet Üretim Maliyetleri TMS 2 Stoklar ve TMS 18 Hasılat Standartları Açısından Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:27, Sayı:1, ss. 139-157.
- Gençoğlu, Ü.G. (2017). “Temel Konularda BOBİ FRS ve TMS/TFRS Karşılaştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:76, ss.
- Gökçen, G., Öztürk, E., ve Güleç, Ö. F. (2018). “BOBİ FRS ve TFRS’nin Finansal Raporlara Etkileri Açısından Karşılaştırılması”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, ss. 437-457.
- Güngörmüş, A.H. (2010). “Konaklama İşletmelerinde Yönetsel Hesap Planının Oluşturulması”, Dayanışma Dergisi, Sayı:109, ss.41-51.
- Güngörmüş, A. H. ve Boyar, E. (2008). “TMS 2 Stoklar Standardında Hizmet İşletmeleri İçin Stok Maliyeti ve Bir Uygulama”, Vergi Dünyası, No. 322, s.132-136.
- Kabataş, Y. ve Pamukçu, A.(2010). “TMS – 2 Stoklar Standardı Kapsamında Hizmet Üretim Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:48, ss. 191-199.
- Karakaya, M. (2014). Maliyet Muhasebesi, 6. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Koçyiğit, S. (2011). Hastanelerde Hizmet Üretim Maliyeti Olarak Stokların TMS 2’ye Göre Muhasebeleştirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 3/1, ss. 69-88.
- Özbirecikli, M., Şen, İ.K., ve Tüm, K. (2017). BOBİ FRS, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Saraç, S. (1989). Turizm İşletmecileri ve Turizm İşletmeciliği Öğrencileri İçin Konaklama Muhasebesi, Ankara: Adım Yayıncılık.
- Türksoy, A. (1998). Otel Yönetim Muhasebesi, Ankara: Turhan Kitabevi.
- Yanık, R. (2013). “Hizmet Maliyetlerinin Stoklar Hesap Grubunda Aktifleştirilmesi ve Sağlık İşletmeleri Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 3,ss. 81-90.