TÜKETİCİLERİN AKILCI İLAÇ KULLANIMINA YÖNELİK BİLGİ DÜZEYLERİ VE DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: SİVAS İLİ ÖRNEĞİ
Yayınlanmış 26.06.2019
Anahtar Kelimeler
- Rational Drug Use, Knowledge, Behavior, Marketing
- Akılcı ilaç kullanımı, bilgi, davranış, pazarlama
Nasıl Atıf Yapılır
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Tüketicinin satın alma davranışı bir ihtiyacının giderilmesinden kaynaklanmaktadır. Satın alma sürecini gerçekleştiren tüketici, güçlü tutumları ile bu davranışı ortaya koymaktadır. Akılcı ilaç kullanımı, öncelikli olarak halk sağlığını ve toplumun çıkarını gözetmektedir. İnsanların ilaçlara kolay bir şekilde ulaşabilmeleri, ilaçlar hakkındaki yetersiz bilgiye sahip olmaları veya ilaç kullanımlarındaki davranış problemlerinden kaynaklı günümüzde yanlış ilaç kullanımları artmış bunun sonucunda zararlı yan etkiler de ortaya çıkmıştır. Bu çalışma akılcı ilaç kullanımında Sivas ili tüketicilerinin bilgi düzeyleri ve davranışlarını etkileyen faktörler arasında anlamlılık olup olmadığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Anket çalışmaları yaz ve kış mevsimleri olmak üzere iki dönemde ve 463 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; katılımcıların medeni halleri, cinsiyetleri, eğitim durumlarındaki ilerleme, meslek gruplarının farklılığı, yaş aldıkça sergiledikleri davranışlar istatiksel olarak anlamlı olduğu, anket yapılan tüketicilerin büyük çoğunluğunun akılcı ilaç kullanım ilkeleri doğrultusunda davranış sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
- Akıcı, A. (2013). Akılcı ilaç kullanımı. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Yayını. 1. Baskı. Ankara. 1-54.
- Akıcı, A. ve Kalaça, S. (2013). Topluma yönelik akılcı ilaç kullanımı. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, SGK Yayın, (93).
- Akıcı, A., Uğurlu, Ü., Gönüllü, N., Oktay, Ş., Kalaça, S. (2002). Pratisyen Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi, Sted, 11(7):253-257.
- Baybek, H., Bulut, D., Çakır, A. (2005). Muğla üniversitesi idari personelinin ilaç kullanma alışkanlıklarını belirlenmesi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15:53-67.
- Barutçu, A., Tengilimoğlu, D., Naldöken, Ü. (2017). Vatandaşların akılcı ilaç kullanımı, bilgi ve tutum değerlendirmesi: Ankara ili metropol ilçeler örneği, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3):1062-1078.
- Demiroğlu, T., Polat, Y., Doğan, U. (2017). Kilis Devlet hastanesinde yatan yetişkin hastaların ilaç kullanımına yönelik davranış ve alışkanlıklarının belirlenmesi, Gümüşhane üniversitesi sağlık bilimleri Dergisi, 6(1):93-98.
- Durmaz, Y. ( 2008). Tüketici Davranışı, Ankara: Detay Yayınları
- Durmaz, Y. ve Durmaz, B.N. (2014). The impact of social factors on consumer buying behavior and an empirical application in Turkey. Journal of Social Science Research, 3(2): 256-263.
- Ekenler, Ş. ve Koçoğlu, D. (2016). Bireylerin akılcı ilaç kullanımıyla ilgili bilgi ve uygulamaları, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3(3):44-55.
- Esin, M.H., Bulduk, S., Dural, Ç., Şenolan, Temel, E. (2007). Erişkin bireylerin ilaç kullanma ile ilgili davranışları, İÜFN Hem Derg, 15(60):139-145.
- Göçgeldi E., Uçar, M., Açıkel, C.H., Türker, T., Hasde, M., Ataç, A. (2009). Evlerde artık ilaç bulunma sıklığı ve ilişkili faktörlerin araştırılması, TAF Preventive Medicine Bulletin. 8(2):113-118.
- Karakurt, P., Hacıhasanoğlu, R., Yıldırım, A., Sağlam, R. (2010). Üniversite öğrencilerinde ilaç kullanımı, TAF Preventive Me¬dicine Bulletin, 9(5): 505-12.
- Khan, M. (2006). Consumer Behaviour and Advertising Management, New Age International (P) Limited, Publishers, New Delhi.
- Mollahaliloğlu, S., Alkan, A., Dönertaş, B., Özgülcü, Ş., Akıcı, A. (2011). Türkiye’nin Farklı İllerinde Yazılan Reçetelerin İlaç Kullanımı İlkeleri Açısından İncelenmesi, Marmara Medical Journal, 24(3):161-73.
- Nicoisa, F.M. (1966). Consumer Decision Processes; Marketing And Advertising Implications.
- Önder, E., Koçia, O., Öztürk, S., Sabuncu, Z., Soyutemiz, Ö., Altıntaş, H. (2002). Yunus Emre sağlık oca¬ğı bölgesinde yaşayan 18 yaş ve üstü bireylerin ağrı kesici kullanımı ve bu konudaki bazı bilgilerinin saptanması, Top¬lum Hekimliği Bülteni,1.
- Özçelikay, G., Asil, E., Köse, K.A. (1996). Study on seeing a physician and self-medication habits of the students of Ankara University, J Fac Pharm, 24(1):21-31.
- Özkan, S., Özbay, O.D., Aksakal, F.N., İlhan, M.N., Aycan, S. (2005). Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta oldukların¬daki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları, Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(5): 223-37.
- Özyiğit, F. ve Arıkan, İ. (2015). Kütahya ilinde üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımı hakkında bilgi, tutum ve davranışları, Bozok Tıp Dergisi, 5(1):47-52.
- Saygılı, M., Özer, Ö., Uğurluoğlu, Ö. (2015). Bir Kamu Hastanesinde Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi ve Davranışlarının Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(3): 162-70.
- Sirgy, J.M. (1982). Self-Concept in Consumer Behavior: A Critical Review, Journal of Consumer Research (pre-1986), Dec; 9, 3; pg. 287-300.
- Solomon, M.R., Dahl, D.W., White, K., Zaichkowsky, J.L., Polegato, R. (2014). Consumer behavior: Buying, having, and being, Pearson, Vol. 10.
- Şantaş, F. ve Demirgil, B. (2017). Akılcı İlaç Kullanımına İlişkin Bir Araştırma, İşletme Bilimi Dergisi, 5(1): 35-48.
- Şantaş, F. ve Uğurluoğlu, Ö. (2018). Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanımına İlişkin Davranışlarının Değerlendirilmesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimler Dergisi, 21(4):264-270.
- Uskun, E., Uskun, S.B., Öztürk, M., Kişioğlu, A.N. (2004). Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı, Sted, 13(12):451-454.
- Yapıcı, G., Balıkçı, S., Uğur, Ö. (2011). Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları, Dicle Tıp Dergisi, 38(4):458-465.
- Yılmaz, M., Güler, N., Güler, G., Kocataş, S. (2011). Bir grup kasının ilaç kullanımı ila ilgili davranışları: Akılcı mı?, Cumhuriyet Tıp Dergisi, 33:266-277.
- WHO/CONRAD/WP/RI (1985). Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health Organization, Nairobi, Kenya